درمان اعتیاد جنسی
تعریف اعتیاد جنسی
اعتیاد جنسی عبارت است از درگیری و اشتغال مداوم به رفتارها و فعالیت‌های جنسی با وجود نتایج منفی مضاعفی که برای خود فرد و دیگران به‌وجود می‌آورد. اعتیاد جنسی شرایطی است که در آن فرد نمی‌تواند رفتارهای جنسی خود را مدیریت کند. اشتغال به افکار جنسی به‌طور مداوم، باعث می‌شود در کار و روابط فرد اختلال ایجاد شود و فرد نتواند فعالیت‌های لازم زندگی خود را به سرانجام برساند. این افراد دائماً با خود عهد می‌بندند که رفتارهای ناسالم جنسی خود را کنار بگذارند، ولکن نمی‌توانند به عهد خود وفا کنند.
فردی که دچار اعتیاد جنسی است، به‌صورت وسواس گونه‌ای درگیر موضوعات جنسی است. او شهوت جنسی زیاد و غیرمعمولی دارد. تمام فکر و ذکر فرد درگیر رفتارها و فعالیت‌های جنسی است، به‌گونه‌ای که سایر قسمت‌های زندگی او را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. فرد به‌طور مداوم درباره موقعیت‌ها و روابط اطراف خود دارای فانتزی‌های جنسی است.
فردی که دچار این نوع اعتیاد است، رفتارهای جنسی خود را به‌صورت عادت و تکرارگونه انجام می‌دهد. او این رفتارها را نه برای ارضاء شدن، بلکه همانند یک اجبار درونی انجام می‌دهد.
۴ مرحله فرایند اعتیاد جنسی
فرایند اعتیاد جنسی را می‌توان در ۴ مرحله زیر شرح داد:
- اشتغال ذهنی: ذهن فرد، درگیر تخیلات و افکار جنسی می‌شود (مثال: تصاویر جنسی پورنوگرافی در ذهن فرد تداعی می‌شود).
- آداب جنسی: فرد تلاش می‌کند شرایط را برای رفتار جنسی مهیا کند (فرد سریعاً خود را به اتاق رسانده و به اینترنت وصل می‌شود).
- رفتار جنسی وسواس‌گونه: فرد رفتار جنسی را مرتکب می‌شود (مشغول تماشای پورنوگرافی شده و نهایتاً خودارضایی می‌کند).
- احساس یاس و شرم: فرد از اینکه نتوانسته است جلوی تکانه‌های خود را بگیرد و به‌عهد خود وفا کند، احساس شرم و گناه می‌کند.
برای این اعتیاد اصطلاحات دیگری مانند رفتار جنسی اجباری، بیش‌فعالی جنسی و وابستگی جنسی نیز استفاده می‌شود.
اگرچه اعتیاد جنسی هنوز در طبقه‌بندی‌های دی اس ام وجود ندارد، ولکن تحقیقات نشان می‌دهد که فراوانی رفتارهای جنسی شباهت بسیاری به اعتیاد شیمیایی دارد. تفاوت آنها آن است که در اولی، فرد به یک رفتار و در دومی به یک ماده اعتیاد دارد.
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد آن است که هرگونه میل زیاد به رابطه جنسی را، حتی اگر منجر به اختلال در روابط فرد نیز بشود، لزوماً نمی‌توان اعتیاد جنسی در نظر گرفت؛ زیرا می‌تواند ناشی از لیبیدو زیاد فرد باشد. به‌همین دلیل آن را در زمره اختلالات پزشکی و نیز دی اس ام وارد نکرده‌اند. دو فاکتور زیر، این نوع اعتیاد را از لیبیدو زیاد متمایز می‌کند:
- شکست مداوم در کنترل رفتار،
- تکرار رفتار به‌رغم نتایج منفی و آسیب‌زایی که برای فرد دارد.
همه‌گیر شناسی
تحقیقات نشان می‌دهد در آمریکا ۱۲ تا ۳۰ میلیون فرد به اعتیاد جنسی دچار هستند. این اعتیاد برخلاف تصور عامه، هم شامل مردان می‌شود و هم زنان.
از جمله انواع اعتیاد جنسی می‌توان به‌موارد زیر اشاره کرد:
- خودارضایی اجبارگونه
- روابط جنسی متعدد- پارتنرهای جنسی متعدد- ارتباط با فاحشه‌ها
- اعتیاد به پورنوگرافی که شایع‌ترین نوع اعتیاد در دو دهه کنونی است
- روابط جنسی پرخطر و محافظت نشده
- سکس اینترنتی
- عورت نمایی
- چشم‌چرانی
نگرش‌ها و رفتارهای دیگر فرد را می‌توان اینگونه بر شمرد:
- عدم کنترل بر امیال جنسی و عدم رعایت مرزهای دیگران در این ارتباط؛
- عدم دلبستگی. رابطه جنسی برای فرد، رضایت عاطفی به‌همراه ندارد. به‌عبارت ساده، رابطه جنسی تنها یک عمل مکانیکی است.
- دغدغه ذهنی به جذب کردن دیگران، شروع رابطه و پیدا کردن فرد جدید.
- احساس شرم و گناه.
- شکست مداوم در مقاومت در برابر تکانه‌های جنسی کور و تلاش‌های مکرر در متوقف کردن و کاهش رفتارهای جنسی.
- درگیر روابط جنسی شدن با شدت و مقدار بیشتری از آنچه در ابتدا در نظر داشته است.
- صرف وقت و انرژی زیاد برای ایجاد یک رابطه جنسی و صرف وقت برای درآمدن از مشکلات به‌وجود آمده ناشی از آن.
- رها کردن کار و فعالیت‌های اجتماعی به‌جهت اعتیاد جنسی.
- دچار شدن به خشم، اضطراب، افسردگی، بی‌قراری و تنش، در صورتی که نتواند طبق اعتیاد جنسی خود رفتار کند.
نتایج ابتلا به اعتیاد جنسی و مشکلات همراه
علاوه بر موارد بالا، اعتیاد جنسی منجر به بروز مشکلات دیگری نیز می‌شود:
- مشکلات ارتباط خانوادگی و جدایی
- مشکلات مالی
- بیماری‌های عفونی جنسی
- مشکلات قانونی
- اضطراب و افسردگی
- اعتیاد به مواد
- مشکل در کنترل تکانه‌ها و تنظیم عواطف
- علائم گروه وسواسی اجباری
دلایل ایجاد اعتیاد جنسی
هنوز نمی‌توان دلایل مشخصی را برای ابتلا به این اعتیاد عنوان کرد. از جمله فرض‌هایی که عنوان می‌شود آن است که در این افراد، پری فرونتال کورتکس که مسئول اخلاقیات و منطق است، به‌واسطه مغز میانی آسیب دیده است. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد این اختلال در افرادی که خانواده‌های ناکارآمد دارند، بیشتر است. افرادی که این اعتیاد را دارند، همچنین احتمال بیشتری دارد که مورد سوءاستفاده قرار گرفته باشند. همچنین احتمال بیشتری دارد که یکی از اعضای خانواده آنها به یک نوع اعتیاد دیگر مبتلا بوده باشد.
درمان
درمان این نوع اعتیاد امری دشوار است، به‌دلیل آنکه فرد به‌طور معمول رفتارها و افکار خود را توجیه می‌کند و قبول ندارد که مشکل دارد. در درمان اعتیاد جنسی از موارد زیر می‌توان بهره جست:
درمان شناختی رفتاری: در این روش از تکنیک‌های متفاوتی استفاده می‌شود، از جمله آموزش مدیریت استرس، بازسازی روابط، شناخت آغازگرهای رفتارهای جنسی اجباری و افکار جنسی (به‌طور مثال، دیدن صحنه‌های محرک)، پیدا کردن رفتارهای سالم به‌جای رفتارهای مخرب گذشته.
گروه درمانی: همانند سایر اعتیادهای جنسی که در آنها از گروه درمانی به‌طور موفقی استفاده می‌شود، در درمان اعتیاد جنسی نیز از گروه درمانی می‌توان بهره جست. از جمله روش معتادان گمنام یا ۱۲ قدم.
دارو درمانی: در این درمان، داروهایی مانند پروزاک به فرد داده می‌شود تا میزان فشار درونی او برای انجام عمل جنسی کاهش یابد. البته هنوز این داروها توسط ای دی ای مورد تائید قرار نگرفته است.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
