روشهای تربیت نوجوان کاملاً متفاوت است. شما نمی‌توانید با کودک بزرگتر مانند کودکان خردسال، نوزادان، نوپا و (یا) پیش‌دبستانی رفتار کنید، اما این بدان معنا نیست که آن‌ها نمی‌توانند تربیت شوند. هنوز راه‌هایی وجود دارد که بتوانید رفتار بد را تنبیه کنید، به رفتار خوب پاداش دهید و برای کودکان بزرگتر حد مرز‌ها و (یا) انتظاراتی تعیین کنید.
۱. با فرزندتان در مورد عمل‌های او صحبت کنید. قوانین را به روشی که گیج کننده نباشند، توضیح دهید. به نقطه نظرات فرزندتان گوش دهید و در مورد برخی از جزئیات قوانین جدید با فرزندتان مذاکره کنید، اما همچنان باید این را روشن کنید که رفتار نامناسب آینده یا مکرر با عواقبی همراه خواهد بود.
۲. قبل از اینکه به فرزندتان اجازه دهید برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌ها را تماشا کند، خودتان آن‌ها را ببینید. این کار می‌تواند به یافتن برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های مناسب کمک کند و خطر اجازه دادن تصادفی به فرزندتان را برای دیدن یک برنامه تلویزیونی یا فیلم نامناسب از بین ببرد.
۳. اقدام کنید. در تربیت نوجوان خود اقدام کنید. اگر فرزندتان به نقض قوانینی که شما تعیین کرده‌اید ادامه می‌دهد، باید اقدام کنید. برای به حداکثر رساندن شانس عملکرد بعدی خود در صورت امکان، تنبیه را با کار اشتباه تطبیق دهید. در اینجا چند نمونه از اقداماتی که تنبیه‌های مربوط به کار اشتباه دارند، آورده شده است.
فرض کنید نوجوان شما در حال گوش دادن به آهنگ مثبت هجده است. می‌توانید بگویید «شان، لطفاً به موسیقی مثبت هجده گوش نده. اگه به این کار ادامه دهی، تلفنت رو ازت می‌گیرم.» این تنبیه بالقوه با نقض مرتبط است.
مثال دیگر این است که نوجوان شما دوچرخه خود را بیرون می‌گذارد. این درست است که بگویید «تیمی، لطفاً دوچرخه‌ات را بیرون نگذار. اگر دوباره آن را بیرون پیدا کنم، کنارش می‌گذارم و نمی‌توانی تا دو روز سوارش بشی.» تهدید ممنوعیت موقت دوچرخه‌سواری مؤثرتر از مثلاً محرومیت از آن است، چرا که با کار اشتباه مرتبط است.
مثال سوم این است که نوجوان شما بدون اجازه فیلم‌های بالقوه نامناسب را تماشا می‌کند. شما می‌توانید بگویید «ریچارد، لطفاً فیلم‌های درجه‌بندی R را بدون نظارت بزرگسالان تماشا نکن. اگه به این کار ادامه دهی، نمی‌توانی تلویزیون ببینی.»
فرض کنید نوجوان شما از مطالعه امتناع می‌کند، می‌توانید بگویید «کورتنی، لطفاً برو و درس بخوان. اگه در آزمون فردا موفق نشی، جشن هفته‌های آینده را از دست می‌دهی تا درس بخوانی.». از دست دادن مهمانی هفته آینده برای مطالعه، باعث می‌شود که نوجوان برای قبولی در آزمون درس بخواند تا بتواند به مهمانی برود.
اگر نمی‌توان تنبیه را مستقیماً به کار اشتباه مرتبط کرد، مثلاً در مورد خشونت، بهترین کار حذف حقوق یا محروم کردن است.
۴. مطمئن شوید که تنبیه مناسب است. تنبیه‌های بیش از حد خشن اغلب مؤثر نیستند، زیرا معمولاً باعث می‌شوند که کودک بیشتر به این فکر کند که چقدر عصبانی است تا اینکه به کار اشتباهی که انجام داده است فکر کند. بسته به تنبیه دقیق، کودک شما نیز ممکن است آن را به عنوان یک مسئله «عادی» جدید ببیند.
تنبیه‌هایی که خیلی ملایم هستند نیز مؤثر نیستند، زیرا کودک به سختی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. شما باید با یک نوع تنبیه ملایم شروع کنید و اگر مجازات‌های اولیه و کمتر سخت گیرانه شکست خوردند، به سراغ مجازات‌های شدیدتر بروید.
به عنوان مثال، اگر حذف حقوق تماشای تلویزیون فرزندتان با شکست مواجه شد، دفعه بعد که او کار اشتباهی انجام داد، محرومش کنید. (اگر یک تصور دقیق می‌خواهید، یک راه پله تنبیه را تصور کنید که باید از آن بالا بروید.).
۵. اجازه دهید فرزندتان مسئولیت(های) خود را انتخاب کند. به عنوان مثال، به فرزندتان ۱۰ گزینه برای کارهای خانه بدهید و اجازه دهید حداقل ۵ گزینه را انتخاب کند، اما در صورت تمایل به او اجازه دهید تعداد بیشتری را انتخاب کند. یکی دیگر از راه‌های خوب برای وادار کردن فرزندتان به انجام کارهای روزمره، جایزه دادن است. این جایزه می‌تواند از برچسب و بستنی برای کودکان خردسال، تا کمک هزینه کمی اضافی یا یک گوشی جدید برای کودک بزرگتر باشد.
۶. در صورت لزوم، «شدت» و «سختی» تنبیه‌ها را بالا ببرید. اگر برخی از تنبیه‌ها به روشی که شما انتظار داشته‌اید عمل نکرده‌اند، تکرار آن‌ها به احتمال زیاد تأثیری نخواهد داشت. در عوض، یا باید تنبیه‌های سخت گیرانه‌تری (مثل محروم شدن برای مدت طولانی‌تر) یا تنبیه‌های کاملاً جدیدی را امتحان کنید. در اینجا چند پیشنهاد وجود دارد:
کنسول بازی، گوشی یا تبلت او را ممنوع کنید.
محرومیت برای دوره‌های زمانی طولانی‌تر (مثلاً ۱ هفته به ۲ هفته، ۱ ماه به ۲ ماه و غیره تبدیل می‌شود)
۷. تنبیه را مؤثر نگه دارید. بسیاری از تنبیه‌ها، در عین مؤثر بودن، گاهی اوقات کنار گذاشته می‌شوند، چه شما قصد آن را داشته باشید یا نه.
در اینجا یک مثال آورده شده است: اگر مادربزرگ یا پدربزرگ بیشتر دلسوز است و به فرزندتان اجازه می‌دهد تمام روز تلویزیون تماشا کند، حتی اگر حقوق تماشای تلویزیون او را حذف کرده‌اید، این حقوق را در زمانی که آن‌ها را ملاقات خواهید کرد حذف نکنید، حتی اگر آن‌ها پیش از این حذف شده باشند. در عوض، فرزندتان را از دیدن دوستانش منع کنید (با این تنبیه عاقلانه رفتار کنید، اگر قرار است برای یک هفته به خانه پدربزرگ و مادربزرگ بروید و فرزندتان را برای ۵ روز از دیدن دوستانش محروم کنید، اساساً او تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت).
با این حال مراقب این اقدامات باشید: اگر کودک بداند که شما نمی‌توانید حقوق تماشای تلویزیون او را حذف کنید و مادربزرگ به او اجازه خواهد داد تا در زمانی که پیش آن‌ها هستید به ملاقات دوستانش برود، ممکن است «منتظر شود» تا پنهانی از خانه بیرون برود، تمام شب را بیدار بماند و غیره. برای دور زدن این موضوع، سعی کنید از گفتن این موضوع به فرزندتان خودداری کنید که چرا آن‌ها حقوق تماشای تلویزیون خود را از دست نداده‌اند. به این ترتیب، آن‌ها در آینده نمی‌توانند از این ترفند استفاده کنند.
اگر فرزند خود را تنها می‌گذارید، در صورت امکان تمام چیزهایی که از آن‌ها محروم شده است را بردارید. به این ترتیب، اگر کودک شما از تلفن محروم شده باشد، نمی‌تواند با آن صحبت کند. اگر وسیله‌ی ممنوعه بزرگ است، مانند تلویزیون، به جای دردسر جا به جا کردن آن با خودتان، به فرزندتان توضیح دهید که وقتی در خانه نیستید، نباید از تلویزیون استفاده کند و اگر بفهمید که از آن استفاده کرده است، عواقبی وجود خواهد داشت. اگر او در هر صورت این کار را انجام داد، مدت زمانی که فرزندتان مجاز به استفاده از تلویزیون نیست را ۱ هفته افزایش دهید.
اگر فرزندتان به روشی کارهای اشتباه خود را جبران می‌کند، مانند تعمیر یک میز خراب شده، می‌توانید با برداشتن تنبیه در چند روز زودتر، به او جایزه دهید.
۸. مطمئن شوید که حتماً به رفتار خوب نیز پاداش دهید. تنبیه رفتار بد تنها نیمی از کار است. شما همچنین باید به فرزندتان برای رفتار خوب، مانند قبولی در یک آزمون مهم، جایزه دهید. در واقع، برخی از مطالعات نشان داده‌اند که تقویت مثبت، یعنی گرفتن مقداری پاداش برای فرزندتان و فقط دادن آن به او در شرایط تعیین شده، می‌تواند مؤثرتر از تنبیه باشد. در اینجا چند نمونه از کارهای مثبتی که کودک انجام داده و جوایز نمونه آورده شده است:
دیل، از آنجایی که تو وارد مدرسه متوسطه شدی، من برات یک آی‌پد می‌خرم، اما قبل از اینکه بتوانی از آن استفاده کنی، چند محدودیت تعیین می‌کنم.
مکس، چون در آزمون ریاضیت نمره A گرفتی، من یک گوشی جدید با برنامه ارتقا یافته برات می‌گیرم.
جاش چون امتحان املات رو دادی، برات لپ‌تاپ می‌خرم.
هر گونه محدودیتی که قبل از استفاده از پاداش تعیین می‌کنید، می‌تواند این باشد که آن‌ها باید همه قوانین را به مدت یک هفته رعایت کنند، باید کارهای خانه خود را انجام دهند، یا اینکه باید اتاق خود را تمیز نگه دارند. استفاده از این روش می‌تواند راه خوبی برای تشویق فرزندتان به عملکرد خوب در مدرسه باشد و همچنین راه خوبی برای دادن چیزی است که فرزندتان از شما خواسته است.
نکات مهم در تربیت نوجوان
در تربیت نوجوان نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
عواقب طبیعی را نیز به فرزندتان یاد دهید.
در موارد بد رفتاری جدی، مانند خشونت یا خرابکاری، می‌توانید از پله‌های راه پله تنبیه صرف نظر کنید و فوراً کودک خود را محروم کنید.
اگر متوجه شدید که نوع خاصی از تنبیه بهترین تأثیر را دارد، ایده خوبی است که فقط از این نوع تنبیه استفاده کنید.
هشدارها
در تربیت نوجوان خود به هشدارهای زیر توجه کنید:
هرگز فرزندتان را نزنید. این کار به آن‌ها یاد می‌دهد که ضربه زدن اشکالی ندارد و کتک زدن نیز ممکن است در جایی که شما زندگی می‌کنید غیرقانونی باشد.
صرف نظر از شرایط و آنچه دیگران می‌گویند، چه فرزند شما فقط مقررات رفت و آمد را نقض کرده باشد یا تا حد خشونت پیش رفته باشد، آزار، چه فیزیکی باشد چه نباشد، هرگز خوب نیست.
