روش های درمان ترس از پرواز با هواپیما
چگونه می‌توانم به ترس از پرواز با هواپیما غلبه کنم؟
درمان ترس از پرواز با هواپیما شجاعت و ممارست زیادی را می‌طلبد. اما این امر با درمان مناسب ممکن است. من تقریباً تا قبل از ۳۰ سالگی، هرگز پرواز نکرده بودم و چیره گشتن بر ترس خود از پرواز، یکی از دشوارترین دستاوردهای زندگی من بود.
اگر شما بتوانید عوامل موثر بر اضطراب (درمان اضطراب) خود را با موفقیت شناسایی کنید، اولین گام را برداشته‌اید. مهم است که توجه داشته باشیم که ترس از پرواز صرفاً یک فوبیای واحد نیست. اکثر افرادی که دچار ترس از پرواز هستند، به تنگناهراسی یا کلاستروفوبیا مبتلا می‌باشند و یا اینکه سابقه‌ی قفل شدن در هواپیما را داشته و نمی‌دانسته‌اند که چه زمانی از آن خارج می‌شوند. فوبیا یک ترس شدید است که نسبتی با خطر ندارد، به ویژه در اینجا که موضوع مربوط به ترس از پرواز می‌باشد. اکثر افراد دچار ترس از پرواز با این موضوع موافق هستند که پرواز در عین ترسناک بودن، امن می‌باشد. آنها برای سازگار ساختن ترس خود با آمار و ارقام ایمنی دچار مشکل هستند. اگرچه ما می‌دانیم که ترس‌های ما منطقی نمی‌باشند، اما نمی‌توانیم برای جدا شدن و رهایی از آنها برای خود استدلال و برهان بیاوریم.
درک عوامل مؤثر بر ترس از پرواز با هواپیما
عواملی از قبیل افکار، تصورات، احساسات و خاطراتی که باعث حساس شدن ما شده‌اند، از عوامل مؤثر در ترس ما از پرواز می‌باشند. فردی که نسبت به احساسات جسمانی خاصی حساس شده است، ممکن است از چاله‌های هوایی و یا صعود و فرودی عادی بترسد. همچنین کسی که از ارتفاع هراس دارد، ممکن است از اینکه چندین مایل بالاتر از زمین در حال پرواز باشد، دچار وحشت شود.
لیست عوامل مؤثر در این زمینه طولانی است، از جمله: چاله‌ی هوایی، صعود، فرود، تروریسم، سقوط، اضطراب‌های اجتماعی و دور شدن بیش از حد از خانه. برخی از افراد از آتش‌سوزی می‌ترسند، این بیماری از طریق سیستم هوا، استفاده از توالت‌ها و یا خشونت در یک هواپیما بسط می‌یابد. برخی دیگر در مورد پرواز خود احساس بدی دارند، چرا که گمان می‌کنند اضطراب آنها حاکی از پیش‌بینی یک فاجعه‌ی بد خواهد بود.
عواقب فوبیاها و ترس
وجه مشترک بیش از ۹۰ درصد از افراد دچار فوبیاهای پروازی ترس از این موضوع است که در طول پرواز، اضطراب سر تا پای آنها را فرابگیرد. افراد به‌طور معمول در حین پرواز، وحشتی غیرمنتظره را تجربه می‌کنند و علاوه بر آن، از این موضوع هراس دارند که این علایم ترس و وحشت، مجدداً در پروازهای بعدی به سراغ آنها بیاید. این هراس‌ها معمولاً بین سن ۱۷ تا ۳۴ سالگی و در محدوده‌ی تغییرات قابل توجه زندگی مانند تولد، مرگ، ازدواج، طلاق یا فارغ‌التحصیلی ظاهر می‌شوند. به همین دلیل است که این افراد در زمان مواجه شدن با ترس‌های پروازی، اغلب از این امر تعجب می‌کنند که چرا آنها در گذشته به راحتی قادر به پرواز بودند (اما اکنون نیستند). تعداد اندکی از ترس‌های مربوط به پرواز، ریشه در سوانح هوایی دارد.
ترس از پرواز با هواپیما بسیار شایع است، اما تقریبا ۲۰ درصد از افراد اذعان می‌دارند که ترس آنها در کار و زندگی اجتماعی آنها اختلال ایجاد کرده است. این امر باعث می‌شود افراد دچار ترس از پرواز از سپری نمودن تعطیلات و یا انجام کارهای شغلی که مجبور به پرواز هستند، اجتناب کنند. کارشناسان، ترس از پرواز با هواپیما را به سه گروه اصلی تقسیم می‌کنند:
۱. کسانی که با وجود فرصت برای انجام این کار، پرواز نمی‌کنند یا بیش از پنج سال است که پروازی نداشته‌اند.
۲. کسانی که تنها هنگامی که کاملاً پرواز آنها ضروری باشد و آن هم به همراه حداکثر ترس و وحشت، پرواز می‌کنند.
۳. کسانی که در صورت لزوم پرواز می‌کنند، اما با اضطراب.
درمان ترس از پرواز با هواپیما
«اجزای تشکیل‌دهنده فعال» برای غلبه بر فوبیاها، قرار گرفتن در معرض عوامل مؤثر در ایجاد ترس است. این امر مهم است که توجه داشته باشیم اجتناب و دوری‌کردن از مواجهه‌سازی، فوبیای شما را زنده و قوی نگه‌می‌دارد. فرد هرقدر بیشتر از پرواز کردن اجتناب کند، ترس از ارتفاع در او افزایش می‌یابد. زیرا ذهن باور می‌کند آنچه باعث‌شده احساس آرامش و امنیت کند، اجتناب است. ذهن در اینصورت درک نمی‌کند که می‌تواند در حین پرواز با هواپیما ترس نداشته باشد. این درک تنها با مواجهه‌سازی‌های مکرر و به‌تدریج حاصل می‌شود. فرد در صورتی‌که ترس از ارتفاع در او شدید باشد، مواجهه‌سازی را می‌تواند از نگاه‌کردن به تصاویر هواپیما شروع کند. در مرحله بعد می‌تواند تصاویر هواپیما را رنگ‌آمیزی کند.
در مرحله بعد باید به سایت‌های تهیه بلیط یا آژانس‌های هواپیمایی رفته و از قیمت بلیط‌ها و مسیرهای هوایی یا اطلاعات پرواز سوال‌نماید. مرحله بعد می‌تواند به فرودگاه رفته و در آنجا بنشیند تا این موقعیت برایش عادی شود. و در نهایت می‌تواند ابتدا یک پرواز کوتاه را انتخاب کرده و اقدام به پرواز کند. لازم به‌ذکر است که هر یک از مراحل ذکر شده باید آنقدر تکرار شود تا فرد در آن موقعیت احساس امنیت کند.
یک جزء مهم از ترس از پرواز، اضطراب مقدماتی یا ترس از پیش‌بینی نحوه‌ی پرواز می‌باشد. هرگونه درمان ترس از پرواز موفقیت‌آمیز به مسافران دچار این مشکل کمک خواهد کرد تا اضطراب مقدماتی (بسیاری از افراد به این دلیل از برنامه‌ریزی پرواز اجتناب کرده یا حتی آنها را لغو می‌کنند) را به‌خوبی در طول پرواز مدیریت کنند. در اضطراب مقدماتی، فرد در فکر خود پیش‌بینی می‌کند که اتفاقات بدی قرار است بیفتد. او تصور سقوط یا تکان‌های شدید را به‌صورت روشن در ذهن تصویر می‌کند.
درمان شناختی رفتاری
درمان‌های جدیدتر در خصوص ترس از پرواز با هواپیما عبارتند از: روش‌های سنتی درمان شناختی-رفتاری یا CBT که برای پرواز اختصاصی‌سازی شده است. درمان ترس از پرواز شامل تکنیک‌های مدیریت اضطراب، مانند تنفس دیافراگمی یا تنفس شکمی است که در هنگام پرواز مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این روش‌ها افرادی که در هنگام صعود، فرود و یا برخورد با چاله‌های هوایی حساسیت جسمانی دارند، از حساسیت‌های آنها نسبت به این عوامل کاسته می‌شود.
آموزش نیز به درمان ترس از پرواز با هواپیما و کم کردن اضطراب کمک می‌کند: از قبیل دانستن اینکه یک هواپیما چگونه پرواز می‌کند، حقایقی در مورد چاله‌های هوایی و معنای صداهای مختلف و ضربه‌هایی که در یک پرواز عادی می‌شنوید. فرد با آموزش درک می‌کند که سفر هوایی از لحاظ آماری امن‌ترین روش سفر می‌باشد. فرد دچار ترس از پرواز باید بداند احتمال آنکه فردی از خانه تا فرودگاه دچار حادثه شود، بسیار بیشتر از آن است که در هواپیما و مسافرت از یک کشور به کشور دیگر دچار حادثه شود.
برنامه واقعیت مجازی
برنامه‌های واقعیت مجازی، که در طی آن مسافرانِ هراسناک در معرض شبیه‌سازی‌های کامپیوتری در خصوص عوامل ناشی از پرواز قرار می‌گیرند نیز مفید می‌باشند. همچنین، شبیه‌ساز‌های پرواز که به طور معمول برای آموزش خصوصی خلبانان برای آموزش چگونگی پرواز مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز برای درمان ترس از پرواز سودمند می‌باشد. (این موارد گاهی اوقات در نزدیکی فرودگاه‌ها قرار دارند)
برنامه‌های درمان گروهی که در فرودگاه‌ها برگزار شده و با انجام یک پرواز پایان دوره همراه با درمانگر به پایان می‌رسد نیز در درمان ترس از ارتفاع موثر می‌باشد.
درمان دارویی
درمان دارویی هیچ راه‌حل کاملی را برای درمان ترس از پرواز ارائه نمی‌دهد. داروهای ضد اضطراب (معمولاً یک SSRI یا یک SRNI) برای برخی از افراد که در حین پرواز دچار وحشت می‌شوند مفید است، اما آنها باید هر روز برای مدتی طولانی دارو مصرف کنند. بنزودیازپین‌ها می‌توانند اضطراب پیش‌بینی‌شده را کاهش دهند، اما ممکن است با اثرات درمانی نیز در تداخل قرار گیرند.
۸ روش درمان ترس از پرواز با هواپیما به‌طور خلاصه
۱. عاملی که باعث مشکل شما می‌شود را دریابید.
اولین روش درمان ترس از پرواز با هواپیما آن است که عامل ایجاد مشکل را دریابید. این موضوع را درک کنید که چه‌چیزی باعث ایجاد ترس در شما می‌شود. همچنین بررسی کنید که واکنش اضطرابی شما چگونه اتفاق می‌افتد. هدف شما شناسایی عوامل مختص به خودتان است. بنابراین می‌توانید ترستان را هنگامی‌که سطح اضطراب در سطحی پایین قرار دارد، مدیریت کنید. در خصوص اینکه چه‌چیزی باعث شروع ترستان می‌شود، اطلاعات کسب‌کرده و راه ساده‌تر این است که آن را متوقف کنید.
۲. با داشتن آگاهی گام بر هواپیما بگذارید.
اضطراب در جهل رشد می‌کند، اما آنچه که آن را به پیش می‌برد چیست؟ افکار فاجعه‌آمیز! اما هنگامی که شما آگاه می‌شوید و اطلاعات کسب می‌کنید که «چه چیزی دارد رخ می‌دهد؟»، افکار شما حصر در واقعیت می‌شود و نه افکار غلط. پس با حقایق آشنا شوید. حقایق، اضطراب شما را از بین نمی‌برند، بلکه به شما کمک می‌کنند تا آن را مدیریت کنید. بنابراین روش دیگر درمان ترس از پرواز آگاهی از خطاهای شناختی خود است.
۳. اضطراب خود را پیش‌بینی کنید.
تجربه‌ای که ما در زمان انتظار برای به وقوع پیوستن ترس سپری می‌کنیم را پیش‌بینی اضطراب می‌نامند. این امر اغلب اضطراب شدیدی است که شما در طول پرواز خود، آن را تجربه می‌کنید؛ اما این موضوع یک پیش‌بینی دقیق از چگونگی احساس شما در پرواز نخواهد بود. زیرا این اضطراب غالباً بسیار بزرگتر و بیشتر از آن چیزی است که در واقع تجربه می‌کنید.
۴. ترس را از خطر جدا کنید.
اغلب دشوار است که بتوانید اضطراب را از خطر جدا کنید، زیرا بدن شما دقیقاً به یک شیوه‌ی یکسان به هر دو مورد واکنش نشان می‌دهد. حتماً ترس خود را به عنوان اضطراب تلقی کنید. به خودتان بگویید که اضطراب باعث می‌شود تا افکار ترسناک شما با احتمال بیشتری به وقوع بپیوندد و همچنین به خودتان یادآوری کنید که احساس اضطراب به این معنا نیست که شما در معرض خطر هستید. حتی زمانیکه احساس اضطراب شدید می‌کنید، همچنان در ایمنی خواهید بود.
۵. بپذیرید که این درک عام (اضطراب‌های پروازی) منطقی نمی‌باشد.
قسمت الف: ترفندهای اضطراب در خصوص درک عام. زمانی که کاملاً ایمن هستید، اضطراب شما را به این فکر مشغول می‌کند که شما در معرض خطر قرار دارید. احساسات درونی شما در این موارد همیشه به شما می‌گوید که از انجام کار موردنظر اجتناب کنید، اما اگر این احساسات را دنبال کنید، همیشه اضطراب خود را تقویت خواهید کرد.
قسمت ب: شما می‌توانید نسبت به اضطراب پیش‌دستی کنید. به عنوان یک قاعده و ضابطه، بر خلاف آنچه که احساسات مضطربانه به شما می‌گوید عمل کنید. با آنچه که اضطراب به شما می‌گوید تا انجام‌اش دهید، مبارزه کنید؛ اما ناراحتی حاصل از اضطراب را نیز درک کنید.
۶. مواردی که سبب ایجاد مانع و یا دست‌انداز در مسیر پرواز شما می‌شود را بررسی کنید.
به‌منظور مدیریت اضطراب هنگامی‌که با یک چاله‌ی هوایی برخورد می‌کنید، می‌توانید در مورد هواپیما و همچنین نحوه‌ی طراحی آنها برای مقابله با چاله‌های هوایی اطلاعات کسب کنید. به‌جای تمرکز روی اینکه چه‌زمانی چاله‌هوایی تمام می‌شود یا عبور از آن چقدر سخت است، بر مدیریت اضطرابتان تمرکز کنید. به یاد داشته باشید که شما در امنیت می‌باشید.
۷. در خصوص اینکه متصدیان پرواز چگونه می‌توانند به شما کمک کنند اطلاعات کسب کنید.
خدمه‌ی پروازی باید بدانند چه چیزی شما را ترسانده است. و باتوجه به آن، موردی‌که بیشترین کمک را به شما برای مقابله با اضطراب در طول پرواز می‌کند را برگزینند. وظیفه‌ی شما اینست که در مورد عوامل به‌وجودآورنده ترس آگاه باشید و همچنین بپرسید که چه‌چیزی برایتان مفید می‌باشد.
۸. ارزش هر پرواز.
در معرض عوامل فعال تشکیل دهنده‌ی ترس قرار بگیرید تا قادر باشید بر ترس خود غلبه کنید. هر پرواز به شما این امکان را می‌دهد تا پرواز بعدی را آسانتر انجام دهید. هدف شما اینست که مغز خود را مجدداً بازسازی کنید تا نسبت به محرک‌ها و عواملی که سبب ایجاد این موارد در شما می‌شود کمتر حساسیت نشان دهد. بنابراین مطمئن‌ترین روش درمان ترس از پرواز با هواپیما، مواجهه‌سازی به‌واسطه‌ی انجام پروازهای مکرر است.
