مهمترین علل خودارضایی کودکان
مهمترین علل خودارضایی کودکان
خودارضایی در میان کودکان کم‌سن و سال، یک پدیده‌ی رایج و متداول است. در اغلب موارد، خودارضایی به عنوان رفتار طبیعی در کودکان همه‌ی سنین دیده می‌شود.
کودکان، خودارضایی را غالبا از حدود ۱۸ ماهگی آغاز می‌کنند. خودارضایی عموما بین سنین ۳ تا ۵ سالگی به اوج خود می‌رسد. بعد از آن، به تدریج از میزانش کاسته می‌شود تا زمانیکه کودک به مرحله بلوغ برسد.
بسیاری از والدین به هنگام مواجهه با خودارضایی کودک خود، دچار تعجب و یا شوک می‌شوند. لازم است والدین به خاطر بسپارند که هیچ ضرر جسمانی در نتیجه‌ی خودارضایی، متوجه فرزندشان نخواهد شد. در اکثر موارد، این برخورد و واکنش والدین است که باعث به وجود آمدن مشکل در آینده می‌شود.
به عبارت دیگر، مطالعات نشان می‌دهد که طریقه‌ی برخورد والدین با خودارضایی کودک، در نگرش و رفتار جنسی آینده کودک، تاثیر بسیار زیادی دارد. والدینی که قصد دارند بر خودارضایی کودک خود نظارت داشته باشند، باید از این نکته آگاه باشند که چه هنگام خودارضایی امری معمولی و چه هنگام نشان‌دهنده‌ی وجود برخی مشکلات اساسی است.
چرا کودکان خودارضایی می‌کنند؟
شاید این سوال در ذهن شما به وجود آمده باشد که چرا کودکان خودارضایی می‌کنند؟ دلایلی که کودکان به خاطرش خودارضایی می‌کنند را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد:
الف) لذت
کودکان به سرعت می‌آموزند که خودارضایی یک امر لذت‌بخش است.
ب) کاهش تنش و اضطراب
برای بسیاری از کودکان، خودارضایی باعث کاهش تنش و اضطراب می‌شود. کودکان ممکن است در مواقعی که غمگین، بی‌حوصله، کسل یا مضطرب هستند، خودارضایی کنند.
ج) جستجو و کنجکاوی
خودارضایی در بسیاری از کودکان، بخشی از کنجکاوی طبیعی آنها نسبت به بدنشان است.
اما والدین چه باید کنند؟
از آن چشم‌پوشی کنید.
این اولین کاری است که باید انجام دهید. خودارضایی یک رفتار معمول و طبیعی برای اکثر کودکان است. بهترین کاری که والدین می‌توانند انجام دهند، برخورد کاملا عادی با این موضوع است. والدین نباید کودکان را با انجام اعمالی از قبیل تنبیه، تهدید و یا سرزنش، از خودارضایی باز دارند. اگر چنین کاری کنند، خطر القای این ایده که اندام‌های تناسلی، چیزهایی بد و کثیف هستند را در کودک ایجاد می‌کنند.
دوم اینکه، خونسرد باشید.
والدین نباید تلاش کنند تا واکنشی غیرعادی از خود نشان دهند. آنها همچنین باید به خاطر بسپارند که در اثر خودارضایی، هیچ خطری فرزندشان را تهدید نمی‌کند. اگر والدین واکنش غیرعادی نشان دهند، این کار ممکن است باعث ترس کودک شود و در آینده برایش مشکل‌ساز شود.
کار بعدی این است که شگفت‌زده نشوید.
خودارضایی در بین کودکان سنین پایین، امری بسیار معمولی و رایج است. به طور کلی پسرها زودتر از دخترها شروع به خودارضایی می‌کنند. این امر بدین علت است که یافتن کلیتوریس و واژن، دشوارتر از آلت تناسلی مردانه است. یادتان باشد که در اکثر موارد، مشکلی که در نتیجه‌ی خودارضایی برای کودک به وجود می‌آید، ناشی از برخورد غلط والدین با این مساله است.
اگر خودارضایی کودکان در مکان‌های عمومی اتفاق بیفتد، باید چکار کرد؟
خودارضایی امری است که باید در خلوت صورت بگیرد. با این وجود، اکثر کودکان خردسال، تفاوت بین رفتارهای عمومی و خصوصی را نمی‌دانند. در این موارد باید این مساله به کودکان آموخته شود. والدین باید با خودارضایی کودک در یک مکان عمومی مثل سایر اعمالی که نباید در ملاء عام انجام شود، برخورد کنند. مثل دست کردن در بینی یا توالت کردن.
در اینجا به ذکر چند مورد که در به حداقل رساندن خودارضایی در ملاء عام کمک می‌کند، پرداخته می‌شود.
۱-توضیح دهید
چنانچه والدین فهمیدند که کودک در ملاء عام خودارضایی می‌کند، باید به کودک خود بگویند که این کار از جمله کارهایی است که باید حتما در مکان‌های خصوصی انجام شود. مثلا در تختخواب یا حمام. والدین باید از جملاتی نظیر: «اگر این کار را در حمام انجام بدی اشکالی نداره، اما اگر در سوپر مارکت و یا کنار آدم‌های دیگه هستی نباید این کارو انجام بدی» استفاده کنند.
والدین نباید از این کار کودک انتقاد کنند یا این مساله را پیوسته در گوشش بخوانند و یا کودک را تنبیه کنند.
۲- به کودک کارهای دیگری را پیشنهاد کنید
والدین باید چیز دیگری را که دستان کودک را در ملاء عام مشغول می‌کند، در اختیارش بگذارند. همچنین می‌توانند حواس کودک را از خودارضایی به طرف فعالیت‌های دیگر پرت کنند.
برای مثال، چنانچه والدین در تعطیلات آخر هفته هستند و کودک اقدام به خودارضایی می‌کند، باید موارد ذکر شده همگی با فردی که مسئول نگهداری از کودک است، در میان گذاشته شود. زیرا رفتار مراقبان کودک، به همان اندازه‌ی رفتار والدین اهمیت دارد.
خلاصه
والدین باید این نکات را به خاطر بسپارند:
- کودکان، به ویژه کودکان خردسال، به دلایل مختلفی خودارضایی می‌کنند. از جمله کنجکاوی، جستجو و لذت حسی یا کاهش تنش و اضطراب.
- مطمین باشید که خودارضایی در کودکان خردسال، یک امری عادی است و نشانه‌ی هیچگونه انحراف جنسی نیست.
- بیشتر از اینکه به فعالیت کودک توجه کنید، به محیطی که این فعالیت در آن صورت می‌گیرد، توجه کنید. مثلا اگر فرزند شما در ملاء عام خودارضایی می‌کند، به کودک بگویید که این، یک کار شخصی است و باید همانند توالت کردن و یا دست در بینی کردن، در گوشه‌ای دور از نگاه دیگران انجام شود.
- کودکان خردسال ممکن است به هنگام استرس شروع به خودارضایی کنند. چنانچه فرزند شما در محلی که مکان بازی و دیگر فعالیت‌هایش است، مشغول خودارضایی شد، شما باید به دنبال این نکته باشید که چه چیزی فرزند شما را مضطرب و آشفته کرده است.
چه زمانی باید از خودارضایی کودک نگران شویم؟
در موارد نادری، عادت خودارضایی در کودکان می‌تواند نشانه‌ی وجود اختلالات دیگری باشد. والدین باید در شرایط زیر، با متخصصین مشورت کنند:
- خودارضایی کودک با مناسبات اجتماعی آن تداخل پیدا کند.
- راه‌هایی که برای پایان دادن به خودارضایی در مکان‌های عمومی پیشنهاد شده بودند، بی‌فایده باشند.
- والدین به هر شکلی از وضعیت کودک خود دچار نگرانی باشند.
- والدین احساس کنند که کودک منطقه‌ی تناسلی را نه به دلیل خودارضایی، بلکه به دلیل وجود ناراحتی در این منطقه می‌مالد یا می‌خارد. در این حالت شاید کودک دچار عفونت یا جوش یا راش پوستی شده باشد.
- خودارضایی به صورت پیوسته و بدون وقفه صورت بگیرد.
والدین باید به خاطر بسپارند که خودارضایی، در اکثر موارد برای کودکان امری کاملا طبیعی و متداول است و تنها در موارد نادری، نشانه‌ای از یک بیماری و اختلال است.
