غرور در روانشناسی به چه معنی است؟ دلایل غرور چیست؟

غرور در روانشناسی به چه معنی است؟ ویژگی‌های افراد متکبر (مغرور)

غرور چیست؟ مطمئن هستم که لااقل یکبار با فردی مغرور (متکبر) رو در رو شده‌اید. آنهایی که فقط درباره خودشان حرف می‌زنند و فکر می‌کنند از بقیه بهترند. این مقاله درباره‌ی این صفت شخصیتی می‌باشد. در این مقاله شما می‌توانید درباره ویژگی‌های افراد مغرور، صفات روانشناختی و چگونگی برخورد با آنها اطلاعات کسب کنید. همچنین به معنای غرور در روانشناسی و تاثیرش برروی عزت نفس و برخی نکات پی ببرید.

غرور چیست

و اما غرور چیست. غرور که به آن تکبر هم می‌گویند، نشان‌دهنده فخرفروشی بسار زیاد است. به ویژه، از دست دادن مواجهه با واقعیت و اغراق در شایستگی یا توانایی خود. غرور با عدم تواضع و محبت نسبت به خود نیز همراه است. کودکانی که در یک خانواده مغرور بزرگ می‌شوند، ممکن است خودشان هم مغرور شوند.

البته غرور با اعتماد به نفس فرق دارد. غرور ممکن است با بی‌اعتمادی و دلواپسی همراه باشد اما اعتماد به نفس با بررسی و اصلاح ضعف‌های خود ارتباط دارد.

تعریف غرور چیست؟ 

یک شخص متکبر یا مغرور می‌تواند به‌عنوان فردی تعریف شود که به‌گونه‌ای عمل می‌کند که انگار برتر، ارزشمندتر یا مهمتر از دیگران است و دیگران را دست‌کم می‌گیرد. همچنین فرد مغرور انتظار دارد به‌خاطر ویژگی‌های خاص و دستاوردهای بزرگش، مورد تحسین و احترام باشد. غرور در روانشناسی دلالت بر میل به سلطه و اعتماد مفرط به توانایی‌های خود و خود را شایسته‌ی موفقیت دیدن دارد.

غرورر عموماً به‌عنوان یک مکانیسم جبرانی برای عدم ایمنی زیاد و اعتماد به نفس عمل می‌کند. در حالی که هر کسی می‌تواند در هر زمان خاصی در زندگی خود از روی خودبینی رفتار کند، این صفت اغلب یک الگوی پایدار برای زندگی است. این ویژگی شخصیتی، صفتی است که در کودکی ایجاد می‌شود. اصلاح این صفت شخصیتی، دشوار و حتی غیرممکن است.

مانند تمامی صفات شخصیتی، غرور می‌تواند کم و بیش به راحتی اکتساب شود. فرد می‌تواند کم و بیش برون‌گرا و یا کم و بیش مسئول باشد؛ انتهای طیف غرور، اختلال شخصیت خودشیفته قرار دارد.

علت غرور در روانشناسی 

هیچ علت واحدی برای غرور در روانشناسی وجود ندارد. در برخی موارد، فرد ممکن است متکبر یا مغرور شود زیرا تجارب خاصی در زندگی داشته است؛ اما در برخی موارد هیچ دلیل روانشناختی وجود ندارد که بتواند آن را تبیین کند.

1. کارهای بزرگی انجام داده‌اید

در بسیاری موارد، فرد مغرور می‌شود زیرا با برنامه‌ریزی و مدیریت‌گری توانسته است دستاوردهایی به‌دست آورد که دستیابی به آن برای دیگران دشوار است. انجام کاری فوق‌العاده که تقریباً هیچکس نمی‌تواند به آن دست یابد حس خودارزشمندی‌مان را تحریک می‌کند، که گاهی تا جایی می‌رسد که دیگران را کم اهمیت می‌شماریم.

به همین دلیل است که ما همواره خود را به‌طور ناهشیار با دیگران مقایسه می‌کنیم تا پیشرفت‌هایی را که در امورات مهم کسب کرده‌ایم، اندازه‌گیری نماییم.

2. ناایمنی، عزت نفس پایین

غرور به‌عنوان مکانیسمی دفاعی عمل می‌کند. راهی برای حفاظت از عزت نفس و خودارزشمندی ما است. راهی برای مخفی کردن و جبران عدم ایمنی، حقارت و فقدان اعتماد به نفس است.

غرور به ما کمک می‌کند تا قبل از اینکه دیگران ما را طرد کنند، آنها را طرد کنیم. این راهی است برای ممانعت از آسیب دیگران به ما. لذا بسیار رایج است که نسبت به افراد غریبه، بدون ترس از طرد، متکبرانه رفتار کنیم.

اگر از لحاظ هیجانی ناایمن باشیم، برتر نشان دادن خود نسبت به دیگران یا به رخ کشیدن ویژگی‌ها و دستاوردهایمان کمک خواهد کرد که در کوتاه‌مدت احساس بهتری داشته باشیم. هرچند این روش، راهبرد بلندمدت موثری نیست، آن هم به چند دلیل:

وقتی تنها هستیم، باز هم احساس عدم ایمنی می‌کنیم.

هیچ کس دوست ندارد در کنار فرد مغرور باشد، لذا مردم از شما دوری می‌کنند و باعث می‌شود احساس بدتر و بدتری داشته باشید.

ممکن است مردم شما را طرد نکنند، اما شما روابط صمیمانه‌ای نخواهید داشت و حتی ممکن است روابط شما منجر به افسردگی گردد.

3. نیاز به تایید

غرور باعث می‌شود افراد به چگونگی تفکر دیگران درباره خود اهمیت بسیاری بدهند. آنها به تایید دیگران وابسته هستند. گاهی افراد، متکبرانه رفتار می‌کنند تا توجهی که نمی‌توانند به‌نحو دیگر به‌دست آورند را کسب کنند.

این امر برای افرادی صدق می‌کند که با متکبر بودن، توجه زیادی در گذشته دریافت کرده‌اند و لذا انجام این کار را ادامه می‌دهند. در این موارد، وقتی آنها دیگر توجه دریافت نمی‌کنند، این نوع رفتار را متوقف می‌سازند.

4. فقدان شناخت خویش

شخص مغرور شناختی از خویشتن و ضعف های خود ندارد. این افراد شناخت مبالغه آمیزی درباره توانایی ها و نقاط قوت خود دارند. این افراد تصویر نادرستی از خود دارند و فاقد اگاهی نسبت به ارزشمندی دیگران هستند.

5. تاثیرات کودکی

نحوه تربیت والدین در شکل گیری باورها و احساس ارزشمندی کودک نقش بسزایی دارد. دلایل بسیاری ممکن است به احساس غرور در کودک بیانجامد. از جمله تحسین و تشویق کودک بالاخص زمانی که محبت غیر مشروط همراه ان نباشد و تنها توجهی که کودک می گیرد در قالب تشویق و تحسین باشد.

مغرور یعنی چه ؟ ویژگی‌های افراد مغرور در روانشناسی – چطور آن را شناسایی ‌کنیم؟

فرد مغرور چگونه است؟ در زیر، ویژگی‌های اصلی افراد مغرور را شرح می‌دهیم. همه این ویژگی‌ها یا علایم، همواره همزمان وجود ندارند. میزان غرور در روانشناسی متفاوت است و می‌تواند مثل هر صفت شخصیتی دیگری، کم و زیاد داشته باشد.

1. میل مفرط به دریافت پاداش از دیگران

یک مشخصه‌ی افراد مغرور این است که دائماً درصدد تحسین دیگران با نشان دادن آنچه به‌دست آورده‌اند، می‌باشند. آنها نسبت به کسانی که تحسینشان می‌کنند، حس دوست داشتن زیادی دارند؛ اما از کسانی که نسبت به آنها بی‌تفاوتند، متنفرند.

2. دائما از خودشان و دستاوردهایشان صحبت می‌کنند.

موضوع مورد علاقه‌شان صحبت درباره خودشان است، آنچه انجام داده‌اند، آنچه خریده‌اند و آنچه برایش رخ داده است. آنها همیشه دوست دارند مرکز توجه باشند. آنها دوست دارند در هر جمعی توجه جلب کنند. کل بحث‌ها پیرامون خودشان می‌چرخد. اگر کسی درباره فرد دیگری شروع به صحبت کند، فوراً سعی می‌کنند توجه جمع را حتی با پریدن در حرف‌های طرف مقابل، به سمت خود بازگردانند.

3. خوشایندی اولیه

معمولاً وقتی افراد مغرور و متکبر را ملاقات می‌کنید، جذاب هستند. برون‌گرایی و قدرت نفوذ آنها فریب‌دهنده است، اما این حالت مدت زیادی طول نمی‌کشد، زیرا در پس این جذابیت، فقدان همدلی، خودخواهی، تحقیر و خشم وجود دارد.

4. جبران افراطی ضعف‌هایشان

آنها معمولا بلند صحبت می‌کنند، یک‌دنده هستند، به روشی لباس می‌پوشند یا آرایش می‌کنند که جلب‌توجه کند. در این حالت آنها ناایمنی‌هایشان را پشت رفتارهایی که قدرتشان را نشان می‌دهد، مخفی می‌کنند.

5. در ایجاد رابطه مشکل دارند.

غرور و تکبر، افراد را از یکدیگر دور و جدا می‌سازد. چون مردم نه تنها افرادی را که فکر می‌کنند ارزشمندتر از دیگران هستند، دوست ندارند، بلکه این افراد اغلب فکر می‌کنند نیازی به کسی ندارند و خودشان کافی هستند.

اگرچه حقیقت این است که انزوا در بلندمدت ما را بسیار مضطرب و پریشان می‌کند.

6. آنها اشتباهات خود را تشخیص نمی‌دهند و نقدپذیر نیستند.

افراد مغرور هرکاری که انجام می‌دهند را عالی می‌دانند. آنها هرگز اشتباه نمی‌کنند و همیشه توجیهی برای اشتباهاتشان پیدا می‌کنند: «من سروقت اطلاعات دریافت نکردم»، «به‌خوبی توضیح داده نشده بود».

اگر انتقاد بشنوند، به‌طور دفاعی عمل می‌کنند و حتی به آنچه گفته می‌شود، گوش نمی‌دهند.

7. تقاضای بخشش را دشوار می‌دانند.

از نظر افراد مغرور، آنها هیچ کار اشتباهی انجام نمی‌دهند. آنها تقاضای بخشش و عذرخواهی هم نمی‌کنند. از نظر آنها مشکل در طرف مقابل است.

8. آنها نسبت به کسانی که دوستشان ندارند، بی‌تحمل هستند.

افراد مغرور سریعاً از دیگران انتقاد می‌کنند، بر اشتباهات و ضعف‌های دیگر افراد که استانداردهای بالای آنها را برآورده نمی‌کنند تاکید دارند. آنها نیاز دارند که اشتباهات دیگران را اصلاح کنند و حتی باعث می‌شوند دیگران نتوانند ضعف‌های خود را برجسته سازند.

افراد مغرور تنها با افرادی صحبت می‌کنند که فکر می‌کنند مورد توجه آنها هستند.

9. پریدن وسط حرف دیگران

افراد مغرور پرحرف بوده و به دیگران اجازه حرف زدن نمی دهند و وسط حرف دیگران می پرند زیرا باور دارند حرفی که آنها می زنند باارزش تر است و حرف دیگران را بی اهمیت و فاقد ارزش می دانند.

10. اغراق در توانایی ها

افراد مغرور هر زمان از آنها سوال شود که آیا می توانند کاری را انجام دهند گاسخشان حتما بلی است زیرا نمی خواهند ناتوان جلوه کنند.

تکبر در برابر عزت نفس

به‌نظر منطقی می‌رسد که فکر کنیم داشتن عزت نفس بالا می‌تواند رفتار متکبرانه (مغرورانه) را فراخواند. این غرورر و اعتماد به نفس بخشی از یک طیف هستند، یعنی اگر من عزت نفس کافی داشته باشم و بیشتر و بیشتر پرورش یابد، به حدی می‌رسد که می‌توانم تبدیل به فرد مغروری شوم. هرچند همیشه اینطور نیست.

همانطور که دیدیم فرد مغرور ناایمنی زیادی در خود داشته و فاقد عزت نفس است. لذا غرور در روانشناسی مخالف با عزت نفس خوب است. اگر فردی با عزت نفس پایین برای افزایش آن وارد درمان شود، تبدیل به فرد مغروری نخواهد شد. درعوض، تبدیل به فردی می‌شود که به مهارت‌ها و فضایل خود باور دارد، اما ضعف‌هایش را نیز می‌شناسد و برای جبران آنها به روش سالم عمل می‌کند.

دلایلی که افراد مغرور میل به موفقیت دارند:

رفتارهای متکبرانه و غرور می‌تواند علی‌رغم ویژگی منفی به برخی افراد سود برساند.

چگونه با افراد مغرور برخورد کنیم؟

مواردی درباره‌ی فرد مغرور

بعد از خواندن این مطالب، آیا فکر می‌کنید فردی مغرور هستید؟ تشخیص این امر، گامی اساسی رو به جلو است.

چون کار مهمی انجام نداده‌اید به این معنی نیست که بهتر از کس دیگری نیستید. شما نیز مثل هر کس دیگری ضعف‌های خودتان را دارید و این شما را تبدیل به آدم بدی نمی‌کند. گاهی فهم ضعف‌هایمان ترسناک است، زیرا احساس آسیب‌پذیری می‌کنیم و این عادی است. اما اگر آنها را در نیابیم و با آنها مقابله نکنیم، تنها و منزوی شده و کسی نخواهد بود که رویش حساب کنیم.

بفهمید و بپذیرید که دیگران دیدگاه‌های خودشان را دارند که می‌تواند بسیار متفاوت از دیدگاه‌های شما باشد. هیچ کس حقیقت مطلق را نمی‌گوید. داشتن عقاید متفاوت می‌تواند بسیار ارزشمند باشد. دیگران را به‌خاطر اینکه متفاوت از شما فکر می‌کنند، خوار نشمارید. به آنچه می‌گویند گوش دهید، ممکن است شما را غافلگیر کنند.

عزت نفس‌تان را پرورش دهید. شما نیازی ندارید که دیگران را سرزنش کنید و بر آنها مسلط شوید تا احساس اعتبار کنید. ما همگی ارزشمند هستیم.

اگر نمی‌دانید چطور غرورتان را متوقف کنید، به یک روانشناس حرفه‌ای مراجعه کنید.

منبع:

-https://blog.cognifit.com/arrogance.