آموزش آداب معاشرت به کودکان ممکن است کمی سخت به نظر برسد، اما لزوماً کار دشواری نیست. شما می‌توانید با آموزش چند عبارت کلیدی و احوالپرسی، تشویق فرزندتان به درک همدردی و دلسوزی و الگوبرداری از رفتار خوب، او را به مؤدب بودن تشویق کنید تا الگوی خوبی برای دنبال کردن داشته باشد.
این مقاله به بررسی روش‌ها و موارد دیگر می‌پردازد تا بتوانید به فرزندتان کمک کنید که اهمیت رفتارها و آداب معاشرت خوب را بیاموزد و به والدین نحوه آموزش آداب معاشرت به کودکان را یاد می دهد.
۱. به فرزندتان یاد دهید که «سلام» و «خداحافظی» کند.
اولین قدم برای آموزش آداب معاشرت به کودکان تعلیم سلام و خداحافظ است. این عبارت‌ها اولین قدم برای تعامل مؤدبانه با دیگران است. هر روز وقتی از خواب بیدار می‌شوید، برای گفتن «سلام» و «صبح به‌خیر» تمرین کنید. همانطور که کودک شما شروع به درک این امر می‌کند، سعی کنید به آن‌ها یادآوری کنید که به اقوام و دوستان سلام کنند. اگر کودک فراموش کرد سلام کند، به آرامی به آن‌ها یادآوری کنید. مثلاً می‌توانید بگویید: «تام، او همسایه ما است! آیا می‌خواهی سلام کنی؟»
آن‌ها حتی می‌توانند در زمانی که هنوز صحبت کردن را یاد نگرفته‌اند، یاد بگیرند که چگونه «سلام» بگویند. سعی کنید به کودک خود یاد دهید که چگونه برای سلام و خداحافظی دست تکان دهد.
۲. به آن‌ها یادآوری کنید که هنگام درخواست چیزی «لطفاً» بگویند.
دومین نکته در آموزش آداب معاشرت به کودکان گفتن کلمه لطفا در درخواست ها است. این بهترین راه برای پرسیدن یک سؤال یا لطف به روشی ملایم و مؤدبانه است. هر زمان که فرزندتان چیزی می‌خواهد، چه برای یک کوکی یا کمک در تکالیفش باشد، به او بگویید که جایی در آن درخواست از «لطفاً» استفاده کند. با یادآوری اینکه قبل از اتمام کار آن را بگویند، تشویقشان کنید که این عمل را فراموش نکنند.
به عنوان مثال، اگر فرزند شما برای بازیابی یک بازی رومیزی از قفسه بالای کمد بدون گفتن لطفاً کمک می‌خواهد، می‌توانید به او بگویید: «من می‌تونم بهت کمک کنم، اما فقط در صورتی که از لطفاً استفاده کنی.»
۳. مطمئن شوید که آن‌ها اهمیت «ممنونم» را می‌دانند.
ابراز قدردانی بخش مهمی از رفتارهای خوب است. به فرزندتان یاد دهید که چه زمانی برای گفتن «ممنونم» مناسب است، مثلاً وقتی که کسی به آن‌ها کمک کرده است، به سؤالشان پاسخ داده است یا به آن‌ها هدیه داده است. اگر متوجه شدید که فرزندتان این را فراموش کرده است، به آرامی به او یادآوری کنید که تشکر کند. به عنوان مثال، اگر دوستش تصویری را که نقاشی کرده است به او می‌دهد و فرزند شما بدون تشکر آن را می‌گیرد، چیزی شبیه این را امتحان کنید: «سارا آن نقاشی را فقط برای تو کشیده. وقتی کسی به ما هدیه می‌دهد چه می‌گوییم؟»
سعی کنید گفتن «ممنونم» را با قرار دادن اشیاء در اطراف خانه به گونه‌ای که انگار هدیه هستند، تمرین کنید. این «هدایا» را با فرزندتان عوض کنید و به نوبت آن‌ها را باز کنید و بگویید «ممنونم».
۴. آن‌ها را تشویق کنید که هنگام غذا خوردن یک جا بنشینند و از بهم ریختگی اجتناب کنند.
این بسیار معمول است که بچه‌ها با غذای خود بازی کنند. اگر فرصتش باشد چه کودکی نمی‌خواهد پوره سیب‌زمینی را پرت کند؟ اگر چه وسوسه انگیز است، اما استراتژی‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید به فرزندتان یاد دهید تا سر میز شام مؤدب باشد. اول، سعی کنید زمانی که فرزندتان یک بهم ریختگی بزرگ ایجاد می‌کند، واکنش نشان ندهید.
به عنوان مثال، اگر آن‌ها در حال پرت کردن غذا هستند، ممکن است که این کار را فقط برای جلب توجه شما انجام دهند. سعی کنید نخندید و عصبانی نشوید، فقط به سادگی از آن‌ها بخواهید که کارشان را ادامه ندهند. اگر آن‌ها همچنان به ایجاد بهم ریختگی ادامه دادند، به آن‌ها اطلاع دهید که زمان غذا به پایان رسیده است.
تعیین مرز‌های ملایم اما محکم می‌تواند به کودکتان کمک کند تا عواقب اعمال خود را درک کند.
می‌توانید در یک زمان با دادن چند لقمه به فرزندتان، به او کمک کنید تا تمرین کند. بازی یک عروسک پوره سیب‌زمینی به اندازه مقدار زیادی از پوره سیب‌زمینی سرگرم کننده نیست. با آن‌ها سر میز بنشینید و در حین غذا خوردنشان، مقدار بیشتری غذا به آن‌ها بدهید.
۵. به آن‌ها کمک کنید یاد بگیرند که چگونه در مکالمه، ارتباط چشمی برقرار کنند.
نگاه کردن به چشمان طرف مقابل، بخش مهمی از یک مکالمه معنادار است! این کار می‌تواند برای هر کسی، چه کودک و چه بزرگسال، سخت باشد؛ بنابراین اگر این مرحله کمی زمان بیشتری می‌برد، سعی کنید درک کنید.
برای تمرین از فرزندتان بخواهید که به چشمان اعضای خانواده‌تان نگاه کند تا رنگ چشم آن‌ها را مشخص کند. این راه می‌تواند باعث شود که ارتباط چشمی بیشتر شبیه یک بازی باشد و به آن‌ها کمک کند تا در مکالمه راحت‌تر پیش بروند.
اگر متوجه شدید که فرزندتان در حین صحبت با کسی به زمین خیره شده است، به آرامی به او پیشنهاد دهید که وقتی کسی با او صحبت می‌کند، به بالا نگاه کند. با این حال، کاری نکنید که او خجالت بکشد، چرا که ممکن است آن‌ها خودشان احساس خجالت بیش از حد داشته باشند! مثلاً می‌توانید بگویید: «مادربزرگ اینجاست، نمی‌خواهی به بالا نگاه کنی و ببینی چه چیزی می‌خواهد بگوید؟»
اگر ارتباط چشمی برای فرزندتان سخت است، او را مجبور به انجام این کار نکنید. می‌توانید به او پیشنهاد دهید که برای مدتی در حین مکالمه ارتباط چشمی برقرار کند، اما مجبورش نکنید که همیشه ارتباط چشمی خود را با طرف مقابلش حفظ کند.
۶. به آن‌ها آموزش دهید که صحبت‌های افراد را قطع نکنند.
به فرزندتان کمک کنید تا بفهمد وقتی که با مردم صحبت می‌کنید، نوبت را رعایت می‌کنید. هر زمان که صحبتی دارید و فرزندتان حرف شما را قطع می‌کند، از او بخواهید که صبر کند تا صحبت شما تمام شود. هر زمان که او حرفتان را قطع می‌کند، ثابت بمانید و هر زمان که او منتظر نوبت خود می‌شود، تشویقش کنید.
۷. به آن‌ها در مورد مهربان بودن آموزش دهید.
اهمیت همدردی، دلسوزی و مراقبت نسبت به جامعه خود را به فرزندتان یاد دهید. برای کمک به درک همدردی، آن‌ها را تشویق کنید تا از دید فرد دیگری به درگیری‌‌ها نگاه کند. به عنوان مثال، اگر فرزندتان با خواهر یا برادرش بحث می‌کند، از هر دو کودک بخواهید تا دیدگاه خود را توضیح دهند. به آن‌ها انگیزه دهید تا واقعاً به دیدگاه یکدیگر گوش دهند و برای ایجاد این انگیزه از آن‌ها بخواهید احساسات خواهر یا برادرشان را تکرار کنند.
توافقی را در نظر بگیرید تا فرزندتان یاد بگیرد که چگونه حتی وقتی که دقیقاً مطابق خواسته‌اش عمل نمی‌شود، واکنش مثبت نشان دهد. شما همچنین می‌توانید با فرزندتان در مورد مسائلی در جهان صحبت کنید که ممکن است مردم از آن‌ها رنج ببرند؛ مشکلاتی مانند نژادپرستی، فقر و همجنس‌گراهراسی. این عمل می‌تواند باعث تقویت دلسوزی شود.
اگر فرزندتان به اندازه کافی بزرگ شده است، او را به عنوان داوطلب در جامعه خود ببرید تا اهمیت برگرداندن و انجام کار درست را یاد بگیرد.
برنامه‌های تلویزیونی آموزشی و فیلم‌هایی را تماشا کنید که کودکان را تشویق به یادگیری در مورد اخلاق می‌کند. به عنوان مثال، فیلم‌های انیمیشن هایائو میازاکی اغلب موضوعات اهمیت به دیگران و همچنین محیط زیست را بررسی می‌کنند.
۸. انتظارات واضحی را تعیین کنید.
به جای اینکه به فرزندتان بگویید کاری را انجام ندهد، بگویید چه کاری باید انجام دهد. گفتن «نه» بدون هیچ پیشنهاد جایگزینی باعث می‌شود کودک شما در مورد کاری که باید انجام دهد سردرگم شود. به فرزندتان راهنمایی دهید تا بداند در عوض چه رفتار خوبی را باید انجام دهد.
به عنوان مثال، اگر فرزندانتان اغلب سر میز شام با بهم ریختگی غذا می‌خورند، فقط به آن‌ها نگویید که کارشان را متوقف کنند. می‌تواند بگویید «بیایید همه غذا را در بشقابمان نگه داریم» یا «چطور است به جای دور ریختن غذا آن را بخوریم؟»
۹. از محدودیت‌های فرزندتان آگاه باشید.
ممکن است طول بکشد تا کودک شما آداب را درک کند. به عنوان یک بچه کوچک شاید آن‌ها می‌دانند چگونه «سلام» و «خداحافظ» بگویند، اما هنوز نمی‌دانند چگونه «لطفاً» بگویند. پیروزی‌های کوچک را جشن بگیرید و همه چیز را در زمانی بین روزها انجام دهید.
همچنین بهتر است هنگام آموزش رفتارهای جدید به فرزندتان، زمینه را در نظر بگیرید. اگر کودک شما از یک روز طولانی پیش‌دبستانی خسته شده است، ممکن است بهترین زمان برای معرفی یک انتظار جدید نباشد.
۱۰. ثابت پیش بروید.
همیشه انتظاراتی را که برای فرزندتان در نظر گرفته‌اید دنبال کنید. به عنوان مثال، اگر به فرزندتان یاد دهید که حرف دیگران را قطع نکند، بعد وقتی حرف شما را قطع می‌کند چیزی نگویید، این کار پیام‌های متفاوتی به او می‌دهد. به محض معرفی یک درس جدید در آداب معاشرت، به کودکتان یادآور شوید که آن رفتارها را به‌طور مداوم تمرین کند؛ زیرا از این طریق می‌توانید او را راهنمایی کنید.
۱۱. الگوی رفتارهای خوب برای فرزندتان باشید.
کودکان از طریق مثال به بهترین شکل یاد می‌گیرند. همیشه در مقابل فرزندتان مهربان، مؤدب و خوش رفتار باشید تا آن‌ها الگوی مثبتی برای دنبال کردن داشته باشند. بله، همه ما روزهای بد خود را داریم، اما تمام تلاش خود را بکنید تا خشم و بی‌صبری خود را به شیوه‌ای سالم در مقابل فرزندتان ابراز کنید.
هر شب به عنوان یک خانواده شام بخورید و از رفتارهای مثبت و مؤدبانه الگوبرداری کنید! این موقعیت عالی برای تمرین مکالمه مؤدبانه و همچنین آداب میز شام است.
احساساتی مانند خشم، غم و بی‌حوصلگی را برای الگو از رفتارهای خوب پنهان نکنید. به جای اینکه به کودک خود نشان دهید که برای داشتن اخلاق خوب باید احساساتش را پنهان کند، راه‌هایی را به او نشان دهید تا با آن‌ها چنین احساساتی را به شیوه‌ای سالم مدیریت کند.
سوال درباره آموزش آداب معاشرت به کودکان:
اگر فرزندم قلدر باشد، باید چه کاری انجام دهم؟
در ابتدا، احساسات خود را واقعاً بررسی کنید، چرا که ممکن است شما غمگین باشید، برایتان سؤال شود که مشکل فرزندتان چیست یا احساس کنید که کار اشتباهی انجام داده‌اید. سپس، برنامه‌ای را تعیین کنید، با مشاور مدرسه یا معلمی که به او اعتماد دارید صحبت کنید تا متوجه شوید که چه اتفاقی افتاده است و بعد، یک گفتگوی آزاد و صادقانه با فرزندتان در مورد آن داشته باشید.
همچنین به یاد داشته باشید، این ویژگی قلدری نشان دهنده هویت آن‌ها نیست؛ بلکه کاری است که آن‌ها انجام داده‌اند و رفتارشان پیامی را نشان می‌دهد.
چرا بچه‌ها وقتی عصبانی هستند فرار می‌کنند؟
بسته به سن کودک، آن‌ها ممکن است ندانند چگونه احساسات خود را کنترل کنند. خشم یک احساس طاقت‌فرسا است و فرار کردن به‌طور اتفاقی راه آن‌ها برای مقابله با این احساس می‌باشد.
وقتی خواهر یا برادر کوچکترم در اطرافم به من دستور می‌دهد یا می‌خواهد من را رهبری کند، چگونه باید رفتار کنم؟
سعی کنید همدیگر را درک کنید، با هم بهتر صحبت کنید، همدیگر را در آغوش بگیرید، محبت بیشتری نشان دهید و شاید این شروعی باشد تا شما یکدیگر را برابرتر ببینید.
