نورتریپتیلین Nortriptyline

هشدار

از داروهای ضد افسردگی برای درمان انواع بیماری‌ها از جمله افسردگی و سایر اختلالات روحی/ خلقی استفاده می‌شود. این داروها می‌توانند به جلوگیری از افکار مرتبط به خودکشی یا اقدام به آن کمک کرده. و مزایای مهم دیگری را نیز فراهم کنند. با این حال، مطالعات نشان داده است که تعداد کمی از افراد (به ویژه افراد کمتر از ۲۵ سال) که از داروهای ضدافسردگی برای هر شرایطی استفاده می‌کنند، ممکن است دچار بدتر شدن افسردگی، سایر علائم ذهنی/ خلقی، یا افکار و اقدامات مربوط به خودکشی شوند. بنابراین، بسیارمهم است که با پزشکتان در مورد خطرات و مزایای داروی ضدافسردگی (به‌ویژه برای افراد زیر ۲۵ سال) صحبت‌کنید. حتی اگر درمان برای شرایط روحی/ روانی نباشد.

در صورت مشاهده وخیم شدن افسردگی یا سایر شرایط روانپزشکی، تغییرات رفتاری غیرمعمول (شامل افکار یا تلاش برای خودکشی)، یا سایر تغییرات ذهنی/ خلقی (شامل اضطراب جدید و شدید، حملات هراس و پانیک، مشکل خواب، تحریک‌پذیری، احساسات خشم و دشمنی، اقدامات تکانشی، بی‌قراری شدید، تکلم بسیار سریع)، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. مخصوصا هنگام شروع یک داروی ضدافسردگی یا تغییر دوز آن، حتما مراقب این علائم باشید.

موارد کاربرد

این دارو برای درمان مشکلات ذهنی/ خلقی مانند افسردگی استفاده می‌شود. این دارو می‌تواند به بهبود خلق و خو و احساس امنیت شما کمک کند، اضطراب و تنش را از بین ببرد و سطح انرژی شما را افزایش دهد. این دارو متعلق به دسته‌ای از داروها به نام داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای است. این ماده با تأثیر بر تعادل برخی مواد شیمیایی طبیعی (انتقال‌دهنده‌های عصبی) در مغز کار می‌کند.

نحوه استفاده از نورتریپتیلین

قبل از شروع مصرف نورتریپتیلین و هربار استفاده مجدد از آن، راهنمای دارویی آن را بخوانید. اگر سوالی داشتید، از پزشکتان بپرسید.

این دارو را طبق دستور پزشک، از طریق دهان و معمولاً یک تا چهار بار در روز، مصرف‌کنید. اگر از فرم مایع نورتریپتیلین استفاده می کنید، دوز را با استفاده از قاشق مخصوص اندازه‌گیری دارو، به‌دقت اندازه بگیرید. از قاشق خانگی استفاده‌نکنید زیرا در اینصورت ممکن‌است دوز مناسب را دریافت نکنید.

دوز مصرفی شما براساس شرایط پزشکی و پاسخ به درمان است. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض‌جانبی (مانند خشکی دهان، سرگیجه)، پزشک ممکن‌است شما را راهنمایی کند که مصرف این دارو را با دوز کم شروع کرده و به‌تدریج دوز خود را افزایش‌دهید. دستورالعمل‌های پزشکتان را به‌دقت دنبال‌کنید.

این دارو را به‌طور مرتب مصرف‌کنید تا بیشترین بهره را از آن ببرید. برای اینکه مصرف دارو را فراموش‌نکنید، هرروز آن را در راس یک ساعت معین مصرف‌کنید. دوز خود را بدون تجویز پزشک افزایش ندهید و از این دارو به مقدار بیشتر یا در مدت زمان بیشتر استفاده نکنید. با این کار، وضعیت شما سریعتر بهبود نخواهد یافت و خطر ابتلا به عوارض جانبی نیز افزایش خواهد یافت.

حتی اگر احساس خوبی داشتید نیز مصرف این دارو را ادامه‌دهید. بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع‌نکنید. با قطع ناگهانی این دارو، ممکن‌است شرایطتان بدتر شود. همچنین، ممکن‌است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد، خستگی، و تغییرات خواب را تجربه‌کنید. برای جلوگیری از این علائم، برای قطع مصرف این دارو، پزشک ممکن‌است به‌تدریج دوز شما را کاهش‌دهد. علائم جدید یا بدتر شدن را بلافاصله گزارش‌کنید. در صورت عدم‌بهبودی یا بدتر شدن، حتما به پزشکتان اطلاع‌دهید.

این دارو ممکن است بلافاصله اثرش را نشان ندهد. ممکن است یک هفته طول بکشد تا اثرات دارو بروز نماید. با این حال، حتی ممکن است 4 هفته طول بکشد تا اثر کامل دارو را احساس کنید.

در صورت تداوم یا بدتر شدن وضعیت خود (مانند بدتر شدن احساس غمگینی یا افکار خودکشی) به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی

خواب‌آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان، تاری دید، یبوست، افزایش وزن یا مشکل در ادرار کردن ممکن است رخ دهد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی از جایتان بلند شوید.

برای از بین بردن خشکی دهان، آب نبات سفت یا چیپس یخ (بدون قند) را بمکید، آدامس (بدون قند) بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین بزاق استفاده کنید.

برای جلوگیری از یبوست، در غذایتان از فیبر استفاده کنید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ملین داشته باشید. از داروساز خود بپرسید کدام نوع ملین برای شما مناسب است.

به‌یاد داشته باشید که پزشکتان نورتریپتیلین را برای شما تجویز کرده است، زیرا به این نتیجه رسیده است که منفعت این دارو برای شما بیش از خطر عوارض‌جانبی آن است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند، دچار عوارض‌جانبی جدی نمی‌‌شوند.

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی نادر اما جدی، بلافاصله به پزشکتان اطلاع دهید، از جمله: سوزش مداوم معده، لرزش، حالت‌های ماسک مانند صورت، اسپاسم عضلانی، درد شدید معده و شکم، کاهش توانایی و میل جنسی، بزرگ شدن و دردناک بودن سینه‌ها.

افزایش سروتونین

این دارو ممکن است سروتونین را افزایش دهد و به‌ندرت باعث یک بیماری بسیار جدی به نام مسمومیت یا سندرم سروتونین می‌شود. اگر داروهای دیگری که باعث افزایش سروتونین می‌شوند نیز استفاده می‌کنید، این خطر افزایش می‌یابد. بنابراین لیست تمام داروهای مصرفی خود را به پزشکتان نشان دهید. در صورت بروز برخی از علائم زیر بلافاصله از کمک پزشکی استفاده‌کنید: ضربان قلب سریع، توهم، از دست دادن هماهنگی، سرگیجه شدید، حالت تهوع/ استفراغ شدید/ اسهال، گرفتگی عضلات، تب با علت ناشناخته، تحریک و بیقراری غیرمعمول.

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، بلافاصله با اورژانس یا پزشکتان تماس بگیرید. مانند: ضربان قلب سریع و نامنظم، بیهوش شدن، درد/ تورم/ قرمزی چشم، گشادشدن مردمک چشم، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین‌کمان در اطراف چراغ‌ها در شب).

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله موارد زیر، به پزشکتان اطلاع دهید و کمک پزشکی بخواهید: اگزما، خارش/ تورم (به‌خصوص صورت/ زبان/ گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی.

مواردی که در بخش‌های بالا ذکر شد، لیست کاملی از عوارض‌جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه عوارض دیگری شدید که در بالا ذکر نشده، حتما با پزشکتان تماس بگیرید.

موارد احتیاط نورتریپتیلین

قبل از مصرف نورتریپتیلین، در صورتی‌که به آن یا به سایر داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای (مانند آمی تریپتیلین) حساسیت دارید یا اگر مبتلا به انواع دیگری از آلرژی‌‌ها هستید، در این‌باره با پزشکتان صحبت‌کنید. این دارو ممکن‌است شامل مواد غیرفعالی باشد که موجب واکنش‌‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت‌کنید.

قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک اطلاع دهید. به‌خصوص: مشکلات تنفسی، مشکلات کبدی، حمله قلبی اخیر، مشکلات ادرار (مانند بزرگی پروستات)، تیروئید بیش از حد فعال (پرکاری تیروئید)، سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم یا آب سیاه چشمی (نوع زاویه بسته)، سابقه شخصی یا خانوادگی شرایط روحی و خلقی (مانند اختلال دوقطبی، روان‌پریشی)، سابقه خانوادگی خودکشی، تشنج، شرایطی که ممکن است خطر تشنج را افزایش دهد (مانند سایر بیماری‌های مغزی، ترک الکل).

QT طولانی

نورتریپتیلین ممکن‌است شرایطی را ایجاد کند که بر ریتم قلب تأثیر بگذارد (QT طولانی). QT طولانی می‌تواند به‌ندرت باعث ضربان قلب سریع و نامنظم (به‌ندرت کشنده) و علائم دیگری (مانند سرگیجه شدید، غش‌کردن) شود که بلافاصله به مراقبت پزشکی نیاز دارد.

اگر شرایط پزشکی خاصی داشته‌باشید یا داروهای دیگری مصرف‌کنید که ممکن‌است باعث QT طولانی شود، خطر QT طولانی افزایش‌می‌یابد. قبل از استفاده از نورتریپتیلین، فهرست تمام داروهای مصرفی یا داشتن هر یک از شرایط زیر را به پزشکتان اطلاع‌دهید: برخی مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، سندروم بروگادا، QT طولانی در EKG)، سابقه خانوادگی برخی از مشکلات قلبی (QT طولانی در EKG، ایست قلبی ناگهانی).

سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن‌است خطر QT طولانی را افزایش‌دهد. این خطر ممکن‌است درصورت استفاده از داروهای خاص (مانند داروهای ادرارآور/ «قرص‌های آب») یا داشتن شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش‌یابد. در مورد استفاده بی‌خطر نورتریپتیلین با پزشکتان صحبت‌‌کنید.

خواب‌آلودگی

این دارو ممکن‌است شما را گیج یا خواب‌آلود کند یا بینایی شما را تار کند. تا زمانی‌که احساس خواب‌آلودگی یا بینایی ضعیف دارید، از رانندگی، استفاده از ماشین‌آلات و کارهایی که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارند، خودداری کنید. همچنین از مصرف نوشیدنی‌های الکلی نیز خودداری کنید. در صورت استفاده از ماری‌جوانا (شاهدانه) با پزشکتان صحبت‌کنید.

قبل از انجام هرگونه عمل جراحی، تمامی محصولات مورد استفاده‌تان (از جمله داروهای تجویزشده، داروهای بدون‌نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید.

این دارو ممکن است حساسیت شما را نسبت به آفتاب بیشتر کند. زمان ماندن خود را در زیر نور آفتاب محدود کنید. از مواد برنزه کننده و چراغ های آفتاب پرهیز کنید. در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول های پوستی و قرمزی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

شکل مایع این دارو حاوی الکل است. در صورت ابتلا به دیابت، وابستگی به الکل یا بیماری کبدی، یا هر بیماری دیگری که شما را ملزم به محدود کردن و جلوگیری از الکل در رژیم غذاییتان می کند، این دارو را با احتیاط مصرف کنید. در مورد استفاده بی‌خطر از این دارو از پزشک یا داروساز خود بپرسید.

ابتلا به دیابت

اگر مبتلا به دیابت هستید، این دارو کنترل سطح قند خون را دشوار می‌کند. سطح قند خون خود را به طور مرتب کنترل کنید و نتایج را به پزشک خود بگویید. ممکن است پزشکتان نیاز ببیند داروی دیابت‌تان را تنظیم کنید، و برنامه ورزشی یا رژیم غذایی به شما بدهد.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی نورتریپتیلین، به‌خصوص خشکی دهان، سرگیجه، گیجی، مشکل در ادرار و QT طولانی حساس باشند.

در دوران بارداری، این دارو باید فقط در مواردی که به بسیار موردنیاز است استفاده شود. از آنجا که مشکلات ذهنی/ خلقی درمان نشده (مانند افسردگی، اضطراب، اختلال وحشت یا پانیک) می‌تواند یک بیماری جدی باشد، مصرف این دارو را قطع نکنید، مگر اینکه به دستور پزشکتان انجام شود. اگر قصد بارداری دارید یا احتمال می‌دهید باردار باشید، فورا با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید.

این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر نوزاد شیرخوار بگذارد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی نورتریپتیلین

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض‌جانبی جدی را افزایش‌دهد. مقاله حاضر شامل فهرستی جامعی از همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. لیستی از تمام موادی که مصرف‌می‌کنید (شامل داروهای بدون‌نسخه و محصولات‌گیاهی) تهیه‌کنید و آن را با پزشکتان به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک، دوز داروها را شروع، قطع یا تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن‌است با این دارو تداخل داشته‌باشند عبارتند از: آربوتامین، رقیق‌کننده‌های خون (مانند وارفارین)، دی سولفیرام، مکمل‌های تیروئید، داروهای آنتی کولینرژیک (مانند آلکالوئیدهای بلادونا)، داروهای خاصی برای فشار خون بالا (داروهایی که روی مغز کار می‌کنند مانند کلونیدین، ​​گوانابنز).

مصرف داروهای مهارکننده MAO با این دارو ممکن‌است باعث تداخل دارویی جدی (احتمالاً کشنده) شود. در طول درمان با این دارو، از مصرف داروهای مهارکننده MAO (ایزوکاربوکسازید، لاینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساگیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانسیل پرومین) خودداری کنید. اکثر بازدارنده‌های MAO نیز نباید به‌مدت دو هفته قبل و بعد از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشکتان در مورد زمان شروع یا قطع مصرف این دارو سوال کنید.

در صورت استفاده از داروهای دیگری که باعث افزایش سروتونین می‌شوند، خطر سندرم یا مسمومیت سروتونین افزایش می‌یابد. مثلا می‌توان به داروهای خیابانی مانند MDMA/ اکستازی، عصاره گل راعی، داروهای ضدافسردگی خاص (از جمله SSRIهای دیگر مانند فلوکستین/ پاروکستین، SNRIها مانند دولوکستین/ ونلافاکسین)، و سایر موارد اشاره کرد. خطر ابتلا به سندرم یا مسمومیت سروتونین، ممکن‌است هنگام شروع یا افزایش دوز این داروها بیشتر باشد.

سایر داروها می توانند بر حذف نورتریپتیلین از بدن شما تأثیر بگذارند و در نتیجه بر نحوه کارکرد نورتریپتیلین تأثیر بگذارند. این داروها شامل سایمتیدین، ​​تربینافین، داروهایی برای درمان ضربان قلب نامنظم (مانند کینیدین/ پروپافنون/ فلکائینید) می‌باشند. البته این فهرست کامل نمی‌باشد.

QT طولانی

بسیاری از داروها علاوه بر نورتریپتیلین ممکن است بر ریتم قلب (QT طولانی در EKG) تأثیر بگذارند، از جمله آمیودارون، سیزاپرید، دوفتیلید، پیموزید، پروکائینامید، کینیدین، ​​سوتالول، ماکرولید آنتی بیوتیک (مانند اریترومایسین) و سایر موارد. بنابراین، قبل از استفاده از نورتریپتیلین، فهرست تمام داروهایی که در حال حاضر استفاده می‌کنید را به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت استفاده از سایر محصولاتی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند از جمله الکل، ماری‌جوانا (شاهدانه)، آنتی‌هیستامین‌ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل‌کننده‌های عضلانی و مسکن‌های مخدر (مانند کدئین)، با پزشک خود مشورت کنید.

برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید (مانند محصولات آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی). زیرا ممکن‌است حاوی داروهای ضد گرفتگی بینی یا سینه یا موادی باشند که باعث خواب آلودگی می‌شوند. می‌توانید از داروساز نحوه استفاده مطمئن داروها را بپرسید.

نورتریپتیلین بسیار شبیه آمی تریپتیلین است. هنگام استفاده از نورتریپتیلین از داروهای حاوی آمیتریپتیلین خودداری کنید.

اوردوز یا مصرف بیش از حد

اگر دارو را اشتباهاً بیش از حد مصرف کردید و علائم جدی مانند از احساس بیهوشی یا مشکل تنفسی شدید دارید، با اورژانس یا پزشکتان تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل: خواب آلودگی شدید، توهم، ضربان قلب سریع و نامنظم، غش کردن، تنفس آرام و کم عمق، تشنج باشد.

نکات

نورتریپتیلین را به افراد دیگر ندهید.

تست‌های آزمایشگاهی یا پزشکی (مانند EKG، آزمایش های کبدی و سطح نورتریپتیلین خون) ممکن است هر از چند گاهی انجام‌شود تا میزان بهبود شما کنترل شود یا عوارض‌جانبی بررسی شود. تمام نوبت‌های پزشکی خود را به‌طور منظم پیگیری کنید. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.

دوز از دست رفته

اگر یک دوز از نورتریپتیلین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان دوز بعدی است، از دوز فراموش شده صرف‌نظر کنید. دوز بعدی را در زمان معین مصرف کنید. دوز را برای جبران دو برابر نکنید.

شرایط نگهداری

نورتریپتیلین را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. در حمام نگهداری نکنید. داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.