دکتر روانشناس خوب
همه‌ی افرادی که می‌خواهند به یک دکتر روانشناس مراجعه نمایند،اولین چیزی که به ذهنشان می‌آید این است که چطور می‌توانند تشخیص دهنددکتر روانشناس موردنظر، دکتر خوبی هست یا نه.
در واقع فاکتورهای سنجش یک دکتر روانشناس خوب چیست؟
متاسفانه بسیاری از مراجعان بعد از صرف هزینه و وقت بسیار متوجه می‌شوند دکتر روانشناسی که پیشش می‌روند دانش یا تجربه کافی ندارد. همچنین در زمینه مشکل مراجع تخصص ندارد یا از همه مهم‌تر ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی شایسته ندارد. نکته مهم آن است که بر خلاف دکتر فیزیولوژی که ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی‌اش تاثیر آنچنانی در اثربخشی درمان ندارد، در درمان مشکلات روانی شخصیت خود دکتر روانشناس به‌شدت بر اثرگذاری درمان موثر می‌باشد.
زیرا ارتباط خوب همراه با همدلی و اعتماد، شرط اساسی درمان مشکلات روانی می‌باشد. در مشکلات روانی تنها دانش و به‌کارگیری تکنیک نیست که می‌تواند راهگشا باشد. بنابراین یافتن دکتر روانشناس خوب کاری سخت و دشوار و نیازمند بررسی، تحقیق و دقت فراوان است.
زمانیکه مراجعانی از شهرهای دیگر از من خواهان معرفی یک دکتر روانشناس خوب هستند، به‌دلیل آنکه حوزه روانشناسی تخصصی‌نشده و روانشناسان حق دارند در زمینه‌های متفاوتی همچون روانشناسی بالینی، روانشناسی تربیتی، روانشناسی صنعتی و … مشاوره بدهند، معرفی دکتر روانشناس خوب که برای مشکل مراجع به‌صورت تخصصی کار کند دشوار می‌باشد. بنابراین مطمئن نیستم یک دکتر روانشناس خوب در زمینه مشکلات بالینی می‌تواند در حوزه مشاوره ازدواج نیز روانشناس خوبی باشد یا خیر؟
با وجود مشکلاتی که یافتن دکتر روانشناس خوب دارد، اما بازهم می‌توان طبق بعضی ملاک‌ها و معیارها، با اطمینان بیشتری در این مسیر قدم نهاد. سوال اصلی که باید پاسخ گوییم این است:
با توجه به اینکه همه‌ی افرادی‌که مدرک دکترای روانشناسی می‌گیرند، به‌ظاهر از یک سیستم آموزشی بهره برده‌اند و همگی راه مشترکی را طی کرده‌اند، چه چیزهایی باعث می‌شود یک دکتر روانشناس نسبت به دیگری، دکتر روانشناس بهتری باشد و برای انتخاب به‌عنوان دکتر روانشناس خوب ارجحیت داشته باشد؟
برای اینکه بتوانیم دریابیم چه دکتری، دکتر روانشناس خوب است، باید فاکتورهای یک دکتر روانشناس خوب را بررسی کنیم. یک دکتر روانشناس باید دارای ۴ فاکتور کلی زیر باشد:
۱-ویژگی‌های اخلاقی:
بارزترین ویژگی یک دکتر روانشناس خوب اخلاق و ویژگی‌های شخصیتی او می‌باشد. یک دکتر روانشناس که خود مشکلات عمده شخصیتی دارد، نمی‌تواند به مراجع کمک کند؛ زیرا محور درمان بر اساس ارتباط است و اختلال شخصیت مانع ایجاد یک ارتباط مبتنی بر احترام و اعتماد است.
نشانه‌های اختلال شخصیت عبارتند از: تعریف و تمجید مدام از خود و ذکر موفقیت‌ها و پیروزی‌ها در جلسه درمان، متکلم وحده بودن و اجازه سخن به مراجع ندادن، نگاه از بالا به پایین و لحن آمرانه، ابراز محبت و علاقه بدون تناسب و تقاضا برای ارتباط با مراجع خارج از جلسات درمان تحت هر عنوان، قضاوت درباره افکار، باورها و ارزش‌های مراجع و نگاه خشک و غیرمنعطف نسبت به خوب و بد قضایا، همگی از موضوعاتی هستند که باید زنگ هشدار برای شما باشد.
۲- تخصص دکتر روانشناس:
به این معنی که اگر برای اختلال یا بیماری خاصی به دکتر روانشناس مراجعه می‌کنید، باید ببینید که این اختلال یا بیماری در حیطه‌ی تخصصی دکتر روانشناس موردنظر هست یا نه. یعنی به طور مثال اگر ما دارای اختلال وسواس فکری شدید هستیم، آیا دکتر روانشناس مربوطه، تخصص در زمینه‌ی درمان قطعی وسواس فکری شدید دارد و در این زمینه به صورت تخصصی آموزش دیده است؟ یا نه، تخصص او در زمینه‌های دیگر حوزه‌ی روانشناسی است.
همانطور که می‌دانید، شخصی که دکترای روانشناسی می‌گیرد در همه‌ی حوزه‌ها نمی‌تواند به تخصص برسد، بلکه عموما در یک حوزه‌ی خاص تبدیل به متخصص می‌شود.
یعنی اشخاصی که روانشناسی را در دوره‌ی لیسانس و فوق لیسانس به پایان رسانده‌اند، عموما در دوره‌ی دکترا به یک تخصص خاص روی می‌آورند. بعضی‌ها متخصص در روانشناسی کودک می‌شوند و بعضی‌ها متخصص در روانشناسی بزرگسالان و بعضی‌ها در حیطه‌ی تخصصی بالینی، رفتاری و یا تخصص‌های دیگر کسب علم و دانش می‌کنند.
اما در عین حال همه روانشناسان حق دارند در زمینه های متفاوتی فعالیت کنند که شاید تخصص آنها نباشد. در نتیجه اگر بخواهیم یک دکتر روانشناس خوب را شناسایی کنیم، اولین گام بررسی تخصصی است که فرد در آن آموزش دیده است. علاوه بر رشته تحصیلی باید به تالیفات، مقاله‌ها و آثار دکتر روانشناس موردنظر خود نیز توجه کرد تا متوجه حوزه فعالیت‌های او شویم.
۳- پیوند بین روانشناس و مراجع:
عامل دوم که در تشخیص یک دکتر روانشناس خوب بسیار موثر است، پیوند روانشناس و مراجع است. پیوند روانشناس و مراجع به این مفهوم است که باید نحوه‌ی برقراری ارتباط دکتر روانشناس با خودمان را بررسی کنیم. یک دکتر روانشناس خوب همیشه سعی در حفظ مرزهای بین مراجع و روانشناس را دارد. همچنین به هیچوجه از جایگاه روانشناس خارج نمی‌شود و وارد حریم خصوصی بیمار نمی‌گردد. اما در عین حال سعی می‌کند با مهارت ارتباط بالای خود روابط صمیمانه، همدلانه و مبتنی بر اعتمادی را با مراجع ایجاد کند. دکتر روانشناس خوب با برخورداری از حس شوخ طبیعی و لبخند بر لبان خود به شکل‌گیری ارتباط صمیمانه با مراجع سرعت می‌بخشد.
عامل دیگری که باعث استجکام پیوند بین دکتر روانشناس و مراجع می‌شود، توجه کافی و بدون حواس‌پرتی به مراجع است. مراجع نیازمند توجه بدون شرط دکتر روانشناس است. دکتر روانشناسی که طی جلسه مشاوره به کارهای شخصی‌اش می‌پردازد، این احساس را به‌مراجع می‌دهد که توجهی به وی ندارد. در واقع وارد دنیای مراجع نشده است و بنابراین احساس درک شدن توسط مراجع ایجاد نمی‌شود.
عامل دیگری‌که در پیوند بین روانشناس و مراجع بااهمیت است و باید بررسی شود، میزان صداقت روانشناس با مراجع است. یک دکتر روانشناس خوب بهیچوجه از ارجاع‌دادن مراجع زمانیکه احساس کند نیازمند متخصص با رویکرد دیگری است، کوتاهی نمی‌کند. و بهیچوجه تلاش برای بازی کردن نقش قهرمان و حل کردن تمامی مشکلات به تنهایی نخواهد کرد.
۴- پروتکل درمانی:
عامل سوم که مهمترین فاکتور برای شناسایی دکتر روانشناس خوب است، پروتکل درمانی است. پروتکل درمانی یعنی وقتی نزد روانشناس می‌رویم، یک دکتر روانشناس خوب از پروتکل درمانی مشخص برای درمان‌مان استفاده می‌کند. در واقع این پروتکل درمانی را برای مراجع به‌صورت واضح و مشخص در ابتدا توضیح می‌دهد. همانطورکه می‌دانید، در حوزه‌ی روانشناسی رویکردهای مختلفی برای کمک به مراجع وجود دارد. رویکردهایی مانند درمان‌های شناختی، دیالکتیکی، روانکاوی و … . یک دکتر روانشناس خوب کسی‌ست که جلسه‌ی اول، رویکرد درمانی‌اش را برای مراجع توضیح بدهد. همچنین بهیچوجه طی جلسات از این رویکرد درمانی فاصله نگیرد. مثلاً اگر درمان شناختی را انتخاب می‌کند، نباید به‌سمت روانکاوی، درمان‌های دیالکتیک یا حوزه‌های دیگر برود. باید در تمامی جلسات درمانی که از ابتدا برای مراجع در نظر گرفته، درمان شناختی را ادامه دهد. زیرا پروتکل‌های درمانی در حوزه‌ی روانشناسی زمانی موفقند که تمامی این پروتکل به‌صورت حرفهای و با دقت کامل اجرا شود.
اما دکترهای روانشناس آماتور یا کسانی‌که مطالعات حرفهای در این حوزه ندارند، عموماً طی جلسات، سکان درمان را به‌دست مراجع می‌دهند و از سویی به‌سوی دیگر منحرف می‌شوند. مثلاً جلسات را با رفتاردرمانی شناختی شروع می‌کنند. اما بعد از چند جلسه به روانکاوی، هیپنوتیزم یا کارهای غیرتخصصی دیگری دست‌می‌زنند که در آن هیچ تخصصی ندارند. عموماً این دکترهای روانشناس یا کسانی‌که در مقام لیسانس و فوق‌لیسانس درصدد مشاوره یا دیدن مراجع هستند، بعضی مواقع به‌علت عدم تخصص کافی، با یک رویکرد درمانی شروع می‌کنند و در طول مسیر، به‌علت کمبود تخصص در حوزه‌ی مربوطه، مجبور می‌شوند از حوزه‌های دیگری کمک بگیرند. در واقع بیشتر سعی در پراکنده درمانی دارند. به‌همین علت، یک روز از فروید حرف می‌زنند و روز دیگر از بک. یک روز از خطاهای شناختی می‌گویند و روز دیگر از مکانیزم‌های دفاعی. در واقع این افراد هر جلسه باتوجه به روند جلسه، درمان را تغییر می‌دهند.
مثلاً اگر فرد در جلسه اول از وسواس شکایت داشته و در جلسه پنجم از
رابطه‌ی خودش با همسر یا کودکش می‌نالد، فرد به‌عنوان یک دکتر روانشناس مساله‌ی وسواس را به‌کلی فراموش می‌کند. و سعی می‌کند موضوع جدید را با روش‌های دیگر و تکنیک‌های دیگر از حوزه‌های دیگر روانشناسی حل نماید. که نهایتاً بعد از اتمام جلسات به‌علت پراکنده‌بودن روند درمان، هم درمان انجام نشده و هم اعتماد مراجع به روانشناس و علم روانشناسی کم می‌شود. در واقع این دکترهای روانشناس که دست به پراکنده درمانی می‌زنند، به‌علت عدم تخصص در حوزه‌ی خاص و به‌علت ناتوانی در حل مساله‌ی مربوطه، سعی در خوشحال کردن و راضی نمودن مراجع دارند. به‌همین دلیل هر جلسه سعی می‌کنند احساسات مراجع را به‌سمت رضایت سوق دهند. هدف این دکترهای روانشناس، کمک به مراجع برای حل مشکلی که مراجعه کرده، نمی‌باشد. بلکه تنها هدف، راضی کردن مراجع است.
پس در نظر داشته باشید زمانیکه به یک دکتر روانشناس مراجعه می‌کنید، دکتر روانشناس خوب کسی است که در ابتدای جلسه، بعد از شنیدن حرفهای شما، رویکرد درمانی خودش را توضیح می‌دهد، مسیر درمان را مشخص می‌کند، تعداد جلسات را به صورت واضح بیان می‌کند و نهایتا نتیجه‌ی جلسات را عنوان می‌کند.
در نتیجه، دکتر روانشناس خوب در اولین جلسه‌ی ملاقات علاوه بر تشخیص مشکلتان، رویکرد درمانی خود، تعداد جلسات و نتیجه‌ای که بعد از اتمام جلسات حاصل می‌شود را به شما خواهد گفت. در واقع شما از ابتدا، هم با مشکلتان به‌خوبی آشنا می‌شوید و هم مسیری را که باید برای رفع این مشکل طی کنید، خواهید شناخت. و هم آگاه می‌شوید که در انتها و با اتمام این جلسات به چه مقصدی خواهید رسید.
*جهت تماس با دکتر کامیار سنایی کلیک کنید*
دکتر روانشناش آنلاین
با پیشرفت تکنولوژی فرصتی فراهم آمده تا مراجعان از سراسر دنیا با دکتر روانشناس موردنظر خوب به‌صورت آنلاین مشاوره کنند. دیگر محدوده‌های جغرافیایی تعیین کننده نمی‌باشد. مزیت مشاوره آنلاین آن است که افراد می‌توانند در صورت تمایل به‌صورت ناشناس مشاوره داشته باشند. ضمن آنکه شاید بسیاری از افراد در کشورهای دیگری غیر از ایران ساکن هستند و ترجیح می‌دهند با یک دکتر روانشناس که آشنا به فرهنگ و سنت‌های آنها است، مشاوره کنند. دکتر روانشناس آنلاین این فرصت را برای همگان فراهم می‌آورد تا به‌راحتی و حتی در شرایط کرونا، جلسات مشاوره خود را ادامه دهند.
جهت اطلاع بیشتر از نحوه ارتباط با دکتر روانشناس آنلاین بر روی لینک‌های زیر کلیک کنید:
دکتر روانشناس در انگلستان (لندن- بیرمنگام- منچستر)
دکتر روانشناس در کانادا (تورنتو- ونکوور- )
دکتر روانشناس در آمریکا (لس آنجلس- بوستون- واشنگتن)
دکتر روانشناس در استرالیا (سیدنی- ملبورن)
دکتر روانشناس در آلمان (هامبورگ)
