آیا حملات پانیک در کودکان مشابه حملات پانیک در بزرگسالان است
پانیک در کودکان
پانیک در کودکان چه نشانه هایی دارد؟ دلایل آن چیست و آیا با دلایل پانیک در بزرگسالان تفاوت دارد؟ تفاوت پانیک در کودکان و بزرگسالان چیست؟ آیا درمان آنها متفاوت است؟
حمله پانیک یک احساس ناگهانی و شدید ترس یا ناراحتی است. در اینجا به حالت آن در کودکان و نحوه واکنش به آن میپردازیم. در فیلم درون و بیرون ۲ (Inside Out 2)، رایلی ۱۳ ساله که اخیراً وارد دوره بلوغ خود شده است، در طول یک بازی هاکی دچار حمله پانیک میشود.
اضطراب (احساس مسئول حمله پانیک) کاملاً آشفته میشود و حس میشود که رایلی کنترل خود را از دست میدهد. بعد از مدتی، اضطراب آرام میشود و حمله پانیک رایلی کاهش مییابد.
این فیلم در انتقال تجربه حمله پانیک، به خوبی عمل کرده است. اما حملات پانیک (و اضطراب) فقط در نوجوانان رخ نمیدهند؛ کودکان کوچکتر نیز میتوانند آنها را داشته باشند.
اهمیت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب
تشخیص زودهنگام و درمان مناسب اختلال پانیک در کودکان برای سلامت روانی طولانی مدت آنها بسیار مهم است. در صورت عدم درمان، اضطراب دوران کودکی میتواند منجر به اختلال قابل توجهی در زمینههای مختلف زندگی، از جمله عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی و رفاه کلی شود.
چرا تشخیص زودهنگام مهم است:
- تأثیرطولانی مدت: اضطراب کودکان زمانی که درمان نشود، ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای روانی شدیدتر در بزرگسالی مانند افسردگی، سوءمصرف مواد مخدر و سایر اختلالات اضطرابی را افزایش دهد.
- اختلال در رشد:اضطراب میتواند توانایی کودک در یادگیری، معاشرت و ایجاد عزت نفس را مختل کند.
- کاهش کیفیت زندگی:کودکان مبتلا به اختلالات اضطرابی ممکن است دچار ناراحتی قابل توجهی شوند که بر خواب، اشتها و کیفیت کلی زندگی آنها تأثیر بگذارد.
فواید درمان زودرس
- بهبود سلامت روان:مداخله زودهنگام به کودکان کمک میکند تا راهکارهای مقابله سالم را توسعه دهند و شدت و فرکانس حملات پانیک را کاهش دهند.
- بهبودعملکرد تحصیلی:با رفع اضطراب، کودکان میتوانند در مدرسه بهتر تمرکز کنند و به پتانسیل تحصیلی خود برسند.
- روابط اجتماعی قویتر:درمانزودهنگام به کودکان در ایجاد و حفظ روابط اجتماعی سالم کمک میکند.
- کاهش خطرمشکلات سلامت روان در آینده: مداخله زودهنگام به جلوگیری از ایجاد شرایط جدیتر سلامت روان در بزرگسالی کمک میکند.
نشانههای اختلال پانیک در کودکان:
- احساسات مکرر و شدید ترس یانگرانی
- علائم جسمی مانندضربان قلب سریع، تعریق ومشکل تنفسی
- اجتناب از موقعیتهایی که باعث اضطراب میشوند
- مشکل در خواب
- تحریک پذیری یانوسانات خلقی
- مشکل در تمرکز
- شکایات جسمی مانندمعده دردیا سردرد
آگاهی از اینکه به چه چیزهایی باید توجه کنید و چگونه به اضطراب یا پانیک واکنش نشان دهید، برای کمک به شما و فرزندتان در مدیریت بهتر این علائم ترسناک مهم است.
علائم حملات پانیک در کودکان
حمله پانیک یک احساس ناگهانی و شدید ترس یا ناراحتی است که با چهار یا چند مورد از موارد زیر مرتبط است:
- احساس گرما یا سرمای زیاد
- تپش قلب بالا
- تنگی نفس
- احساس فشردگی در گلو یا قفسه سینه
- تعریق
- احساس سوزنسوزنشدن
- احساس سبکی سر.
حملات پانیک در کودکان میتواند از چند دقیقه تا ۳۰ دقیقه طول بکشد.
برخی از کودکان حمله پانیک را این چنین تعریف میکنند که احساس میکنند انگار در جایی گیر افتادهاند یا در معرض خطر هستند، که چیزی پانیکناک در حال رخ دادن برای آنهاست، دارند کنترل بدنشان را از دست میدهند، حمله قلبی را تجربه میکنند یا حتی میمیرند.
اغلب، کودک نمیداند که علائمی که دارد، مربوط به اضطراب است. این تجربه میتواند برای کودکان و افراد اطراف آنها که نمیدانند چه اتفاقی میافتد بسیار ترسناک باشد.
تفاوتهای علائم پانیک در کودکان نسبت به بزرگسالان
در حالی که حملات پانیک در کودکان و بزرگسالان علائم مشابهی دارند، برخی تفاوتهای کلیدی در نحوه بروز آنها وجود دارد، به ویژه از نظر نحوهای که کودکان ناراحتی خود را بیان میکنند.
در اینجا برخی از تفاوتهای کلیدی وجود دارد:
۱. علائم جسمی:
کودکان: کودکان ممکن است علائم جسمی مانند معده درد، سردرد یا خستگی را به عنوان راهی برای بیان اضطراب خود تجربه کنند.
بزرگسالان: بزرگسالان اغلب علائم حمله پانیک رایج مانند ضربان قلب سریع، تعریق، لرزش و تنگی نفس را تجربه میکنند.
۲. بیان احساسی:
کودکان: کودکان ممکن است قادر به بیان احساسات ترس یا اضطراب خود به وضوح در مقایسه با بزرگسالان نباشند. در عوض، این امکان وجود دارد که تغییرات رفتاری مانند وابستگی، کنارهگیری یا پرخاشگری را نشان دهند.
بزرگسالان: بزرگسالان معمولاً میتوانند احساسات پانیک و اضطراب خود را با دقت بیشتری شناسایی و توصیف کنند.
۳. ترس از جدایی:
کودکان: اضطراب جدایی، یک اختلال اضطرابی رایج در دوران کودکی است و میتواند به عنوان حملات پانیک در هنگام جدایی از والدین یا افراد مراقب ظاهر شود.
بزرگسالان: در حالی که بزرگسالان ممکن است اضطراب جدایی را تجربه کنند، در آنها کمتر رایج است و معمولاً متفاوت است.
۴. اجتناب از مدرسه:
کودکان: اضطراب میتواند به عنوان اجتناب از مدرسه ظاهر شود، جایی که کودکان به دلیل ترس یا نگرانی از حضور در مدرسه اجتناب میکنند.
بزرگسالان: بزرگسالان مبتلا به اختلال پانیک ممکن است از کار اجتناب کنند یا از برخورد اجتماعی خودداری کنند، اما اجتناب از مدرسه کمتر رایج است.
حملات پانیک چقدر شایع است و در چه سنی شروع میشود؟
یک افسانه رایج وجود دارد که حملات پانیک فقط در نوجوانان یا بزرگسالان رخ میدهد، اما تحقیقات نشان میدهد که اینطور نیست.
اگرچه این مسئله کمتر از نوجوانان است، اما حملات پانیک در کودکان نیز رخ میدهد. مطالعات نشان میدهد که حدود ۳ تا ۵ درصد کودکان دچار حملات پانیک میشوند.
آنها میتوانند در هر سنی شروع شوند، اگرچه معمولاً برای اولین بار در کودکان و نوجوانان بین سنین ۵ تا ۱۸ سالگی رخ میدهند.
چه چیزی باعث حمله پانیک می شود؟
حملات پانیک در کودکان، برای برخی میتواند به طور غیرمنتظره و بدون دلیل رخ دهد. این موارد به عنوان حملات پانیک «بدون نشانه» شناخته میشوند.
در سایر کودکان، حملات پانیک با نشانه همراه هستند. این بدان معنی است که آنها در موقعیتهای خاصی رخ میدهند که باعث اضطراب میشوند، مانند جدایی از یک مراقب یا سخنرانی در کلاس.
حملات پانیک با نشانه در کودکان بیشتر از حملات پانیک بدون نشانه در کودکان شایع است. گاهی اوقات حمله پانیک زمانی رخ میدهد که علائم جسمی کودک (از احساس اضطراب) به مرکز توجه آنها تبدیل شود. به عنوان مثال، اگر کودک متوجه یک علامت فیزیکی (مانند تنگی نفس) شود و نگران آن شود، این حالت میتواند باعث اضطراب او شود و منجر به اضطراب بیشتر یا حمله پانیک شود.
اگر کودکان متوجه شوند که علائم جسمی آنها، نشانههای اضطراب است و نه یک مشکل جدی سلامت جسمی، ممکن است یاد بگیرند که به این علائم توجه زیادی نکنند و از وقوع یک چرخهی دردسرساز جلوگیری کنند.
والدین چه کاری در لحظه برای حمایت از فرزندشان میتوانند انجام دهند؟
اگر کودک شما خیلی سریع نفس میکشد یا تنگی نفس دارد، سعی کنید آرام باشید و او را تشویق کنید تا به طور طبیعی نفس بکشد.
به فرزندتان بگویید این احساسات موقتی هستند و خطرناک نیستند. گاهی اوقات تمرکز توجه کودک بر تنفس سریع یا سایر علائم میتواند اوضاع را بدتر کند. سعی کنید با استفاده از قانون ۳۳۳ به کودک خود کمک کنید تا روی چیز دیگری تمرکز کند: «سه چیز را که میتوانی بشنوی، سه چیز را که میتوانی ببینی و سه چیز را که میتوانی لمس کنی به من بگو.» از آنها بخواهید این موارد را با صدای بلند بگویند.
اگر فرزند شما از علائم جسمی شکایت میکند اما دچار حمله پانیک کامل نمیشود، سعی کنید علائمی را که تجربه میکند درک و آنها را بپذیرید. وقتی مطمئن شدید که علائم آنها ناشی از مشکل سلامتی جسمی نیست، به آنها بگویید که حالتشان بهتر خواهد شد و سپس به چیز دیگری بپردازید. این امر به تغییر توجه آنها به چیز دیگری کمک میکند و از تشدید اضطراب و علائم جلوگیری میکند.
بعد باید چه کار کنیم؟
وقتی حمله پانیک فرزندتان تمام شد، می توانید به او در مورد حملات پانیک آموزش دهید. توضیح دهید که حملات پانیک شایع هستند و خطرناک نمیباشند، حتی اگر آنها احساس ترسناک و ناراحت کنندهای داشته باشند، یک حس موقت هستند.
یک استراتژی مؤثر برای حملات پانیک، یک تکنیک از درمان شناختی رفتاری به نام «مواجهه سازی» است که کودکان را تشویق میکند تا با ترسهایشان روبرو شوند. برای حملات پانیک، این میتواند مواجهه با موقعیتها یا اشیاء خاصی باشد که باعث حمله پانیک میشوند، یا مواجهه با علائم فیزیکی واقعی باشد.
مواجههسازی معمولاً با حمایت یک درمانگر انجام میشود، اما به طور فزایندهای برنامههایی در دسترس است که والدین را برای ارائه مواجهه درمانی با فرزندشان پشتیبانی میکند.
آیا حمله پانیک به این معنی است که فرزندم دچار اختلال اضطراب است؟
اگر کودک شما دچار حمله پانیک شده است، به این معنی نیست که او دچار اختلال اضطراب است. حملات پانیک میتواند در همه کودکان مبتلا به اختلالات اضطرابی و شرایط سلامت روانی یا بدون آنها رخ دهد.
با این حال، حملات پانیک اغلب در کودکان مبتلا به اختلالات اضطرابی یا سایر اختلالات روانی مانند افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه رخ میدهد.
اختلال پانیک، یک نوع خاص از اختلال اضطراب است که در آن حملات پانیک یک ویژگی اصلی است. اختلال پانیک در کودکان شایع نیست و در کمتر از ۱ درصد از کودکان پیش از نوجوانی، رخ میدهد و معمولاً در نوجوانی یا بزرگسالی ظاهر میشود.
اگر فرزندتان اغلب و به طور غیرمنتظره دچار حملات پانیک میشود، نگرانی مداوم (حداقل برای یک ماه) در مورد حملات پانیک آينده دارد یا از موقعیتهایی که ممکن است باعث حملات پانیک شوند، اجتناب می کند، ممکن است نشان دهد که آنها اختلال پانیک دارند. اگر کودک شما در واکنش به موقعیتها یا ترسهای خاصی مانند جدایی از فرد مراقب دچار حملات پانیک شده و ترسهای او در زندگی روزمرهاش تداخل ایجاد میکند، ممکن است نشان دهنده اختلال اضطراب باشد.
علل و عوامل خطر پانیک در کودکان
۱. عوامل ژنتیکی و ارثی: کودکانی که سابقه خانوادگی اختلالات اضطرابی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد اختلال پانیک هستند. این نشان دهنده استعداد ژنتیکی بالقوه است.
۲. عوامل محیطی:
- استرسهای مدرسه، مانند امتحانات، قلدری یا مشکلات تحصیلی، میتواند باعث حملات پانیک در کودکان شود.
- مشکلات خانوادگی مانند طلاق، درگیری والدین یا والدینی که با مشکلات روانی مواجه هستند، می توانند محیطی استرسزا برای کودکان ایجاد کنند و آسیبپذیری آنها را در برابر اضطراب افزایش دهند.
- فشاراجتماعیهمسالانیامشکل در همرنگی با آنهامیتواند به طور قابل توجهی در اضطراب دوران کودکی تأثیر داشته باشد.
۳. تأثیرات سبک زندگی و تغذیه بر حملات پانیک:
- عادات بد خواب، عدم ورزش منظم ورژیمغذایی ناسالمهمه میتوانند به افزایش سطح استرس کمک کنند و به طور بالقوه منجر به حملات پانیک شوند.
- مصرف بیش از حد کافئین در کودکان میتواند علائم اضطراب را تشدید کند.
راههای درمان پانیک در کودکان
۱. درمان دارویی: در برخی موارد ممکن است مصرف دارو ضروری باشد اما همیشه باید تحت نظر پزشک و متخصص آشنا به سلامت روان کودکان استفاده شود. مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (Ssri) گاهی اوقات برای کودکان مبتلا به اختلالات شدید اضطراب تجویز میشوند.
۲. درمانهای شناختی رفتاری (CBT): CBT یک درمان بسیار مؤثر برای کودکان مبتلا به اختلال پانیک است. این روش درمانی به آنها راهکارهای مقابلهای برای مدیریت موقعیتهای تحریک کننده اضطراب، شناسایی الگوهای تفکر منفی و جایگزینی آنها با موارد مثبتتر را میآموزد.
۳. تکنیکهای آرامسازی:
- تمرینات تنفسی را میتوان برای کودکان جهت مدیریت اضطراب و آرام کردن واکنشهای فیزیکی آنها در طول حمله پانیک تطبیق داد.
- مدیتیشن کودکان: مدیتیشنهای هدایت شده که به طور خاص برای کودکان طراحی شدهاند، به آنها کمک میکنند تا آرام شوند و بر لحظه حاضر تمرکز کنند.
- روشهای بازیمحور: درمانگران میتوانند از تکنیکهای بازیدرمانی برای کمک به کودکان در بیان اضطراب خود و توسعه مهارتهای مقابلهای در یک محیط غیرتهدیدکننده استفاده کنند.
نحوه مدیریت پانیک در خانه و مدرسه
۱. راهکارهای عملی برای والدین و معلمان:
- والدین:در هنگام حمله پانیک آرام باشید و به فرزندتان اطمینان دهید. با صدای آرامی صحبتکنید و احساس راحتی جسمی را ارائه دهید. وقتی پانیک آرام شد، آنها را تشویق کنید که درباره احساساتشان صحبت کنند.
- معلمان: از علائم پانیک در کودکان آگاه باشید و آماده باشید که از آنها حمایت کنید.فضاییامنفراهمکنید که کودک در آن بتواند آرام شود و راهکارهای مقابلهای یاد گرفته شده را تمرین کند.
۲. ایجاد یک محیط امن و آرام:
- ایجاد برنامههای آرامبخش وبرنامه قابل پیشبینی در خانه و مدرسه.
- فضایی آرامبخش ایجاد کنید که کودک بتواند برای استراحت و کاهش استرس به آنجا برود.
- تشویق ارتباط روراست و اجازه دادن به کودک برای بیان اضطرابها و نگرانیهای خود.
۳. نقش حمایت اجتماعی و مشاوره:
- ایجادیک سیستم حمایت اجتماعی قوی میتواند به کودکان کمک کند تا احساس ارتباط بیشتر و تنهایی کمتری داشته باشند.روابط مثبت همسالان را تشویق کنید.
- خانواده درمانی میتواند برای رسیدگی به هرگونه مسائل خانوادگی اساسی که به اضطراب کودک کمک میکند مفید باشد.
پیشگیری از حملات پانیک در کودکان
۱. اقدامات پیشگیرانه:
- ورزش منظم به کاهش هورمونهای استرس کمک میکند و در رفاه کلی تأثیر دارد.
- خواب کافی برای تنظیم هیجانی و مدیریت اضطراب ضروری است.
- تشویق یک رژیم غذایی سالم غنی از میوهها، سبزیجات وغلات کامل برای ایجاد یک پایه غذایی متعادل.
۲. آموزش مهارتهای مدیریت استرس:
- آموزش مهارتهای مدیریت استرس سالم به کودکان از سنین پایین، آنها را برای مقابله با موقعیتهای چالش برانگیز به طور مؤثرتر مجهز میکند.
- تکنیکهایی مثل تمرینات ذهن آگاهی، نوشتن در دفترچه و مهارتهای حل مسئله میتوانند مفید باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
علائمی که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند:
- مشکل تنفسی یادرد قفسه سینه درهنگام حمله پانیک.
- افکارخودکشی یا ایده های خودآزاری.
- حملات پانیک که به طور مکرر رخ میدهد و به طور قابل توجهی زندگی روزمره را مختل میکند.
چگونه مشاوره تخصصی برای تشخیص دقیقتر بگیریم:
- اگر فکر میکنید فرزندتان دچار حملات پانیک شده است، با پزشک اطفال مشورت کنید.
- آنهامیتوانند شما را به یک روانپزشک کودک یا درمانگر متخصص در اختلالات اضطراب دوران کودکی ارجاع دهند.
نتیجهگیری
تشخیص و مداخله زودهنگام در مدیریت اختلال پانیک در کودکان بسیار مهم است. ارائه حمایت مناسب و استفاده از درمانهای مؤثر میتواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی کودک را بهبود بخشد و از بروز اختلالات اضطرابی شدیدتر در آینده جلوگیری کند. بیایید با هم تلاش کنیم تا یک محیط حمایتی ایجاد کنیم که در آن، کودکان بتوانند راهکارهای مقابله سالم را یاد بگیرند و رشد کنند.
منبع:
