فرضیه چیست؟ [ انواع فرضیه ها 0 تا 100 ]
فرضیه تحقیق چیست؟
یک فرضیه تحقیق (فرضیههای چندگانه)، به عنوان مجموعهای از اظهارات دقیق و آزمونپذیر، از آن چه که محققان به عنوان نتیجهی مطالعه پیشبینی کردهاند، محسوب میشود.
فرضیهها معمولا ارائهی پیشنهادهایی در مورد وجود یک رابطهی ممکن بین دو متغیر را شامل میشوند: متغیر مستقل (چیزی که محقق تغییر میدهد) و متغیر وابسته (چیزی که محقق آن را مورد سنجش قرار میدهد).
در یک تحقیق، یک توافق وجود دارد که بر مبنای آن فرضیهها به دو شکل نوشته میشوند، فرض صفر و فرض مقابل (در زمانی که روش تحقیق، یک آزمایش است، به آن فرضیهی آزمایشی نیز گفته میشود).
انواع فرضیههای تحقیقاتی
فرض مقابل
فرض مقابل به این نکته اشاره میکند که رابطهای در بین دو متغیر مورد مطالعه وجود دارد (یک متغیر بر روی متغیر دیگر تاثیر میگذارد).
همچنین به این نکته اشاره میکند که نتایج، شانسی و تصادفی نیستند و به شکل قابل توجهی از نظریهی تحقیقاتی موردنظر حمایت میکنند.
فرضیه صفر
فرضیه صفر به این نکته اشاره میکند که هیچ رابطهای در بین دو متغیر مورد مطالعه وجود ندارد (یک متغیر بر روی متغیر دیگر تاثیر نمیگذارد).
همچنین به این نکته اشاره میکند که نتایج، شانسی و تصادفی هستند و از ایدهی تحقیقاتی مورد نظر حمایت نمیکنند.
فرضیه بدون جهت
یک فرضیهی بدون جهتِ دوسره، پیشبینیمیکند که متغیر مستقل روی متغیر وابسته تاثیر میگذارد. اما جهت این تاثیرگذاری مشخص نشدهاست.
به عنوان مثال، بین اعدادی که کودکان و بزرگسال میتوانند به درستی آنها را بهیاد بیاورند، تفاوت وجود دارد.
فرضیه جهتدار
یک فرضیهی جهتدارِ یک سره، ماهیت تاثیرگذاری یک متغیر مستقل را بر روی متغیر وابسته پیشبینی میکند.
به عنوان مثال، بزرگسالان کلمات درست بیشتری را در مقایسه با کودکان به یاد میآورند.
آیا میتوان یک فرضیه را اثبات کرد؟
زمان تجزیه و تحلیل نتایج، یک فرض مقابل ممکناست رد شده یا موردقبول واقعشود. اما هیچگاه نمیتوان صحیحبودنش را اثباتکرد.
ما باید از استفاده از هر منبعی که اثبات کردن یک نظریه را به دنبال داشته باشد، اجتناب کنیم زیرا این امر میتواند بر وجود اطمینان ۱۰۰ درصد نسبت به آن نظریه دلالت داشته باشد و همیشه احتمال حضور شواهدی که میتوانند یک نظریه را رد کنند، وجود دارد.
چطور یک فرضیه بنویسیم؟
۱. برای نوشتن فرض مقابل و فرض صفر در یک تحقیق، شما باید متغیرهای کلیدی یک مطالعه را شناسایی کنید.
متغیر مستقل توسط محقق دستکاری شده و متغیر وابسته به عنوان نتیجه، مورد سنجش قرار میگیرد.
۲. متغیرهای مورد مطالعه را عملیاتی کنید.
متغیرهای عملیاتی (یا تعاریف عملیاتی) بهچگونگی سنجش و تعریف یک متغیر بهخصوص که در مطالعهی شما بهکار گرفته شده، میپردازد.
۳. برای پیشبینی خود، یک جهت را در نظر بگیرید. اگر شواهدی در متن شما به منظور حمایت ویژه از یکی از تاثیرات متغیر مستقل بر روی متغیر وابسته وجود دارد، یک فرضیهی جهتدار (یک سره) برای آن بنویسید.
اگر یافتههای محدود و یا مبهم در متن شما و در ارتباط با تاثیرات متغیر مستقل بر روی متغیر وابسته وجود دارد، یک فرضیهی بدون جهت (دو سره) برای آن بنویسید.
۴. فرضیهی خود را بنویسید. یک فرضیهی خوب، کوتاه (دقیق) است و باید از زبان ساده و شفافی برخوردار باشد.
نمونههایی از فرضیهها
بهتر است فرضیهای را مورد بررسی قرار دهیم که بسیاری از معلمها ممکن است آن را به این شکل توصیف کرده باشند: دانشآموزان در صبحهای روز دوشنبه بهتر از بعدازظهرهای روز جمعه کار میکنند (IV=روز، DV= استاندارد کاری).
حالا، اگر ما تصمیم بگیریم این رابطه را با ارائهی یک جلسه درس به گروه مشابهی از دانشآموزان در صبح دوشنبه و بعدازظهر جمعه انجام داده و بلافاصله میزان یادآوری آنها در مورد مباحث ارائه داده شده در هر جلسه را مورد ارزیابی قرار دهیم، با نتایج زیر روبرو خواهیم شد:
فرض مقابل به این نکته اشاره میکند که دانش آموزان به شکل قابل توجهی، اطلاعات بیشتری را در صبح دوشنبه در مقایسه با بعدازظهر جمعه به یاد میآورند.
فرض صفر به این نکته اشاره میکند که تفاوت قابل توجهی در مقدار مطالب یادآوری شده در صبح دوشنبه در مقایسه با بعدازظهر جمعه وجود دارد. هر تفاوتی ممکن است با توجه به شانس و عوامل متناقض به وجود آمده باشد.
بنابراین، فرض صفر در مغایرت بافرض مقابل قرار گرفته و به این نکته اشارهمیکند که هیچتغییری در رفتار ایجاد نخواهدشد.
ممکن است در اینجا این پرسش برای شما مطرح شود که چرا ما تا این اندازه به فرض صفر توجه نشان میدهیم با وجود اینکه بدون شک، فرض مقابل (یا آزمایشی) از اهمیت بیشتری برخوردار است؟
خب، بله همینطور است. اگرچه، ما هیچ وقت نمیتوانیم فرض مقابل را ۱۰۰ درصد ثابت کنیم. بلکه درعوض، کاریکه انجام میدهیم اینست که ببینیم آیا میتوانیم فرض صفر را رد کرده یا نادرستبودن آن را ثابتکنیم.
اگر ما نتوانیم فرض صفر را رد کنیم، این واقعا به این معنا نیست که فرض مقابل ما صحیح است. اما این مسئله میتواند از فرض مقابل/ آزمایشی حمایت کند.
