روانشناسی نوجوان ۱۲ تا ۱۵ ساله
نگاهی به روانشناسی نوجوان ۱۲ تا ۱۵ ساله
نقاط عطف رشد
نوجوانی، زمان بسیاری از تغییرات جسمی، روحی، عاطفی و اجتماعی است. هورمونها با شروع بلوغ تغییر میکنند. در بیشتر پسران موهای صورت و زائد رشد میکنند و صدای آنها کلفتتر میشود. در بیشتر دختران موهای زائد و سینهها شروع به رشد میکنند و دوره قاعدگی شروع میشود. نوجوانان ممکن است نگران این تغییرات و چگونگی نگاه دیگران باشند. همچنین این دوره، زمانی خواهد بود که نوجوان شما ممکن است برای مصرف الکل، دخانیات و موادمخدر و انجام رابطه جنسی با فشار همسالان روبرو شود. چالشهای دیگر میتواند اختلالات خوردن، افسردگی و مشکلات خانوادگی باشد. در این سن، نوجوانان بیشتر در مورد انتخاب گروه دوستان، ورزش، تحصیل و مدرسه حساسیت بهخرج میدهند. آنها بهدنبال علایق خاص خود هستند و اگرچه والدین هنوز از اهمیت بالایی برخوردار هستند، اما در انتخابهایشان مستقلتر عمل میکنند. در اینجا اطلاعاتی در مورد چگونگی رشد و روانشناسی نوجوان ۱۲ تا ۱۵ ساله آورده شده است.
تغییرات احساسی/ اجتماعی
کودکان در این گروه سنی ممکن است:
- درباره تصویر بدنی، ظاهر و لباس بیشتر نگرانی نشان دهند.
- روی خودشان تمرکز میکنند و تعارضات زیادی بین انتظارات از خود و عدم اعتماد به نفسشان بهوجود میآید.
- نوسانات خلق و خوی بیشتری را تجربه میکنند.
- به گروه همسالان علاقه و تأثیر بیشتری نشان میدهند.
- نسبت به والدین کمتر ابراز محبت میکنند. گاهی ممکن است بیادب یا تند مزاج بهنظر برسند.
- از کارهای پر چالش در مدرسه احساس استرس میکنند.
- دچار مشکلات غذایی میشوند.
- احساس ناراحتی یا افسردگی زیادی میکنند که میتواند منجر به نمره ضعیف در مدرسه، تمایل به مصرف الکل یا مواد مخدر و امتحان رابطه جنسی ناامن و سایر مشکلات شود.
تفکر و یادگیری نوجوان ۱۲ تا ۱۵ ساله
نوجوانان در این گروه سنی در حوزه تفکر و یادگیری:
- توانایی بیشتری در تفکر پیچیده دارند.
- بهتر میتوانند از طریق صحبت احساسات را بیان کنند.
- احساس درست و غلط قویتری ایجاد میکنند.
نکاتی برای والدین
موارد زیر مواردی است که شما به عنوان والدین میتوانید برای کمک به فرزند خود در بازه زمانی ۱۲ تا ۱۵ سال انجام دهید:
- هنگام صحبت در مورد موضوعات حساس مانند مواد مخدر، الکل، سیگار کشیدن و رابطه جنسی، با نوجوان خود صادق باشید و واضح صحبت کنید.
- با دوستان نوجوان وی آشنا شوید و آنها را بشناسید.
- به فعالیتها و دغدغههای مدرسهای نوجوان خود علاقه نشان دهید.
- به نوجوان خود کمک کنید تا در هنگام انتخاب در زمینههای گوناگون تصمیمات سالم داشته باشد.
- به نظرات نوجوان خود احترام بگذارید و افکار و احساسات او را همیشه در نظر بگیرید. مهم است که او بفهمد شما به حرفهایش گوش میدهید.
- هنگامیکه بحثی در میگیرد، در مورد اهداف و انتظارات (مانند کسب نمرات خوب، تمیز نگهداشتن وسیلهها و احترام گذاشتن) واضح باشید اما در عین حال به نوجوان خود اجازه دهید که خودش تعیین کند چگونه به این اهداف برسد (مانند زمان و نحوه مطالعه یا تمیز کردن).
پرورش ایمن نوجوان ۱۲ تا ۱۵ ساله
شما در ایمن نگه داشتن زندگی فرزند خود نقش مهمی بازی میکنید و مهم نیست که او چند سالش باشد. در اینجا چند نکته برای کمک به محافظت از نوجوان آورده شده است:
- اطمینان حاصل کنید که نوجوان شما از رعایت موارد ایمنی مانند عدمتوانایی رانندگی تا رسیدن به سن قانونی اطلاع دارد. تصادفات با وسایل نقلیه موتوری یکی از علتهای اصلی مرگ در نوجوانان ۱۲ تا ۱۵ ساله است.
- نوجوان خود را هنگام استفاده از دوچرخه یا اسکیت بورد یا بازیهایی از این دست تشویق کنید تا از کلاه ایمنی استفاده کند. سوار شدن روی موتورسیکلت یا انجام ورزشهای مختلف ممکن است با آسیبهایی همراه باشد که در صورت عدم اهمیت به نکات ایمنی، منجر به پشیمانی شوند. البته به یاد داشته باشید صدمات ناشی از ورزش و سایر فعالیتها معمول است و هدف کاهش ریسک این آسیبهاست.
- با نوجوان خود در مورد خطرات مواد مخدر، نوشیدن الکل، سیگار کشیدن و فعالیت جنسی صحبت کنید. از او در مورد اینکه از این مسائل چه میداند و راجع به آنها چگونه میاندیشد، سوال کنید و افکار و احساسات خود را با او در میان بگذارید. به صحبتهای او گوش فرا دهید و صادقانه و مستقیم به سوالاتش پاسخ دهید.
- با نوجوان خود در مورد اهمیت دوستانی که علاقهمند به فعالیتهای مثبت هستند، صحبت کنید. او را تشویق کنید تا از همسالانی که او را برای انتخابهای ناسالم تحت فشار قرار میدهند، دوری کند.
- اگر قرار است ساعاتی را خارج از خانه سپری کند، بدانید نوجوان شما کجاست و آیا فرد بالغی در جمع آنها حضور دارد یا خیر. با او برنامهریزی کنید که چه موقع با شما تماس بگیرد، کجا میتوانید او را پیدا کنید و چه زمانی از او انتظار دارید در خانه باشد.
- قوانین مشخصی را برای نوجوان خود هنگامیکه تنها در خانه است، تنظیم کنید. درباره مواردی مانند دعوت دوستانش به خانه، چگونگی مدیریت شرایطی که میتوانند خطرناک باشند (مانند موارد اضطراری، آتشسوزی و غیره) و انجام تکالیف درسی یا کارهای خانه صحبت کنید.
بدن سالم
- نوجوان خود را به تحرک بدنی تشویق کنید. او ممکن است به یک ورزش گروهی بپیوندد یا به یک ورزش فردی بپردازد. کمک به کارهای خانه مانند مشارکت در تمیز کردن خانه یا شستن ماشین نیز نوجوان را فعال نگه میدارد.
- زمان صرف غذا برای خانوادهها بسیار مهم است. غذا خوردن باهم به نوجوانان کمک میکند تا در مورد غذاهایی که میخورند انتخاب بهتری داشته باشند و به اعضای خانواده فرصت میدهد تا با یکدیگر صحبت کنند.
- دستگاههای بازی و تلویزیون را از اتاق خواب نوجوان دور نگه دارید. محدودیتهایی را برای مدت زمان استفاده از کامپیوتر، تلفن همراه، بازیهای ویدیویی و سایر دستگاهها تعیین کنید و یک برنامه سرگرمی خانوادگی ایجاد کنید.
- اطمینان حاصل کنید که نوجوان شما هر شب مقدار خواب توصیه شده را رعایت کند: برای نوجوانان ۱۳-۱۸ ساله، ۸-۱۰ ساعت در ۲۴ ساعت (شامل چرت زدن)
