چرا خوشحال نیستم

چرا خوشحال نیستم ؟

چرا راهی که ما با دنبال کردن آن در پی رسیدن به خوشبختی هستیم، ما را شاد و خرسند نمی­‌کند؟

از زمانی که ما در جوامع شکارگر اولیه دور یکدیگر جمع شدیم تا کنون، انسان­‌ها راه زیادی را طی کرده‌اند. به همان نسبت که ما در حال حاضر مدت زمان کمتری را صرف نگرانی­‌های خود در مورد سرپناه، خشکسالی و یا ذبح حیوان بعدی می­‌کنیم، به‌نظر منطقی می‌رسد که توجه خود را بر روی دنبال کردن خوشبختی و سعادت معطوف کنیم.

در مطالعه‌ای که بیش از ده هزار شرکت کننده از چهل و هشت کشور جهان در آن حضور داشتند، روانشناس اِد دینر از دانشگاه ایلینوی و شیگیرو اوشی از دانشگاه ویرجینیا کشف کرد که مردم از هر گوشه‌­ای از جهان، خوشبختی و سعادت را مهم‌­تر از سایر نتایج بسیار شخصی مطلوب، از قبیل زندگی هدفمند، ثروتمند شدن و رسیدن به بهشت می‌­دانند.

حرکت شدید و سریع به سوی خوشبختی حداقل در بخشی، با نتایج یک تحقیق در حال توسعه در ارتباط است که می‌گوید خوشبختی صرفاً یک احساس خوب نیست، بلکه واقعا برای شما سودمند است. محققان خوشبختی، احساسات مثبت را با دسته‌­ای از مزایا، اعم از درآمد بالا، عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن و افزایش مهربانی و عطوفت مرتبط کرده‌­اند. نه تنها اینها نتایج مطلوب مربوط به خوشبختی هستند، بلکه علم نیز از احساسات مثبت به عنوان علت آنها یاد می‌­کند.

باربارا فردریکسون چه می‌گوید

برخی از محققان، مانند باربارا فردریکسون از دانشگاه کارولینای شمالی، حتی اینچنین استدلال‌می­‌کنند که خوشبختی، نخستین حق‌ذاتی تکامل بشریت است. این استدلال به ما می­‌گوید خوشبختی، به مردم کمک‌می­‌کند منابع شخصی و اجتماعی لازم که از نقطه‌نظر تکاملی برای موفقیت در زندگی و بقایشان حیاتی‌ست را بسازند. پس با این وجود چرا من خوشحال نیستم .

اما یک سؤال باعث می­‌شود که خوشحالی ما چندان تداوم نیابد. اگر خوشبختی یک مزیت تکاملی را فراهم می‌آورد و اگر ما آنقدر برای آن ارزش قائل هستیم و هزاران سال در نحوه دستیابی به آن داد سخن داده‌ایم، پس چرا خوشبختی گسترده و شایع نمی‌باشد؟ چرا ما به جای صحبت درباره همه‌گیر بودن شادی، از افزایش سرعت افسردگی و اضطراب سخن می‌گوئیم؟ کوری کیز، محقق دانشگاه اموری، یک نمونه شامل بیش از سه‌هزار آمریکایی در تمامی سنین را مورد بررسی قرار داد. و در نهایت هشدار داد که تنها ۱۷ درصد از آنها از لحاظ روانشناختی رو به شکوفایی و رشد بوده­‌اند.

چطور این مورد می‌­تواند ممکن باشد؟ چرا خوشحال نیستم ؟ به نظر می‌­رسد علیرغم تمامی توجهات نسبت به موضوع، مردم در انتخاب گزینه­‌هایی که منجر به خوشحالی می­‌شوند خیلی خوب عمل نمی‌کنند. سخن ما به معنی انتقاد از تمرینات ورزشی شما، تعطیلات هاوایی، تمرین مدیتیشن و یا تصمیم‌گیری برای قرار دادن بچه‌های خود در چهار فعالیت مختلف غنی‌سازی اوقات فراغت بعد از مدرسه نیست. در عدم وصول به خوشحالی، ما نیز به اندازه شما گناهکار هستیم. در حقیقت، طیف وسیعی از پژوهش­های جدید نشان می­دهد که همه افراد کم و بیش، در وصول به شادی ناکام هستند.

تحقیقات باربارا میلرز و همکارانش

بیایید کار را با تحقیقات باربارا میلرز در دانشگاه پنسیلوانیا و همکارانش، تیم ویلسون و دنیل گیلبرت، نویسنده‌ی کتاب پرفروش لغزیدن روی خوشبختی شروع‌کنیم. این سه‌نفر یک‌سری مطالعات را درباره‌­ی آنچه که با عنوان «خطاهای سفر زمانی عاطفی» می­‌توان نام‌برد، انجام دادند. درست همانطورکه هواشناسان ماهر اشتباهات کوچکی می‌کنند که می‌­تواند تاثیر زیادی در پیش‌بینی آب و هوای هفته‌ی موردنظر داشته‌باشد، مردم نیز وقتی به پیش‌بینی تأثیر یک رویداد روی احساساتشان در آینده می­‌پردازند، وضعیتی مشابه دارند.

مثلاً در مورد میزان شادی‌مان وقتی کاندیدای سیاسی مورد علاقه­‌مان برنده انتخابات شود یا تیم شهرمان برنده­‌ی مسابقه شود، اغراق‌می­‌کنیم. همچنین تمایل‌داریم تاثیر کارهای سخت مانند نقل مکان به شهر جدید را دست‌کم بگیریم.

مثلاً نگاهی بیندازید به مطالعه­‌ای که مولر و همکارانش زنانی را در سازمان تنظیم خانواده­‌ی آمریکا که تست‌حاملگی انجام‌دادند، بررسی‌کردند. توجه کنید که هیچکدام از زنان این مطالعه، به‌طور خودخواسته سعی در بارداری نداشتند.

به‌طور کلی، زنان به دو گروه تقسیم‌شدند. گروه اول افرادی بودند که دلهره‌ی فرزند­آوری داشته و انتظار یک نتیجه­‌ی منفی را می­‌کشیدند. گروه دوم افرادی بودند که امیدوار بودند نتیجه‌ی تست بارداریشان مثبت باشد. محققان از زنان خواستند تا پیش‌بینی کنند چنانچه نتیجه‌ی مورد انتظارشان به‌وقوع پیوست، چقدر خوشحال‌می‌شوند. زنانی‌که امید به نتیجه­‌ی منفی داشتند، وقتی کارشان با نتیجه­‌ی منفی به پایان می­‌رسید، انتظار احساس شعف و شادی داشتند. زنانی‌که می­‌خواستند باردار باشند نیز وقتی نتیجه‌ی تستشان مثبت بود، انتظار احساس شادمانی داشتند.

پس از اتمام آزمایش، محققان از عدم مشاهده‌­ی حالت وجد یا ناراحتی شدید در زنان تعجب‌کردند. در حقیقت، آنها چیزی بیش از یک تصویر کوتاه و گذرا در تعادل عاطفی زنان نیافتند. زنانی‌که خواهان کودک بودند، وقتی به آنها گفته‌شد نتیجه‌ی آزمایش منفی‌ست، مغموم و افسرده نشدند. بلکه کمی مأیوس‌شده و سپس به‌حالت عادی بازگشته بودند. (اگر این زنان ماه‌ها یا سال‌ها تلاش ناموفق برای بارداری داشتند، شاید نتایج مختلفی را انتظار می‌داشتیم). طرف دیگر زنانی بودند که کودک نمی‌­خواستند، اما کار با برنامه‌­ای ناخواسته به‌پایان رسیده‌بود. جنینی در درون رحم آنها زندگی‌می‌­کرد. اما هراسی که پیش­‌بینی‌می‌کردند جامه‌­ی عمل به‌خود نپوشاند. بلکه درعوض، واکنشی ملایم­تر داشتند (و تعداد اندکی از آنها نیز از غافلگیری ناگهانی به‌شکل قوی و کوتاه احساس لذت‌می­‌کردند).

دلایلی که باعث می‌شود پیش‌بینی‌های ما در مورد خوشحالی، اشتباه باشند

به نظر می­‌رسد یکی از دلایلی که باعث می­‌شود در مورد آنچه که در آینده­ ما را خوشحال می­‌کند دچار اشتباه در پیش­‌بینی شویم، این باشد که از ظرفیت تحمل و مدارا و حتی سازگاری یافتن با ناراحتی خودمان غافلیم. به طور حتم، یک شغل جدید در هفته‌ی اول کمی مرعوب کننده است. اما کمی بعد به‌گونه­‌ای در محل‌کارتان تردد خواهید کرد که انگار سال‌های سال است در آنجا کار می­‌کنید.

دلیل اصلی که باید به خطاهای سفر زمانی عاطفی خود توجه داشته باشید آن است که تقریبا هر تصمیمی که در حال حاضر می­‌گیرید، بر اساس فرض وجود احساس خاصی در آینده است. شما انتظار دارید در آینده احساس خاصی در وجودتان شکل بگیرد. یک خانه رویایی روستایی با پنج اتاق خواب و یک چمنزار وسیع می‌خرید. و خود را در حال قدم زدن در بالکن و نوشیدن یک فنجان قهوه تجسم می­‌نمایید. درحالیکه از لحاظ روانی اهمیت اضافه‌شدن ۳۰ دقیقه رانندگی برای رسیدن به محل‌کارتان یا دیدن دوستانتان را نادیده می‌گیرید. و از خود می‌پرسید چرا خوشحال نیستم .

شما برای مدت زمانی طولانی از بودن با خانواده خودداری می­‌کنید تا بتوانید به یک ترفیع شغلی دست پیدا کنید. یک همسر انتخاب می‌کنید. تصمیم می‌گیرید کودکی داشته باشید یا خیر، چه‌زمانی صاحب فرزند شوید، یا چه بخشی از کشور را برای زندگی انتخاب‌کنید. اما این تصمیمات بزرگ اغلب به دلیل فقدان بینش و درون­‌بینی عاطفی به خطر می‌افتد. شما در این مورد تنها نیستید. به‌نظر می‌رسد همه­‌ی ما تمایل به مبالغه‌کردن در میزان احساسات مثبت­‌گرایانه در پاسخ به وقایع مثبت و همچنین دست‌کم گرفتن ظرفیت‌مان برای تحمل درد و رنج داریم. هنگامی که به‌سراغ چگونگی احساس‌مان در آینده می‌­رویم، اغلب دچار اشتباه می‌شویم.