اطلاعات و حقایقی درباره لکنت زبان
لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان اختلالی ارتباطی است که در آن جریان تکلم با تکرار (مث، مث، مثل این)، طویل سازی (مثثثثثل این)، یا توقفهای غیرعادی (بدون صدا) همراه است. همچنین ممکن است حرکات بدنی و چهرهای غیرمعمول همخوان با تلاش برای صحبت کردن وجود داشته باشد. لکنت، گرفتگی زبان نیز نامیده میشود.
چه چیزی باعث لکنت میشود؟
۴ عامل غالبا به تحول لکنت مربوط است: ژنتیک (حدود ۶۰ درصد آنها عضو خانوادهای دارند که دچار لکنت است)؛ تحول کودک (کودکان دچار سایر مشکلات زبان و تکلم یا تاخیرات تحولی احتمالا لکنت دارند)؛ عصب-فیزیولوژی (تحقیقات عصب شناختی اخیر نشان دادهاند افرادی که لکنت دارند تکلم و زبان را کمی متفاوت از کسانی که لکنت ندارند پردازش میکنند) و پویاییهای خانوادگی (انتظارات بالا و سبک زندگی سرعتی میتواند به لکنت مربوط باشد). لکنت ممکن است زمانی رخ دهد که ترکیبی از عوامل باهم وجود داشته باشد و در افراد مختلف علل متفاوتی دارد. احتمال دارد که آنچه باعث لکنت شده از آنچه باعث تداوم یا تشدیدش میشود فرق داشته باشد.
چه تعداد افراد لکنت دارند؟
بیش از ۷۰ میلیون نفر درسراسر جهان دچار لکنت هستند که حدود ۱ درصد جمعیت است. در ایالات متحده، بیش از ۳ میلیون امریکایی دچار لکنت هستند.
نسبت مردان به زنانی که لکنت دارند چقدر است؟
لکنت ۴ برابر روی مردان نسبت به زنان تاثیر میگذارد.
چه تعداد کودکان دچار لکنت هستند؟
تقریبا ۵ درصد همه کودکان دورهای از لکنت را تجربه میکنند که ۶ ماه یا بیشتر طول میکشد. سه چهارم آنها در اواخر کودکی بهبود مییابند، و حدود ۱ درصد دچار مشکل بلندمدت میشوند. بهترین ابزار مداخله زودهنگام است.
آیا لکنت ناشی از مشکلات روانشناختی یا هیجانی است؟
کودکان و بزرگسالانی که لکنت دارند نسبت به کودکان و بزرگسالان بدون لکنت، مشکلات هیجانی یا روانشناختی خاصی ندارند. در واقع دلیلی وجود ندارد که معتقد باشیم ترومای هیجانی باعث لکنت میشود.
فکر میکنم کودکم دارد به لکنت دچار میشود. آیا باید منتظر باشم یا درصدد کمک باشم؟
بهتر است روشهایی را که شما بهعنوان والدین میتوانید سریعا کمک کنید را بیابید. اگر لکنت سه تا شش ماه تداوم یافت یا شدید باشد، ممکن است لازم باشد که از روانشناس تکلم-زبانی که در زمینه لکنت متخصص است کمک بگیرید.
آیا لکنت قابل درمان است؟
بله، رویکردهای موفق برای درمان کودکان و بزرگسالان وجود دارد. درکل، درمان هرچه زودتر، بهتر.
آیا تاکنون افراد مشهوری بودهاند که لکنت داشته باشند؟
امیلی بلانت، جیمز ایرل جونز، جان استوسل، بیل والتون، مل تیلیس، وینستون چرچیل، مریلین مونرو، کارلی سیمون، آنی گلن، کن ونتوری، باب لاو، جان آپدایک، پادشاه جرج ششم، همگی افراد مشهوری هستند که لکنت داشته و با این حال زندگی موفقی داشتهاند.
درباره درمان جدید برای لکنت خواندهام. آیا چنین چیزی وجود و واقعیت دارد؟
درمان معجزهآسایی برای لکنت وجود ندارد. درمان، وسایل الکترونیکی و حتی داروها فرایندی قطعی نیستند. هرچند، متخصص لکنت میتواند نه تنها به کودکان بلکه به نوجوانان، بزرگسالان جوان و حتی بزرگسالان مسنتر کمک کند که پیشرفت معناداری به سمت سیالی داشته باشند.
عوامل خطر
عوامل خاصی میتوانند کودکان را در معرض خطر لکنت قرار دهد. دانستن این عوامل به شما کمک میکند که تصمیم بگیرید آیا کودکتان باید آسیبشناس تکلم-زبان را ببیند یا خیر. اگر کودکتان یکی از عوامل خطر زیر را داشته باشید، باید نگران باشید.
-
سابقه خانوادگی
شواهد قوی وجود دارد که تقریبا نیمی از کودکانی که لکنت دارند، یکی از اعضای خانوادهشان نیز دچار لکنت است. خطر لکنت داشتن کودکتان درصورتی افزایش می یابد که عضو خانواده کماکان دچار لکنت باشد. اگر عضو خانواده فقط در کودکی دچار لکنت بوده باشد، این احتمال کمتر است.
-
سن شروع
کودکانی که قبل از ۳.۵ سالگی دچار لکنت میشوند احتمالا لکنتشان رفع میشود. اگر کودکتان قبل از ۳ سالگی دچار لکنت شده باشد، شانس بهتری برای بهبود آن در ۶ ماه وجود دارد.
-
مدت زمان سپری شده از آغاز
بین ۷۵ و ۸۰ درصد همه کودکانی که لکنت دارند بهبودیهایی را در ۱۲ تا ۲۴ ماه بدون گفتاردرمانی نشان میدهند. اگر فرزندتان بیش از ۶ ماه دچار لکنت باشد، یا اگر لکنت تشدید شده باشد، به احتمال کمتری خودبهخود بهبود مییابد.
-
جنسیت
دختران با احتمال بیشتری از پسرها لکنتشان بهبود مییابد. درواقع، سه تا چهار پسر در برابر هر دختر که لکنت دارد لکنتشان تداوم مییابد. چرا این تفاوت وجود دارد؟ اولا، بهنظر میرسد که طی دوران اولیه کودکی، تفاوتهای ذاتی بین تواناییهای زبانی و تکلم دختران و پسران وجود دارد. دوم، طی این دوره، والدین، اعضای خانواده و سایرین اغلب به پسران متفاوت از دختران واکنش نشان میدهند. لذا ممکن است پسران بهخاطر تفاوتهای اساسی در تواناییهای زبانی و تکلم و تفاوت در تعاملاتشان با دیگران بیشتر دچار لکنت شوند. پسران زیادی که لکنت دارند مشکلشان برطرف میشود. آنچه مهم است این است که اگر فرزندتان درحال حاضر دچار لکنت است، لزوما به این معنی نیست که بقیه عمرش را هم دچار لکنت خواهد بود.
-
سایر عوامل تکلم و زبان
کودکی که بهوضوح و با خطاهای گفتاری ناچیز حرف میزند به احتمال بیشتر از کودکی که خطاهای گفتاریاش فهم کلامش را دشوار کردهاند بهبود مییابد. اگر فرزندتان خطاهای کلامی متناوبی مثل جابجایی یک صدا با صدای دیگر یا حذف صداهای کلمات دارند یا در پیروی از راهنماییها مشکل دارند باید نگران باشید. یافتههای اخیر گزارشات قبلی را رد کردهاند که گفتهاند کودکان دچار لکنت مهارتهای زبانی پایینتری دارند. در مقابل، شاخصهایی وجود دارد که مطرح میکند آنها در صطح نرمال یا بالاتر هستند. مهارتهای زبانی پیشرفته بهنظر میرسد که عامل خطر بیشتری برای کودکانی باشد که لکنتشان تداوم مییابد.
این عوامل خطر کودکان را در خطر بالاتر تحول لکنت قرار میدهند. اگر کودکتان دارای این عوامل خطی است و برخی یا همه علایم هشداردهنده فوق الذکر را نشان میدهد، باید بیشتر نگران باشید. میتوانید غربال گفتاری توسط گفتاردرمانگری که در زمینه لکنت تخصص دارد برنامهریزی کنید. درمانگر تصمیم خواهد گرفت که آیا کودک لکنت دارد و آیا باید بیشتر منتظر بمانید یا درمان را سریعا شروع کنید.
۷ اصل برای صحبت با کودکتان که دچار لکنت است
کارشناسان موافقند که اغلب کودکانی که لکنت دارند، از زمان صحبت کردن به میزانی که سیالی کلامی را ارتقا میدهد سود میبرند. این خط مشیها روشهایی را مطرح میکند که بزرگسالان میتوانند به سیالی کلامی کودک کمک کنند:
۱. فاصلهها را کاهش دهید
با کودکتان به بدون عجله و با توقفهای متناوب صحبت کنید. چند ثانیه بعد از اتمام صحبت کودکتان صبر کنید و بعد شروع به صحبت کنید. تکلم آسان و آرام شما بسیار موثرتر از هر راهنمایی و دستوری مثل «آرام باش» یا «دوباره آرام امتحانش کن» میباشد. برای برخی کودکان، خوب است که مدتی فضای زندگی آرامتری را فراهم کنید.
۲. گوش دادن کامل
سعی کنید زمانهایی که توجه تقسیم نشده به کودک دارید یا واقعا به آنها گوش میدهید را افزایش دهید. این به معنی رها کردن همه چیز در زمان صحبت کردن او نیست.
۳. سوال پرسیدن
سوال پرسیدن بخش عادی زندگی است – اما سعی کنید از سوالات پشت سرهم اجتناب کنید. گاهی بهتر است که درباره آنچه کودک گفته نظر دهید و منتظر بمانید.
۴. رعایت نوبت
به اعضای خانواده کمک کنید تا در صحبت کردن و گوش کردن نوبت را رعایت کنند. کودکان زمانی که تداخل کمتری در حرفهایشان باشد بهتر حرف میزنند.
۵. اعتمادسازی
از پاداشهای توصیفی برای اعتماد ایجاد کردن استفاده کنید. مثال: نحوه جمع کردن اسباببازیهایت را دوست دارم. تو خیلی کمک میکنی»، نه اینکه بگویید عالیه. نقاط قوت نامرتبط به صحبت کردن مثل مهارتهای ورزشی، منظم بودن، مستقل و دقیق بودن را پاداش دهید.
۶. زمانهای خاص
چند دقیقه در زمان منظم هر روز کنار بگذارید که به کودکتان توجه تقسیم نشده ارائه کنید. این زمان آرام – بدون تلویزیون، تلفن و … – میتواند موجب ایجاد اعتماد به نفش در کودکان خردسال شود. حدود ۵ دقیقه در روز میتواند موثر باشد.
۷. اعمال قواعد عادی
کودکی که لکنت دارد را درست مثل کودکان دیگر تربیت کنید، همانطور که اگر لکنت نداشت با او برخورد میکردید.