ویژگیهای شخصیتی ترتیب تولد فرزندان
ویژگیهای شخصیتی ترتیب فرزندان در خانواده
ترتیب تولد شما و خواهر و برادرتان در خانواده، چه چیزی را در مورد ویژگیهای شخصیتی شما نشان میدهد (حتی اگر تک فرزند باشید)
وقتی نوبت به ترتیب تولد و ویژگیهای شخصیتی ترتیب فرزندان میرسد، به این فکر کنید که در کجا قرار دارید. آیا به عنوان تکفرزندی بزرگ شدهاید که خانوادهتان فقط از شما و والدینتان تشکیل شده است؟ یا وضعیت شما کاملا برعکس بوده است و در عوض، تعداد زیادی خواهر و برادر زیر سقف خود داشتید؟
مهم نیست که در چه شرایطی هستید، روانشناسان معتقدند ترتیبی که در آن متولد شدهاید بر شخصیت کلی شما تأثیر میگذارد. در واقع، بزرگترین فرزند، فرزند میانی، کوچکترین فرزند و تک فرزند بودن و حتی فرزند ناتنی بودن، همه ویژگیهای ترتیب تولدی دارند که با آنها همراه است و بسیاری از آنها را احتمالاً قبلاً شنیدهاید. مثلا بزرگترین کودک معمولاً بالغتر شناخته میشود، در حالی که کوچکترین کودک تقریباً از هر چیزی فرار میکند.
اما آیا این باور که ترتیب تولد شما میتواند بر ویژگیهای شخصیتی شما تأثیر بگذارد، واقعاً درست است؟ کارشناسان میگویند بله.
ترتیب تولد خواهر و برادر یعنی چه؟
وقتی میشنوید که شخصی به ترتیب تولد اشاره میکند، یعنی در مقایسه با خواهر و برادرش با ترتیب تولد یک فرد صحبت میکند:
- اگر شما فرزند اول هستید، ترتیب تولد شما به عنوان بزرگترین فرزند نامیده میشود.
- اگر دومین فرزند هستید، فرزند وسطی نامیده میشوید. البته ممکن است چند فرزند وسطی در یک خانواده وجود داشته باشد.
- اگر آخرین خواهر یا برادری هستید که به دنیا آمدهاید، کوچکترین فرزند خانواده نامیده میشوید.
- اگر اصلا خواهر و برادر ندارید، تک فرزند هستید.
ترتیب تولد شما در خانواده، چه تاثیری بر شخصیت شما دارد؟
شخصیت شما با ترکیبی از ژنتیک و محیطتان شکل میگیرد، و چون والدین گاهی اوقات با کودکان بر اساس موقعیت تولدشان متفاوت رفتار میکنند (و تعدادی از عوامل دیگر، مانند سن کودک و غیره)، در نتیجه برخی از ویژگیهای شخصیتی در بزرگترین، وسطی، کوچکترین و تکبچهها شایعتر میشود.
نظریه تمایز سولووی
این که چگونه ترتیب تولد خواهر و برادر بر شخصیت تأثیر میگذارد اولینبار توسط روانشناس، فرانک سولووی، معرفی شد. نظریه تمایز سولووی در مورد تأثیرات ترتیب تولد نشانمیدهد فرزندان متوالی با خواهر و برادری که پیش از آنها متولد شدهاند، در تلاش برای منحصربهفرد بودن، جلبتوجه و استفاده از امکانات، بیشترین تفاوت را دارند. دکتر کاترین سالمون، استاد روانشناسی در دانشگاه ردلندز و نویسنده کتاب «قدرت مخفی کودکان وسطی» میگوید: از این منظر، شخصیت، استراتژیای است که نحوه تعامل شما با دنیای اطرافتان را شکلمیدهد. بنابراین تفاوت ترتیب تولد بهدلیل تفاوت در سرمایهگذاری و صرف زمان و انرژی والدین و اثرات رقابت خواهر و برادری شکلمیگیرد.
به گفته مشاور ازدواج و خانواده سارا اسملسر، یک راه آسان برای درک این موضوع، نگاهی به تعاملات رابطهای بین اعضای خانواده است. مثلا فرضکنید والدین، فرزند اولشان را از بیمارستان بهخانه میآورند و میل دارند همهچیز را درست انجام دهند (یعنی هربار پستانک روی زمین میافتد، ضدعفونیاش کنند یا به هر گریهاش در گهواره توجهکنند). سطح اضطراب و انتظارات درونی والدین از خودشان از طریق رفتارها و تعاملات مکرر با کودک در طول زمان منتقل و تقویتمیشود. همانطور که والدین در رسیدگی به نیازهای کودک، بهمرور با آن خو میگیرند، اضطرابشان کاهشمییابد و انتظاراتشان با آنچه واقعاً ممکناست، هماهنگمیشود.
اما وقتی خواهر یا برادر دیگری به خانواده اضافه میشود، همهچیز دشوار میشود. اسملسر میگوید: «وقتی کودک وسطی میآید، والدین شاید هربار که پستانک میافتد، ضدعفونیاش نکنند و به او بگویند: «کمی خاک ضرری ندارد» یا بگذارند کودک در گهواره کمی گریه کند تا یاد بگیرد چگونه خودش را آرام کند». اساساً، اکنون که والدین اولینبار این تمرین را انجام دادهاند، معمول است که در مورد فرزند بعدیشان کمی سهلانگاری کنند.
وقتی تعداد فرزندان به سه یا بیشتر میرسد، تغییری ناگهانی در خانواده ایجاد میشود. اسملسر میگوید: «وقتی والدین به داشتن دو فرزند عادت میکنند، یک فرزند دیگر از راه میرسد. بچههای بزرگتر اکنون رسیدگی به نیازهای کوچکترها را برعهده میگیرند (یعنی بازی، توجه، سرگرمی)». و چون ترکیبی از محیط و پرورش در رشد شخصیت افراد دخیل است، این تفاوتهای محیطی ظریف میتواند در چگونگی تکامل شخصیت هر خواهر یا برادر نقش داشته باشد.
ویژگیهای شخصیتی ترتیب فرزندان: نخستین کودک
اسملسر میگوید: «فرزندان اول میتوانند هدفگرا، صریح، سرسخت، مستقل و کمالگرا باشند». او میگوید: «این ویژگیها اغلب توسط والدین از طریق تعامل آنها با کودک تقویت میشود.»
فرزندان اول نسبت به سایر کودکان منحصر به فرد هستند، زیرا والدین آنها تازه کار هستند. آنها یاد میگیرند که چگونه هر کاری را که میخواهند انجام دهند. بنابراین، والدین تمایل دارند سختگیرتر باشند، توقعات بیشتری داشته باشند و نسبت به فرزند بزرگترشان بیشتر از سایر کودکانی که ممکن است در راه داشته باشند، مضطرب باشند.
از آنجایی که خواهر و برادرهای دیگری به این ترکیب اضافه میشوند، بزرگترین فرزند تمایل دارد تا نقش والدین دوم را نسبت به خواهر یا برادر کوچکتر خود بر عهده بگیرد. دکتر سالمون توضیح میدهد: «نخستین فرزند به دلیل نقش جانشین والدین در خانواده و مسئولیتهایی که همراه با آن هستند، امتیاز بالایی در وظیفهشناسی کسب میکند.» آنها در نهایت با چیزهایی مانند غذا دادن و بازی کردن با خواهر و برادرهایشان، به والدینشان کمک میکنند و حتی نسبت به خواهر و برادرهایشان احساس محافظت میکنند، که باعث میشود خواهر و برادرشان آنها را تحسین کنند.
دکتر سالمون میگوید: «آنها همچنین در جنبه برونگرایی، امتیاز بالایی کسب میکنند،» و این همان جایی است که کلیشه رهبر قوی از آنجا سرچشمه میگیرد.
ویژگیهای کلیدی ترتیب تولد فرزندان اول:
- فعال و زرنگ
- مسئول
- الگو
- بااراده
- قانونمند
- سختکوش
- محتاط
- مدیر
- وقتشناس
ویژگیهای شخصیتی ترتیب فرزندان: کودک وسط
دکتر سالمون میگوید: «کودکان وسطی تمایل دارند تا حدودی از نظر توافقپذیری و گشودگی به تجربه، متمایز شوند». و البته کتاب دکتر سالمون هم، همهچیز درباره رفتارها و ویژگیهای شخصیتی کودکان وسطی است.
آنها به شدت بر سر خوب بودن با دیگران سرمایهگذاری میکنند. آنها تجربهی مذاکره با والدینشان را برای آنچه نیاز دارند، دارند. از لحظه تولد فرزند دوم، آنها همهچیز را با خواهر یا برادر بزرگتر خود سهیم میشوند، بنابراین هرگز نمیدانند که توجه 100٪ والدینشان چگونه است.
اسملسر میگوید که این میتواند بر رشد ویژگیهای شخصیتی ذاتی آنها تأثیر بگذارد. کودکان وسطی میتوانند سیاستمند، مدبر، بامحبت، درونگرا، محتاط و متمایل به حفظ صلح و دوستی باشند. اسملسر میگوید: اگر این ویژگیها از قبل ذاتی باشند، فرزند وسط بودن میتواند باعث رشد بیشتر آنها شود. زیرا این ویژگیها اغلب توسط والدین و خواهر و برادرها از طریق تعامل خانوادگی تقویت میشوند.
باگسترش خانواده و آمدن فرزند دوم و تبدیل اولین فرزند به خواهر و برادر بزرگتر، نقشهای کل خانواده تغییر میکند. گاهی اوقات، وجود فرزند وسطی باعث چیزی میشود که به عنوان «سندرم کودک وسطی» شناخته میشود. اگر این اتفاق بیفتد، میتواند فرزند وسطی را به شورش بکشاند یا سعی کند راهی برای جلبتوجه دیگران پیدا کند، مانند خندهدار بودن.
اما، ادعای مقام فرزند وسط نیز دارای مزایای بسیار کمی است. فرزند وسط بودن در ترتیب تولد خواهر و برادرتان به این معنی است که شما احتمالاً خلاقتر هستید، زیرا باید به خودتان یاد بدهید که چگونه با بیحوصلگی مبارزه کنید، و احتمالاً فوقالعاده انعطافپذیر هستید و میتوانید با شرایط در حال تغییر سازگار شوید.
ویژگیهای کلیدی فرزندان وسط:
- سازگار
- اجتماعی و برونگرا
- خیالباف
- سخاوتمند
- خلاق
- جسور
- اهل رقابت
- با نمک
- اهل مذاکره
ویژگیهای شخصیتی ترتیب فرزندان: کوچکترین فرزند
والدینی که چند فرزند دارند، در مورد بزرگ کردن کوچکترین فرزندشان، آرامتر و ملایمتر هستند. به همین دلیل است که کوچکترین بچهها معمولاً شخصیت شادتری دارند. و از آنجایی که سایر خواهر و برادرهای متولد شده، بزرگتر هستند و کمتر به والدینشان وابسته هستند، به نوزاد خانواده نیز توجه بیشتری میشود که گاهی اوقات میتواند آنها را از استقلال فوقالعاده باز دارد.
دکتر سالمون میگوید: «بهطور کلی، توافقپذیری بالا، برونگرایی (بعد اجتماعی) و گشودگی، با کوچکترین بچهها مرتبط است، و گاهی اوقات وظیفهشناسی پایین به دلیل نداشتن مسئولیتها و زیادهروی والدین، بیش از حد انتظار است. در نتیجه، آنها تمایل دارند در زمینههایی که جنبه اجتماعی را در بر میگیرد برتری پیدا کنند، اما ممکن است همیشه به عنوان «کودک» دیده شوند (یا خود را ببینند).
اسملسر میافزاید: «کودکترین بچهها میتوانند کاریزماتیک، خلاق، بداخلاق، پرهیاهو و وابسته به دیگران باشند؛ ویژگیهایی که اگر ذاتی کودک باشند، اغلب از طریق ارتباطات و رفتار خانواده تقویت میشوند.» زیرا مهم نیست که کوچکترین فرزند چند ساله شود، همیشه یک نقش را ایفا میکند: کودک خانواده بودن.
ویژگیهای کلیدی ترتیب تولد کوچکترین کودکان:
- ریسکپذیر
- برونگرا
- وابسته
- سمج
- شوخطبع
- جذاب
- راحتطلب
- لوس
صفات شخصیتی تک فرزند
دکتر سالمون میگوید: «تک بچهها تأثیرات متفاوتی دارند، رقابت خواهر و برادری ندارند، و تنها کانون سرمایهگذاری والدین هستند. در نتیجه، انتظارات و فشار والدین میتواند بالا باشد و آنها را بهسمت ویژگیهای مشترک با فرزندان اول سوق دهد.». اسملسر میگوید برخی از این موارد عبارتند از: جاهطلب بودن، مستقل بودن، رئیس بودن و با اراده بودن.
با این حال، چون تک بچهها خواهر و برادر دیگری ندارند که با آنها بازی کنند یا با آنها رقابت کنند، ممکن است زیاد اهل رقابت نباشند. اما از طرف دیگر، تک فرزندان میتوانند مستقلتر و بالغتر باشند، چون آنها اغلب بیشتر در اطراف بزرگسالان هستند.
ویژگیهای کلیدی ترتیب تولد تکفرزندان:
- بالغ و عاقل
- وفادار
- مستقل
- با اعتماد به نفس
- رهبر
- محتاط
- کنجکاو
- حساس.
دکتر سالمون خیلی بی خود گفته زر مفته.کودکان وسط رو همه رو یکجور توصیف کرده که میشه فهمید چه اشتباهیه اصن خود دکتر سالمون
من بچه آخرم و هر چیزی که گفته شده عین حقیقته ، ولی چنتا مشکل هست اونم اینه که به خاطر حمایت بیش از حد مامانم دچار اختلال شخصیت وابسته شدم و به شدت به دیگران وابسته ام و نمیتونم بدون اونا زندگی کنم ، دوم اینکه خواهر و بردارهام بیشتر اوقات بهم بی توجهی کردن و تو مدرسه هم مورد بی توجهی قرار گرفتم به خاطر همین دچار کمبود عزت نفس و اعتماد به نفس و احساس بی ارزشی هستم و در عین حال چون مامانم ادم کمال گراییه دچار کمال گرایی هستم ، از اون طرف دچار انواع فوبیا هم هستم ، وسواس فکری هم دارم ، بعد از مرگ بابا بزرگم دچار بحران وجودی شدم و هر روز به مرگ و خودکشی فکر میکنم خیلی وحشتناکه باید حتما بع یک روانپزشک مراجعه کنم
با مطالعه و شناخت شخصیت خودتان می توانید به خود کمک کنید