کمک به بیمار دو قطبی
کمک به بیمار دو قطبی
اگر دوست یا عزیزی دارید که دارای اختلال دو قطبی است، می‌دانید که این شرایط می‌تواند برای شما یک چالش باشد. رفتارهای نامنظم و تغییرات شدید خلقی می‌تواند برای فرد مبتلا و همچنین افراد زندگی‌اش سخت باشد.
کمک به بیمار دو قطبی چگونه است؟
برای افراد مبتلا به اختلال دو قطبی مهم است که خود درک کنند چگونه با شرایط کنار بیایند. همچنین مهم است که افراد زندگی آنها- مانند دوستان یا اعضای خانواده- بدانند که چگونه در یک دوره شیدایی یا افسردگی به آنها کمک کنند. مقابله با فراز و نشیب‌های اختلال دوقطبی می‌تواند دشوار باشد و این فقط برای فرد مبتلا نیست. حالات و رفتارهای یک فرد مبتلا به اختلال دوقطبی بر همه به‌خصوص اعضای خانواده و دوستان نزدیک تأثیر می‌گذارد. این می‌تواند رابطه شما را تحت فشار قرار دهد و تمام جنبه‌های زندگی خانوادگی را مختل کند.
خبر خوب این است که اکثر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند با درمان، دارو و حمایت مناسب خلق و خوی خود را تثبیت کنند. صبر، عشق و درک شما می‌تواند سهم قابل توجهی در درمان و بهبودی عزیز شما داشته باشد. غالباً فقط داشتن شخصی برای گفتگو می‌تواند در دیدگاه و انگیزه وی تفاوت ایجاد کند.
اما مراقبت از فرد مبتلا به اختلال دوقطبی نیز می‌تواند در صورت عدم توجه به نیازهای خود آسیب‌زا شود. بنابراین مهم است که تعادل بین حمایت از عزیز خود و مراقبت از خود را پیدا کنید.
پیش از آنکه روش‌های کمک به بیمار دو قطبی را بیان کنیم، لازم است با بیماری دو قطبی آشنا شویم:
اختلال دو قطبی چیست؟
اختلال دو قطبی که در گذشته به عنوان افسردگی- شیدایی شناخته می‌شد، یک بیماری روانی است که باعث تغییرات شدید در خلق و خو، انرژی و فعالیت می‌شود. این تغییرات بر توانایی فرد در انجام کارهای روزمره تأثیر می‌گذارد.
اختلال دو قطبی غالباً در اواخر دوره نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ایجاد می‌شود و متوسط سن شروع آن ۲۵ سال است. بر اساس آمار رسمی، تقریباً ۳ درصد بزرگسالان در ایالات متحده مبتلا به اختلال دو قطبی هستند.
شش نوع اختلال دو قطبی وجود دارد. در حالی که علائم مشابهی دارند اما این علائم از نظر شدت و درمان متفاوت هستند. در اینجا شش نوع اختلال دو قطبی نام برده شده است، از شدیدترین تا کمترین میزان شدت:
- اختلال دو قطبی I
- اختلال دو قطبی II
- اختلال سیکلوتایمیک (سیکلوتیمیا)
- اختلال دو قطبی ناشی از مواد / دارو
- اختلال دو قطبی و اختلال مربوط به آن به دلیل یک بیماری پزشکی دیگر
- اختلال دو قطبی مشخص نشده
علائم اصلی اختلال دوقطبی فازهای شدید احساسی به نام «دوره‌های خلقی» است. این قسمت‌ها می‌توانند از خوشحالی یا شادی شدید (شیدایی) به اندوه عمیق یا ناامیدی (افسردگی) تبدیل شوند. گاهی اوقات افراد مبتلا به اختلال دو قطبی همزمان شادی و غم را تجربه می‌کنند (حالت مختلط).
چالش‌های اختلال دو قطبی
وقتی افراد مبتلا به اختلال دو قطبی دچار تغییرات خلقی می‌شوند، معمولاً تغییرات شدیدی در میزان انرژی و فعالیت، الگوی خواب و سایر رفتارهای روزمره خود تجربه می‌کنند. علائم روان‌پریشی مانند توهم یا هذیان، ممکن است در دوره‌های تغییرات شدید خلقی رخ دهد. این موارد هم برای فرد مبتلا به اختلال دو قطبی و هم برای اطرافیانشان می‌تواند ترسناک باشد.
اختلال دو قطبی معمولاً یک بیماری مادام‌العمر است. در حالی که بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است برای مدتی بدون علامت باقی بمانند، علائم آنها در هر زمان ممکن است برگردند. گاهی اوقات افراد مبتلا به اختلال دو قطبی در این دوره‌های عاری از علائم دچار اضطراب می‌شوند و از زمان وقوع دوره بعدی خود مطمئن نیستند.
راه‌های کمک به بیمار دو قطبی
زندگی با اختلال دو قطبی آسان نیست. اما حمایت شما می‌تواند تغییر مثبتی در زندگی فرد مبتلا ایجاد کند، خصوصاً در دوره‌های تغییرات خلقی.
در طول یک دوره شیدایی ممکن است مجبور شوید با رفتارهای بی‌پروا، خواسته‌های ظالمانه، تکانه‌های انفجاری و تصمیمات غیرمسئولانه کنار بیایید. و هنگامی که گردباد شیدایی می‌گذرد، اغلب مسئولیت مقابله با عواقب آن به عهده شما است. در طول دوره‌های افسردگی ممکن است مجبور شوید برای عزیزی که انرژی لازم برای انجام مسئولیت در خانه یا محل کار را ندارد، به شکلی کاملاً حمایت‌گرانه عمل کنید.
در اینجا ۱۰ گام برای کمک به فرد مبتلا به اختلال دوقطبی آورده شده است:
۱- در مورد اختلال دوقطبی آگاهی کسب کنید
هرچه اطلاعات بیشتری در مورد اختلال دو قطبی داشته باشید، قادر خواهید بود بهتر به آنها کمک کنید. به عنوان مثال، درک علائم دوره‌های شیدایی و افسردگی می‌تواند به شما کمک کند در هنگام تغییرات شدید خلق و خو، واکنش مناسب نشان دهید.
۲- شنونده باشید
برای مفید بودن همیشه نیازی به ارائه پاسخ یا مشاوره ندارید. در واقع، شنونده خوب بودن یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای فرد مبتلا به اختلال دوقطبی انجام دهید، به ویژه هنگامی که آنها می‌خواهند در مورد چالش‌هایی که با آنها روبرو هستند با شما صحبت کنند.
ارائه پذیرش و درک شما می‌تواند کمک زیادی به آن شخص کند تا با شرایط خود احساس راحتی بیشتری کند. با این موارد می‌توانید شنونده بهتری شوید:
- فعالانه به آنچه آنها می‌گویند توجه کنید
- در حین مکالمه آرامش خود را حفظ کنید
- پرهیز از استدلال
- اجتناب از هرگونه موضوعی که به نظر می‌رسد آنها را تحریک یا ناامید کند
۳- یک قهرمان باشید
فرد مبتلا به اختلال دو قطبی ، گاهی اوقات می‌تواند احساس کند که همه دنیا علیه اوست. اطمینان از اینکه در کنار او هستید می‌تواند به او کمک کند تا ثبات بیشتری داشته باشد. لازم نیست با رفتارها و عمل شخص موافقت کنید، اما گفتن اینکه همیشه حمایت کننده او هستید، می‌تواند بسیار سودمند باشد.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی معمولاً احساس بی‌ارزشی یا ناامیدی می‌کنند، بنابراین تأیید نقاط قوت و کیفیت آنها می‌تواند به آنها کمک کند تا راحت‌تر از دوره‌های افسردگی خود بهبود یابند.
۴- در درمان آنها فعال باشید
درمان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی معمولاً شامل بسیاری از جلسات درمانی و ویزیت پزشک است. گرچه لزوماً نباید در این قرارها شرکت کنید، اما می‌توانید همراه با کسی که مبتلا به اختلال دوقطبی است بیایید و سپس منتظر بمانید تا وی جلسه‌اش را به پایان برساند.
این قرارها گاهی اوقات برای افراد مبتلا به اختلال دو قطبی پیچیده یا ترسناک به نظر می‌رسد. وجود کسی در آنجا که بتواند از او پشتیبانی کرده و با وی صحبت کند ممکن است به کاهش استرس یا اضطراب آنها کمک کند.
۵- برنامه‌ریزی کنید
اختلال دو قطبی می‌تواند غیرقابل پیش‌بینی باشد. در صورت پیش آمدن دوره‌های خلقی شدید، داشتن یک برنامه اضطراری مهم است. این برنامه باید شامل مواردی باشد که اگر فرد در طی یک دوره افسردگی احساس خودکشی کند، یا اگر فرد در یک دوره شیدایی از کنترل خارج شود، شما باید چگونه عمل کنید.
شما همچنین باید برنامه‌های روزمره داشته باشید که بتواند به فرد کمک کند تا بین قسمت‌های شدید تغییرات خلقی، زمان را به خوبی سپری کند. این برنامه‌ها می‌تواند شامل سازوکارهای مقابله ای باشند، مانند آنچه که فرد می‌تواند در صورت احساس نوسان خلق و خوی انجام دهد یا نحوه انجام کارهای روزمره یا سایر فعالیت‌های روزمره‌ای که در صورت کمبود سطح انرژی، می‌تواند انجام دهد. این برنامه‌ها را زمانی تنظیم کنید که فرد در یک روحیه آرام و پایدار باشد. بهتر است آنها را یادداشت کنید تا هر دو بتوانید به راحتی به آنها مراجعه کنید.
۶- پشتیبانی کنید، فشار نیاورید
حمایت شما می‌تواند برای یک فرد مبتلا به اختلال دو قطبی بسیار مفید باشد. با این حال شما باید بدانید که چه زمانی قدم بردارید و به یک متخصص پزشکی یا روان‌درمانگر اجازه دهید تا مداخله کند. در حالی که افراد مبتلا به اختلال دو قطبی قادر به تصمیم گیری آگاهانه هستند، شما باید بفهمید که چه روحیات و رفتاری از کنترل آنها خارج است.
۷- درک کنید
برای افراد مبتلا به اختلالات روانی درک آنچه که تجربه می‌کنند دشوار است. مبتلایان به اختلال دو قطبی ممکن است ندانند که چرا حالاتشان تغییر کرده است. تلاش برای فهمیدن اینکه فرد چه عواملی را پشت سر می‌گذارد و در عین حال پشتیبانی شما، می‌تواند تفاوت زیادی در احساس او ایجاد کند.
گاهی اوقات افراد مبتلا به اختلال دوقطبی وقتی در مرحله شیدایی بیماری خود هستند، می‌توانند کاملاً تکانشی عمل کنند. وقتی عزیز شما خوب است، ممکن است از شما بخواهد که پول نقد یا کارت اعتباری برای او نگه دارید، که با این امر خسارت مالی احتمالی را که در مرحله شیدایی می‌تواند به خود وارد کند را به حداقل می رساند.
۸- از خود غافل نشوید
در حالی که از فردی با اختلال دو قطبی مراقبت می‌کنید، فراموش کردن از خود می‌تواند آسان باشد. اما قبل از اینکه به کسی کمک کنید، باید مطمئن شوید که زمان و توانایی احساسی لازم را برای انجام این کار دارید.
اگر تصمیم دارید به کسی کمک کنید، مطمئن شوید که به اندازه کافی می‌خوابید، به طور صحیح غذا می‌خورید و به طور منظم ورزش می‌کنید. حفظ سلامتی خود بهتر می‌تواند به شما امکان دهد فردی را که به او کمک می‌کنید سالم نگه دارید.
۹- صبور و خوش‌بین باشید
اختلال دو قطبی یک بیماری طولانی مدت است، بنابراین علائم در طول زندگی فرد پدیدار می‌شوند. این اختلال غیرقابل پیش‌بینی است، دوره‌های عاری از علائم با دوره‌های خلقی شدید متناوب می‌شوند. به خاطر شخص مبتلا به اختلال دو قطبی سعی کنید صبور و خوش‌بین باشید. این موضوع می‌تواند به آنها کمک کند تا در مسیر زندگی سالم و کامل قرار بگیرند.
۱۰- بدانید چه زمانی نیاز به کمک دارید
هیچ کس بهتر از متخصصانی که برای درمان آن آموزش دیده‌اند نمی‌دانند چگونه از عهده اختلال دو قطبی برآیند. اگر به یک فرد مبتلا به اختلال دو قطبی کمک می‌کنید و احساس می‌کنید کنترل همه چیز بسیار دشوار است، بلافاصله با یک متخصص پزشکی یا روان‌درمانگر تماس بگیرید.
