عزت نفس در کودکان

۱۸ نشانه از عزت نفس پایین در کودک و نحوه کمک به آن‌ها

آیا شما نگران این هستید که کودکتان عزت نفس پایینی داشته باشد؟ در این مطلب، به بررسی ۱۸ نشانه هشداردهنده از عزت نفس پایین در کودک می‌پردازیم. همچنین راهکارها و نکات عملی زیادی را برای کمک به این مسئله مطرح می‌کنیم.

به نظر می‌رسد برخی از بچه‌ها عزت نفس فراوانی دارند و با خوشحالی هر چالش جدیدی که برایشان پیش بیاید را قبول می‌کنند. اما اگر کودک شما احساس اضطرب و ناامنی دارد و کمی از دنیا می‌ترسد، ممکن است به این دلیل باشد که او عزت نفس ندارد. اما نشانه‌های هشداردهنده از عزت نفس پایین در کودک چیست؟ چگونه بدانیم مشکلی وجود دارد که باید نگران آن باشیم؟

در این مطلب، نگاه عمیقی به عزت نفس می‌اندازیم. به شما کمک می‌کنیم تا متوجه شوید عزت نفس چیست، چه چیزی بر رشد آن در فرزندتان تأثیر می‌گذارد و چگونه بفهمید که آیا آن‌ها مشکلی در عزت نفس دارند یا نه. همچنین ایده‌های زیادی به شما می‌دهیم تا کمک کنیم از فرزند خود حمایت کنید و عزت نفس او را به مسیر درست برگردانید.

عزت نفس چیست؟

این عبارتی است که اغلب آن را می‌شنویم، اما عزت نفس چیست؟

خب، همه چیز به این بستگی دارد که شما چقدر از خودتان بودن خوشحال هستید. این بازتابی از مقداری است که «یک فرد چقدر برای خود ارزش قائل است، خود را تأیید می‌کند، از خود قدردانی می‌کند، خود را عزیز می‌داند و به خود علاقه‌مند است.»

به عبارت دیگر، این نشان می‌دهد که چقدر احساس ارزشمندی می‌کنید یا چقدر باور دارید که ارزشمند هستید.

چه چیزی بر رشد عزت نفس تأثیر می‌گذارد؟

سطح عزت نفس شما می‌تواند تحت تأثیر عوامل زیادی قرار گیرد، از جمله:

·      ساختار ژنتیکی و شخصیت شما

·      سن و سلامتی شما

·      حس شما از هویت شخصی خود

·      کیفیت محیط خانه شما بین سنین ۰ تا ۶ سال

·      طرز فکر شما و اینکه چقدر خودتان را با دیگران مقایسه می‌کنید

·      حس تعلق شما به خانواده یا گروه اجتماعی

·      چقدر احساس دوست داشتن و امنیت می‌کنید

·      نحوه تعامل و واکنش دیگران نسبت به شما

·      چقدر در توانایی‌های خود عزت نفس دارید و چقدر احساس شایستگی می‌کنید

خبر خوب این است که عزت نفس ثابت نیست. می‌توان آن را تغییر داد و کارهای زیادی وجود دارد که ما می‌توانیم انجام دهیم تا بر آن تأثیر بگذاریم.

چه زمانی عزت نفس در کودکان ایجاد می‌شود؟

عزت نفس در اوایل کودکی ظاهر می‌شود. با این حال، جالب است بدانید که متخصصی متوجه شده است عزت نفس با افزایش سن بهبود می‌یابد.

در ابتدا عزت نفس در کودکان سنین ۴ تا ۱۱ ساله دیده می‌شود و در کمال تعجب، در سنین ۱۱ تا ۱۵ سالگی به طور کلی در سطح خود نمایان می‌شود. ممکن است شما فکر کنید که سال‌های سخت نوجوانی منجر به کاهش عزت نفس می‌شوند اما یافته‌های این متخصص نشان می‌دهد که در واقع اینطور نیست.

پس از این سنین، افزایش عزت نفس تا زمانی که به اوج خود در سن ۶۰ سالگی می‌رسد، همچنان ادامه دارد.

چرا عزت نفس در کودکان مهم است؟

عزت نفس یک کودک می‌تواند تقریباً بر تمام جنبه‌های زندگی او تأثیر بگذارد. مثلاً می‌تواند بر نحوه تصمیم‌گیری آن‌ها و انگیزه‌شان برای امتحان چیزهای جدید تأثیر بگذارد.

کودکی که نسبت به خودش عزت نفس دارد و احساس خوبی دارد، به احتمال زیاد انگیزه بیشتری دارد تا بهترین تلاش خود را امتحان کند. این کودکان باور دارند که می‌توانند خوب عمل کنند و انتظار دارند به دستاوردهای خود افتخار کنند.

سطح سالم عزت نفس می‌تواند به کودکان کمک کند تا با اشتباهات خود کنار بیایند؛ زیرا به آن‌ها انگیزه می‌دهد تا دوباره تلاش کنند، بهتر شوند و بر نقاط ضعف خود غلبه کنند.

عزت نفس در کودکان همچنین می‌تواند بر توانایی آنها برای ایجاد روابط سالم هم با دوستان و هم با خانواده خود تأثیر بگذارد. بر اساس نظر متخصص دیگری، فردی که عزت نفس ندارد ممکن است:

·      درخواست کمک یا بیان نیازهای خود برایشان مشکل باشد

·      تمایل به بیش از حد حساس بودن، حسادت و ناامنی داشته باشد

·      این برایشان امری دشوار باشد که در کنار دوستانشان، خودشان باشند

·      انتخاب‌های ضعیفی در روابط داشته باشند

·      تمایل بیشتری برای پذیرش رفتار بد فردی نسبت به خود داشته باشند و به جای فرد دیگر، خود را برای رفتار بدی که داشته‌اند سرزنش کنند

بنابراین سطح عزت نفس یک کودک، پتانسیل زیادی برای تأثیرگذاری بر سلامت عاطفی آن‌ها دارد.

نشانه‌های عزت نفس پایین در کودکان چیست؟

اکنون که فهمیدیم عزت نفس چیست و چقدر برای سلامتی کودکان مهم است، چگونه می‌توانیم تشخیص دهیم که کودک از عزت نفس پایین رنج می‌برد؟

اولاً، توجه به این نکته مهم است که صرفاً چون کودکی ساکت یا درونگرا است، به این معنی نمی‌باشد که لزوماً از عزت نفس پایین رنج می‌برد. اغلب اوقات، برعکس این مفهوم می‌تواند درست باشد.

همه ما گاه به گاه از لحظات تردید در خود یا ضربه‌هایی نسبت به عزت نفس خود رنج می‌بریم. این کاملاً طبیعی است. اما اگر کودک شما نشانه‌های مداوم عزت نفس پایین را دارد، می‌تواند به این معنی باشد که آن‌ها در حال درگیری هستند و نیاز به حمایت بیشتری دارند.

بنابراین شاخص‌های کلیدی عزت نفس پایین در کودکان چیست؟ در اینجا برخی از متداول‌ترین ویژگی‌هایی که باید به آن‌ها توجه داشته باشید آورده شده است.

نشانه‌های عزت نفس پایین در کودک:

·      در مورد خود بسیار منفی صحبت می‌کنند مثلاً «من احمق هستم» یا «من زشت هستم».

·      دائماً خود را به روشی منفی با دیگران مقایسه می‌کنند.

·      بیش از حد نگران نظر دیگران در مورد خودشان هستند.

·      نوسانات خلقی که اغلب شامل ناراحتی، گوشه‌گیری، عصبانیت و افسردگی می باشد.

·      ممکن است به سرعت کنترل خود را از دست بدهند و تمایل به احساساتی شدن داشته باشند.

·      دوستان زیادی ندارند یا ترجیح می‌دهند زمان خود را به تنهایی بگذرانند.

·      اغلب برای اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی تلاش زیادی می‌کنند.

·      احساس می‌کنند تلاش‌های آن‌ها هرگز به خوبی تلاش‌های دیگران نیست.

·      پذیرش تعریف و انتقاد برایشان سخت است.

·      عدم تمایل به امتحان چیزهای جدید برای ترس از شکست.

·      به آسانی تسلیم می‌شوند و می‌گویند «من نمی‌توانم».

·      به سختی با شکست کنار می‌آیند.

·      افراد یا موقعیت‌های دیگر را برای احساسات خود سرزنش می‌کنند مثلاً «آن معلم نادان بود» یا «کامپیوتر به درستی کار نکرد».

·      اگر فکر کنند که در بازی شکست می‌خورند، ممکن است تقلب کنند یا دروغ بگویند.

·      ممکن است تلاش کنند اهمیت رویدادهایی که در آن‌ها شرکت نمی‌کنند را کم جلوه دهند مثلاً «به هر حال نمی‌خواستم در نمایشنامه حضور داشته باشم».

·      از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردند.

·      کاهش عملکرد آن‌ها در مدرسه.

·      ممکن است رفتارهای منفی را ایجاد کنند مانند غیبت در مدرسه، سیگار کشیدن، مصرف الکل یا به طور کلی بدرفتاری.

راهکارهای ساختگی که کودکان با عزت نفس پایین ممکن است از آن‌ها استفاده کنند چیست؟

در حالی که برخی از کودکان ممکن است بتوانند احساس بی‌کفایتی و عزت نفس پایین خود را ابراز کنند، برخی دیگر نمی‌توانند. متخصصی توضیح می‌دهد که چگونه برخی از بچه‌ها باور دارند که نقاط ضعف آن‌ها ثابت هستند و قابل تغییر نمی‌باشند. این اغلب در کودکانی که به نوعی نیازهای ویژه اضافی دارند قابل توجه است.

چنین کودکانی که عاجزانه از شرمندگی خود جلوگیری می‌کنند و قانع شده‌اند که نمی‌توانند بهتر شوند، اغلب از تکنیک‌هایی برای پنهان کردن چیزی که به نظرشان شکست‌هایشان محسوب می‌شود، استفاده می‌کنند. چنین راهکارهای ساختگی شامل موارد زیر هستند:

اجتناب

کودک بیش از حد تلاش می‌کند تا از یک کار یا موقعیتی که درباره‌ی آن حس ناامنی دارد جلوگیری کند؛ چرا که می‌ترسد نقاط ضعف او ممکن است دیده شوند. در نتیجه، چنین بچه‌هایی از ترس رد شدن، اغلب از امتحان دادن برای یک نمایشنامه در مدرسه یا امتحان ورزش‌های تیمی جلوگیری می‌کنند.

به آسانی تسلیم می‌شوند

اگر کودک شرایطی را بسیار سخت یا چالش‌برانگیز بیابد، ممکن است مستعد تسلیم شدن سریع بدون تلاش برای موفقیت باشد. آن‌ها اغلب در چنین مواردی بهانه می‌آورند مثلاً می‌گویند «بازی بسیار آسان بود» یا «کار خسته‌کننده‌ای» بود.

انحراف با طنز

بعضی از بچه‌ها سعی می‌کنند با شوخی‌ کردن یا بازیگوشی ناامنی‌های خود را پنهان کنند. این توانایی که مردم را بخندانند و توجه آن‌ها را به رفتار خود جلب کنند، تمرکز را از بخش‌هایی که بیشترین احساس آسیب‌پذیری را در آن‌ها دارند، دور می‌کند.

تلاش برای کنترل

وقتی کودکان حس می‌کنند که کنترل کمی بر زندگیشان دارند، سعی می‌کنند تا دیگران را مدیریت کرده و دستکاری کنند. این کودکان ممکن است سعی کنند تا با اصرار در انتخاب بازی‌هایی که انجام می‌دهند و قوانین مربوط به آن، بر دوستان خود حکمفرما شوند.

پرخاشگری

این به طور معمول شناخته شده است که بسیاری از رفتارهای قلدرانه ناشی از احساس بی‌کفایتی و ناامنی خود شخصی است که قلدری می‌کند. برای پنهان کردن عزت نفس پایین، این کودکان متوسل به پرخاشگری می‌شوند تا به عنوان راهی، از آن احساس قدرت کنند و تمرکز را از نقاط ضعف خود دور کنند.

چه چیزی باعث می‌شود تا کودک عزت نفس پایینی داشته باشد؟

مقایسه‌ها با دیگران

طبق منبع معتبری، کودکان در سن ۶ تا ۱۱ سالگی شروع به مقایسه کردن خود با دیگران می‌کنند، که این باعث می‌شود تا از نقاط قوت و ضعف خود آگاه‌تر شوند. این امر باعث می‌شود که برخی از کودکان شروع به مقایسه منفی خود با همسن‌هایشان کنند و یک عادت خودتخریبی را شکل دهند که ترک کردن آن سخت است. در نتیجه، این کودکان به طور مداوم احساس بی‌کفایتی می‌کنند و باور دارند که با اطرافیانشان همخوانی ندارند.

فشار برای دستیابی

همانطور که بچه‌ها بزرگتر می‌شوند، انتظارات ما از آنچه که می‌توانند بدست بیاورند نیز افزایش می‌یابد. زمانی که آن‌ها کوچک هستند، ما بیشتر به اینکه چقدر سخت تلاش می‌کنند اهمیت می‌دهیم تا اینکه چه چیزی را واقعاً در نهایت بدست می‌آورند. ما اهمیت نمی‌دیم اگر آن‌ها نقاشی از ما بکشند که هیچ شباهتی به ما ندارد! تا زمانی که آن‌ها تمام تلاش خود را کرده‌اند، این همه چیزی است که اهمیت دارد.

اما با بزرگتر شدن بچه‌ها، نتایج تلاش‌های آن‌ها نیز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در نتیجه، این فشار برای دستیابی می‌تواند منجر به نگرانی یک کودک برای بدست آوردن تأیید والدین خود باشد. اغلب آن‌ها به توانایی خود برای ارائه نتایج مورد نیاز شک می‌کنند.

موفقیت ضعیف و احساس بی‌کفایتی

کودکانی که از نظر تحصیلی در مدرسه مشکل دارند و نمی‌توانند با همسالان خود همگام شوند، ممکن است با عزت نفس پایین دست و پنجه نرم کنند. این می‌تواند برای کودکانی نیز درست باشد که به اندازه همکلاسی‌های خود ورزشکار نیستند در حالی که همکلاسی‌های آن‌ها متوجه نقاط ضعفشان می‌شوند و نظر‌های ناخوشایند می‌دهند.

اگرچه احساس بی‌کفایتی می‌تواند باعث شود کودکان احساس حقارت کنند، متخصصن دریافتند که این تنها منجر به عزت نفس پایین در بخش‌هایی می‌شود که برای کودک مهم هستند.

برای مثال، اگر کودکی در یادگیری پیانو مشکل دارد اما از درس‌های موسیقی متنفر است، پس به احتمال زیاد این مسئله تأثیر زیادی روی او نمی‌گذارد. با این حال، اگر آن‌ها در فوتبال خیلی خوب نیستند اما می‌خواهند آن را انجام دهند، ممکن است این عزت نفس آن‌ها را از بین ببرد.

عدم تأیید اشخاص مرجع

همانطور که بچه‌ها بزرگتر می‌شوند، از ناامیدی درک شده بزرگسالان در دنیای خود بسیار آگاه‌تر می‌شوند. با این حال، چگونگی تأثیر این امر بر عزت نفس آن‌ها به بزرگسال مورد نظر و احساس کودک نسبت به آن‌ها بستگی دارد.

تحقیقات نشان می‌دهد که اگر نارضایتی از سوی معلمی باشد که کودک توجه چندانی به او نمی‌کند، احتمال کمی دارد که تأثیری بر احساس او نسبت به خودش داشته باشد. با این حال، اگر کودک فکر کند که یکی از والدین یا مادربزرگ و پدربزرگ موردعلاقه‌‌ی او ازش ناامید شده است، این می‌تواند عزت نفس‌اش را کامل از بین ببرد.

والدینی که حمایت نمی‌کنند

زندگی می‌تواند گاهی برای بچه‌ها دلهره‌آور باشد، زمانی که مسائل سخت می‌شوند، آن‌ها نیاز دارند تا بتوانند به والدین خود تکیه کنند. اما زمانی که والدین بسیار مشغول و بی‌علاقه هستند یا از نظر عاطفی در دسترس نیستند، کودک می‌تواند احساس تنهایی، بی‌اهمیتی و بی‌حمایتی کند.

چنین کودکانی ممکن است برای مدیریت هر گونه مشکل یا چالشی که با آن مواجه می‌شوند اطمینان نداشته باشند اما نتوانند از والدین خود کمک بگیرند. این می‌تواند منجر به حس ناامنی و ناتوانی در سازگاری شود و تأثیر به شدت زیادی بر عزت نفس آن‌ها بگذارد.

در نتیجه، این کودکان اغلب حس می‌کنند که در نهایت فراموش شده‌اند و اینکه دستاوردهای آن‌ها ارزش توجه ندارد. عدم حمایت و توجه از والدینشان باعث می‌شود تا به توانایی‌های خود شک کنند و دست از تلاش بردارند.

مشکلات خانوادگی

درگیری خانوادگی باعث ایجاد موجی از احساسات منفی می‌شود که کودکان به راحتی آن‌ها را جذب و در درون خود نگه می‌دارند. این منجر به بی‌ثباتی عاطفی زیادی برای این بچه‌ها می‌شود و بدتر از این، آن‌ها اغلب معتقد هستند که به نوعی مقصر یا بخشی از مشکل درگیری هستند.

زندگی در یک خانواده مشکل‌دار می‌تواند برای کودکان طاقت‌فرسا باشد. این مسئله آن‌ها را پر از ترس و ناامنی می‌کند و باعث کاهش عزت نفس آن‌ها می‌شود.

قلدری

قلدری دردناک و آسیب‌زا است و می‌تواند تأثیر فلج کننده‌ای بر سلامت عاطفی و عزت نفس کودک داشته باشد. وقتی یک قلدر آن‌ها را با طعنه‌های بی‌پایان مورد هدف قرار می‌گیرد، آن‌ها شروع به باور واقعی بودن این نظرها می‌کنند.

کودکانی که مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند به ندرت می‌پذیرند که مشکل از فرد قلدر است. برعکس، آن‌ها اغلب باور قوی را شکل می‌دهند که خودشان مشکل هستند. آن‌ها به شدت از خود انتقاد می‌کنند و با کاهش عزت نفس، ممکن است مستعد مشکلات سلامت روان و افسردگی شوند.

سلامت ضعیف

کودکانی که از مشکلات پزشکی مداوم مانند بیماری یا ناتوانی رنج می‌برند نیزممکن است مستعد سطوح پایینی از عزت نفس باشند. بیماری‌های روانی مانند اختلالات افسردگی و اضطراب نیز از عوامل رایجی هستند که باعث می‌شود کودکان با دید پایین‌تری به خود فکر کنند.

چگونه می‌توانید به کودکی با عزت نفس پایین کمک کنید؟

بنابراین کودک شما نشانه‌هایی از کمبود عزت نفس دارد. اما برای کمک به آن‌ها چه کاری می‌توانید انجام دهید؟ در اینجا چند راه عملی وجود دارد که با آن‌ها می‌توانید شروع به بازسازی عزت نفس پایین در فرزند خود کنید:

به آن‌ها عشق نشان دهید

هیچ چیز به کودک احساس بهتری نمی‌دهد تا اینکه بداند از سوی نزدیک‌ترین افراد به او دوست داشته می‌شود، برایشان ارزش دارد و مهم است. بنابراین، محبت زیادی به آن‌ها نشان دهید و یادآوری کنید که چقدر برای شما و سایر اعضای خانواده خاص هستند.

منتقد تند نباشید

توجه داشته باشید که نحوه صحبت شما با فرزندتان و آنچه می‌گویید می‌تواند عمیقاً بر احساس او نسبت به خودش تأثیر بگذارد.

سعی کنید از عبارات «شما…» که عصبانی، پرخاشگرانه و قضاوت کننده هستند اجتناب کنید. نمونه‌هایی از این موارد عبارتند از: «تو خیلی تنبلی!» یا «تو به اندازه کافی سخت کار نمی‌کنی!». این کلمات می‌توانند آزاردهنده باشند و چنین برچسب‌هایی می‌توانند تا آخر عمر با کودک شما بمانند. در نتیجه، آن‌ها ممکن است در بزرگسالی با احساس بی‌ارزشی و ناامنی دست و پنجه نرم کنند.

در عوض، سعی کنید روی نگرانی‌های خود، نتایج دلخواه و چگونگی دستیابی به آن‌ها تمرکز کنید. اگر شما فکر نمی‌کنید که فرزندتان به اندازه کافی سخت درس می‌خواند، می‌توانید بگویید: «من نگران این هستم که تو برای انجام تکالیف خود وقت کم بیاری. پس، لطفاً زمانی را در این هفته برای انجام یک ساعت مطالعه هر روز بعد از مدرسه انتخاب کن تا مطمئن شوی که درست تمام می‌شود.»

به تلاش‌های آن‌ها توجه داشته باشید و آن‌ها را تحسین کنید

این ضروری است که تلاش کودکتان را برای بدست آوردن هدفی شناسایی کنید، نه فقط خود هدف را. پس اگر آن‌ها سخت درس خوانده‌اند اما بیشترین نمره را نگرفته‌اند، مطمئن شوید که آن‌ها را برای تلاششان تحسین می‌کنید.

اما مراقب باشید که فقط صادقانه تحسین کنید. بچه‌ها نادان نیستند و متوجه می‌شوند اگر بخاطر کاری که خوب انجام نداده‌اند، بی‌جهت تشویقشان کنید؛ این کار فقط نتیجه معکوس دارد و به نظر ساختگی است.

پس به آن‌ها نگویید که بازی را عالی انجام داده‌اند اگر این کار نکرده‌اند. بهتر است بگویید شما به آن‌ها افتخار می‌کنید که تسلیم نشده‌اند با اینکه بازی سختی بوده است.

روی احساسات تمرکز کنید

زمانی که کودکان از عزت نفس پایین رنج می‌برند، ممکن است احساسات خود را درونی کنند و ابراز آن‌ها برایشان دشوار باشد. اما این حیاتی است که کودک شما یاد بگیرد تا درباره‌ی احساسات خود صحبت کند.

آن‌ها را تشویق کنید تا به شما بگویند که آیا خوشحال، ناراحت، عصبی، عصبانی یا ناامید هستند. و زمانی که فرزندتان با شما صحبت می‌کند، بسیار مهم است که برای تصدیق و تأیید حرف‌های او وقت بگذارید تا احساس ارزشمندی و شنیده شدن داشته باشند.

به کودک خود کمک کنید تا بدانند احساسات آن‌ها درست به اندازه‌ی هر شخص دیگر مهم است و آن‌ها حق دارند احساسات را همانطور که هستند تجربه کنند. زمانی را برای بحث در مورد آنچه که احساس می‌کنند و دلیل آن اختصاص دهید و به آن‌ها کمک کنید تا هر مشکلی که دارند را حل کنند.

نقاط قوت آن‌ها را پیدا کنید

کودک شما چه کاری را خوب انجام می‌دهد؟ اگر آن‌ها از عزت نفس پایین رنج می‌برند، پس احتمالاً روی نقاط ضعف خود متمرکز هستند. اما راه‌هایی را پیدا کنید تا به آن‌ها نقاط قوتشان را یادآوری کنید. اگر آن‌ها از آشپزی کردن لذت می‌برند، پس به آن‌ها اجازه دهید تا شام را درست کنند و زمان بگذارید تا از زحماتشان قدردانی کنید.

به آن‌ها کمک کنید تا متوجه شوند چگونه افراد مختلف نقاط قوت و استعدادهای مختلفی دارند و آن‌ها را تشویق کنید تا از این ویژگی‌های خود قدردانی کنند.

نظرات منفی درباره‌ی خودشان را به چالش بکشید

زمانی که فرزندتان شروع به بدگویی درباره‌ی خود می‌کند، آن‌ها را به چالش بکشید تا به جای چیزی که فکر می‌کنند نمی‌توانند انجام دهند، شروع به دیدن کارهایی کنند که می‌توانند آن‌ها را انجام دهند.

آن‌ها را تشویق کنید تا هر چیزی که صدای انتقادی درونشان می‌گوید را باور نکنند، چرا که بیشتر چیزی که آن صدا می‌گوید درست نمی‌باشد! در عوض به آن‌ها کمک کنید تا با خودشان جوری رفتار کنند که با یک دوست صمیمی رفتار می‌کنند، اینکه مهربان، حمایت کننده و تشویق کننده باشند.

با اشتباهات سازنده برخورد کنید

بسیاری از بچه‌هایی که عزت نفس پایینی دارند، دیدگاه کمالگرایی دارند. پس به آن‌ها اطمینان دهید که اشتباه کردن اشکالی ندارد و توضیح دهید که همه ما گاه به گاه اشتباه می‌کنیم. به هر حال، این فقط بخشی از انسان بودن است.

انتقاد‌های تندی که آن‌ها نسبت به خودشان دارند را به چالش بکشید؛ به این روش که از آن‌ها بپرسید چگونه یک دوست که همان اشتباهات را انجام داده است قضاوت می‌کنند؟ آیا از آن دوست متنفر می‌شدند و فکر می‌کردند که فرد نادان و بسیار بدی است؟

البته که نه!

برعکس، احتمالاً با دوست خود احساس همدردی می‌کنند، می‌خواهند از آن‌ها حمایت کنند و امیدوارند که آن‌ها از اشتباهاتشان یاد بگیرند. در این صورت، کاملاً منطقی است که آن‌ها با همان سطوح مشترک دلسوزی و فهم با خود رفتار کنند.

از مقایسه کردن خود با دیگران دست بردارند

ما این را می‌دانیم که گفتن این حرف از عمل کردن به آن آسان‌تر است. اما این برای بچه‌ها بسیار ضروری می‌باشد که بدانند آن‌ها درست مثل فردی دیگر منحصربه‌فرد و با ارزش هستند. هیچ دو نفری ظاهرها، توانایی‌ها و مهارت‌های یکسان ندارند؛ پس این بیهوده است که سعی کنند شبیه فرد دیگری باشند.

به جای اینکه خودشان را بی‌وقفه با دیگران مقایسه کنند، به آن‌ها یاد دهید که خود را بشناسند و از خودشان قدردانی کنند، بفهمند که چه نقاط مثبت و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند و چگونه می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند تا تأثیر مثبتی بر زندگی خود و دنیای اطرافشان داشته باشند.

تعریف را قبول کنند

کودکانی که عزت نفس پایین دارند، برایشان بسیار سخت است که تعریفی را قبول کنند. به این دلیل که باعث می‌شود آن‌ها احساس خودآگاه بودن و خجالت کشیدن داشته باشند و آن صداهای درون ذهنشان شروع به پریدن در سرشان کنند و به آن‌ها بگویند که این تعریف درست نیست!

اما توانایی پذیرش یک تعریف راه زیادی را به سمت پذیرش خود طی می‌کند که اساس ایجاد عزت نفس در آن‌ها است.

بنابراین هر از گاهی به آن‌ها تعریفات واقعی و صمیمانه بدهید و اجازه ندهید که فقط آن تعریفات را کنار بگذارند. به سادگی، اگر آن‌ها از فرد دیگری تعریف می‌گیرند، به آن‌ها کمک کنید تا حقیقت آنچه که گفته شده را تشخیص دهند و آن را بپذیرند.

در گذشته خود ساکن نباشند

بچه‌هایی که عزت نفس پایین دارند، تمایل به ماندن روی اشتباهات خود یا کارهایی که در گذشته گفته‌اند یا انجام داده‌اند دارند. این تنها به یک چرخه‌ی منفی از شک و پشیمانی نسبت به خود دامن می‌زند که عزت نفس آن‌ها را بیشتر ضعیف می‌کند.

پس کودک خود را تشویق کنید تا از اشتباهات گذشته یاد بگیرد و روی زمان حال، اتفاقاتی که می‌افتند و برنامه‌های هیجان‌انگیزی که می‌توانند برای آینده‌ی خود درست کنند تمرکز کنند.

از جملات تأکیدی مثبت استفاده کنید

جملات تأکیدی مثبت عبارات کوچک مثبتی هستند که کودک شما می‌تواند با خود بگوید تا بر ذهنیت خود خرابکاری که دارد غلبه کند و شروع به بازسازی عزت نفس خود کند.

با تکرار منظم این جملات، کودک شما شروع به برنامه‌ریزی مجدد الگوی تفکر خود می‌کند، به طوری که با گذشت زمان احساس بهتری نسبت به خود پیدا می‌کند.

به فرزندتان کمک کنید تا جمله تأکیدی مثبتی که به آن‌ها حس درستی می‌دهد را انتخاب کنند و آن‌ها را تشویق کنید تا این جمله را چند بار در روز با خود تکرار کنند. این می‌تواند کمک کننده باشد که تکرار جمله را به زمان یا فعالیت خاصی مرتبط کنید تا فراموش نشود؛ پس شاید آن‌ها بتوانند تمرین گفتن را زمانی انجام دهند که دست‌هایشان را می‌شویند.

برخی از جملات تأکیدی مثبت که فرزند شما می‌تواند امتحان کند:

·      من همانطور که هستم به اندازه کافی خوب هستم.

·      من مهربان، خاص و دوست‌داشتنی هستم.

·      من به خودم باور دارم و من توانا هستم.

·      من مهم و ارزشمند هستم.

·      من خوشحالم که خودم هستم.

به آن‌ها کمک کنید که صدای خود را پیدا کنند

اغلب اوقات، کودکانی که عزت نفس پایینی دارند، دفاع کردن از خود را دشوار می‌دانند. شاید آن‌ها نیازهای خود را مهم نمی‌دانند یا از بیان کردن نظر خود بسیار می‌ترسند. اما یادگیری برقراری ارتباط مناسب برای این کودکان اهمیت زیادی دارد.

به فرزندتان کمک کنید تا متوجه شود که نیازها، نظرات و باور‌های آن‌ها درست به اندازه‌ی افراد دیگر مهم می‌باشد. آن‌ها را تشویق کنید تا بگویند به چه چیزی فکر می‌کنند، درباره‌ی احساساتشان صحبت کنند و خواسته‌های خود را بیان کنند. آن‌ها مجبور نیستند رفتار تند یا پرخاشگری برای انجام این کار داشته باشند، اما این واجب است که یاد بگیرند صادقانه و مستقیم از خودشان صحبت کنند.

به آن‌ها چیز جدیدی یاد دهید

بچه‌ها با یادگیری مهارت‌های جدید عزت نفس پیدا می‌کنند و مستقل می‌شوند. وقتی آن‌ها می‌توانند کار جدیدی انجام دهند، پیشرفت چشمگیری می‌کنند!

اما زمانی که کودکان کمبود عزت نفس دارند، می‌توانند تمایلی به امتحان چیزهای جدید نداشته باشند. این معمولاً حول محور ترس می‌باشد چرا که آن‌ها از اینکه شکست بخورند و نادان به نظر بیایند می‌ترسند.

پس این ضروری است که آن‌ها را تشویق و حمایت کنید تا حتی اگر می‌ترسند، قدم بردارند. به آن‌ها همه حمایتی را که نیاز دارند بدهید و حتی کوچک‌ترین قدم‌هایی که در مسیر درست برمی‌دارند را جشن بگیرید.

همیشه چیز جدیدی برای یادگیری کودکان وجود دارد، از دوختن یک دگمه تا درست کردن یک وعده غذایی یا تعویض لاستیک دوچرخه، همیشه چیز جدیدی وجود دارد که شما می‌توانید به آن‌ها یاد دهید.

مطمئن شوید که در ابتدا حمایت کافی به آن‌ها بدهید تا موفقیتشان را تضمین کنید. اما وقتی احساس کردید که آن‌ها شایسته هستند، قدمی به عقب بردارید و اجازه دهید بدون شما پیش بروند. چیزی که اهمیت دارد این است که کودک شما فرصتی برای یادگیری، تلاش و احساس افتخار به دستاوردهای خود داشته باشد.

به آن‌ها کمک کنید تا به اهداف خود برسند

آیا فرزند شما جاه طلب است؟ شاید آن‌ها می‌خواهند اسکیت روی یخ یاد بگیرند یا کارتینگ انجام دهند. هر چیزی که باشد، تعیین هدف و تلاش فعالانه برای دستیابی به آن می‌تواند برای عزت نفس کودک معجزه کند.

پس اگر کودک شما توانایی‌های خود را دست‌کم می‌گیرد، به او کمک کنید تا برای رسیدن به هدفی که برای او و انتخابش مهم است تلاش کند. اگرچه باید مطمئن شوید که اهدافشان واقع‌بینانه است، اما دستیابی به آن‌ها یک تقویت واقعی برای عزت نفس و عزت نفس آن‌ها خواهد بود.

اوقات خوبی داشته باشند

اغلب این جمله گفته می‌شود که «خنده بهترین تقویت کننده است» و این کاملاً درست می‌باشد.

زمانی که یک کودک از عزت نفس پایین رنج می‌برد، آن‌ها ممکن است زیاد نخندند و نظریه و دیدگاه بسیار منفی نسبت به جهان داشته باشند.

بنابراین، با ایجاد کردن مقداری سرگرمی و خنده به زندگی آن‌ها تسکین دهید. مثلاً یک شب را برای بازی‌های مختلف در نظر بگیرید، یک فیلم کمدی ببینید یا آب بازی کنید!

کمی خنده می‌تواند برای تقویت روحیه و یادآوری چیزهای خوب در زندگی کودک معجزه کند.

ورزش

این به خوبی شناخته شده است که ورزش می‌تواند به بهبود خلق و خو و مبارزه با افسردگی کمک کند. لازم نیست برای بهره‌مندی از فواید ورزش متعصب به تناسب اندام باشید، اگرچه انجام منظم آن به شما کمک می‌کند. حتی مقادیر کم ورزش نیز می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند. بنابراین، اگر می‌خواهید به تقویت عزت نفس فرزندتان کمک کنید، آن‌ها را تشویق کنید تا مقداری ورزش کنند. حتی بهتر از آن، چرا این کار را با آن‌ها انجام ندهید؟ حتی اگر فقط پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری ملایم باشد، مزایای آن برای سلامت روانی کودکان بسیار زیاد خواهد بود.

کمک و حمایت بیشتر:

از مدرسه حمایت بگیرید

اگر کودک شما از مشکلات عزت نفس پایین رنج می‌برد، پس این ایده خوبی است که مدرسه او را در جریان قرار دهید و آن‌ها اطمینان حاصل کنند که معلمی برای صحبت با فرزند شما وجود دارد.

بسیاری از مدارس سیستم‌های راهنمایی و رفاقت را پیشنهاد می‌دهند که ممکن است به فرزند شما کمک کند تا دوستان جدیدی پیدا کند و عزت نفس بیشتری نسبت به خود داشته باشد.

تنها دانستن اینکه سیستم حمایتی برای آن‌ها در مدرسه وجود دارد، می‌تواند به کودک کمک زیادی کند تا بار دیگر احساس حمایت و اهمیت داشته داشته باشد.

کمک حرفه‌ای بگیرید

اگر فکر می‌کنید که کمبود عزت نفس فرزندتان شدید است و تأثیر منفی بر زندگی روزمره آن‌ها دارد، باید از یک متخصص کمک بگیرید. برای مشاوره و راهنمایی بیشتر با پزشک عمومی خود صحبت کنید.

چند فکر نهایی

ما می‌دانیم که داشتن فرزندی که با کمبود عزت نفس دست و پنجه نرم می‌کند، چقدر ناراحت کننده است. به عنوان والد، ممکن است باعث شود شما احساس درماندگی کنید و به این فکر کنید که چه کاری بهترین اقدام می‌باشد. امیدواریم که شما توانسته باشید پاسخ‌های مورد نیاز خود را در این مطلب پیدا کنید.

اگر کودک شما با عزت نفس خود مشکل داشته است، دوست داریم بدانیم که چگونه به آن‌ها کمک کردید تا اوضاع را تغییر دهند. لطفاً نظرات خود را در کامنت زیر به اشتراک بگذارید.

منبع:

https://www.as-they-grow. com/18-signs-of-low-self-esteem-in-a-child-and-how-to-help#h-what-exactly-is-self-esteem