رفتار درمانی دیالکتیکی چیست

رفتار درمانی دیالکتیکی

رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) نوعی درمان شناختی رفتاری است. درمان شناختی رفتاری سعی در شناسایی و تغییر الگوهای تفکر منفی دارد و باعث ایجاد تغییرات رفتاری مثبت می‌شود.

DBT ممکن است برای درمان خودکشی و سایر رفتارهای خودتخریبی استفاده شود. در این نوع درمان مهارت‌های شناختی را برای کنار آمدن و تغییر رفتارهای ناسالم به بیماران می‌آموزند.

چه چیزی در مورد رفتار درمانی دیالکتیک منحصر به فرد است؟

اصطلاح «دیالکتیک» از این ایده ناشی می‌شود که گردهم آوردن دو نقطه مقابل در درمان یعنی: پذیرش و تغییر، نتایج بهتری از تاثیر هریک به تنهایی به ارمغان می‌آورد.

جنبه منحصر به فرد DBT تمرکز آن بر پذیرش تجربه بیمار به عنوان راهی برای اطمینان بخشیدن به درمانگران و تعادل بخشیدن به کار موردنیاز برای تغییر رفتارهای منفی است.

DBT استاندارد جامع دارای چهار قسمت است: 

درمان فردی.

آموزش مهارت‌های گروهی.

راهنمایی تلفنی، در صورت نیاز در بحران‌های بین جلسات.

گروه مشورتی مخصوص درمانگران برای حفظ انگیزه و بحث در مورد مراقبت از بیماران.

در این درمان بیماران برای تمرین مهارت‌های جدید موافقت می‌کنند که تکالیفی را انجام دهند. این تکالیف شامل پر کردن «کارت‌های دفتر خاطرات» روزانه برای ردیابی بیش از 40 احساس، هیجان، رفتار و مهارت مانند دروغ گفتن، آسیب‌زدن به خود یا احترام به خود است.

DBT چه شرایطی را درمان می‌کند؟

رفتار درمانی دیالکتیکی بر بیماران پرخطر و تحت درمان سخت متمرکز است. اختلالات این بیماران اغلب چندین تشخیص دارد.

DBT در ابتدا برای درمان افرادی که رفتار خودکشی و اختلال شخصیت مرزی دارند، طراحی شد. اما برای سایر مشکلات بهداشت روان که امنیت، روابط، کار و بهزیستی عاطفی فرد را تهدید می‌کنند نیز سازگار شده است.

اختلال شخصیت مرزی نوعی اختلال است که منجر به پریشانی عاطفی حاد می‌شود.

بیماران ممکن است دچار انفجارهای شدید عصبانیت و پرخاشگری، خلق و خوی سریع منتقل شده و حساسیت شدید به طرد شدن از طرف سایرین شوند.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است در تنظیم احساسات مشکل داشته باشند. آنها بی‌ثباتی را در موارد زیر تجربه می‌کنند:

حالات روحی

رفتار- اخلاق

تصویر از خود

فكر كردن

روابط

رفتارهای تکانشی مانند سوءمصرف مواد، رابطه جنسی پرخطر، خودزنی و بحران‌های مکرر زندگی مانند مشکلات قانونی و بی‌خانمانی، در این دسته از افراد معمول است.

انجمن روانپزشکی آمریکا تأیید کرده است که DBT در درمان اختلال شخصیت مرزی موثر است. بیمارانی که تحت DBT قرار گرفته‌اند نشانه‌هایی از بهبود را در رفتارهای زیر از خود نشان داده‌اند:

رفتار خودکشی با تکرار و شدت کمتر

کاهش میزان بستری شدن در بیمارستان

عصبانیت کمتر

احتمال ترک تحصیل کمتر

عملکرد اجتماعی بهبودیافته

سوءمصرف مواد با اختلال شخصیت مرزی مشترک است. DBT به سوءمصرف‌کنندگان مواد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی کمک می‌کند. محققان در حال بررسی این هستند که آیا DBT ممکن است در درمان این شرایط نیز موثر باشد یا خیر:

اختلالات خلقی

پرخوری

بیش‌فعالی

اختلال استرس پس از سانحه

DBT چگونه کار می‌کند؟

DBT جامع بر چهار روش برای افزایش مهارت‌های زندگی تمرکز دارد:

تحمل پریشانی:

توانایی اینکه شما احساسات شدید مانند خشم را احساس کنید، بدون اینکه واکنشی شدید و عصبی از خود نشان دهید یا از خودزنی یا سوءمصرف مواد برای کاهش پریشانی استفاده کنید.

تنظیم احساسات:

شناخت، برچسب زدن و تنظیم احساسات.

ذهن‌آگاهی:

آگاهی بیشتر از خود و دیگران و توجه به لحظه حال.

اثربخشی بین فردی:

جهت‌بخشی به مشکلات و تعامل قاطعانه. DBT در مراحل درمانی یک رویکرد چند مرحله‌ای ارائه می‌دهد:

مرحله 1: خودتخریبی‌ترین رفتارها مانند اقدام به خودکشی یا خودزنی را درمان می‌کند.

مرحله 2: شروع به پرداختن به مهارت‌های کیفیت زندگی، مانند تنظیم عاطفی، تحمل پریشانی و اثربخشی بین‌فردی می‌کند.

مرحله 3: بر بهبود روابط و عزت‌نفس تمرکز می‌کند.

مرحله 4: شادی و ارتباط بیشتر را تقویت می‌کند.

همانطور که گفته شد رفتار درمانی دیالکتیکی چهار ماژول دارد:

ذهن‌آگاهی، اثربخشی بین‌فردی، تنظیم هیجان و احساس و تحمل پریشانی.

ذهن‌آگاهی هسته اصلی همه موارد دیگر در DBT است. شما یاد خواهید گرفت که چگونه ذهن‌آگاهی را تمرین کنید. ذهن‌آگاهی که در واقع فقط متمرکز شدن بر حال است.

در حضور در لحظه حال، در ذهن خود راجع به آنچه ممکن است در آینده اتفاق بیفتد یا آنچه در گذشته اتفاق افتاده است، تمرکز نمی‌کنید.

بعضی اوقات تمرین ذهن‌آگاهی شامل مراقبه است اما روش‌های زیادی برای تمرین وجود دارد که در گروه خود با آنها آشنا خواهید شد.

هدف این است که بر ذهن خود کنترل داشته باشید و بتوانید در مواقعی که نیاز دارید آن را از افکار مزاحم خاموش کنید.

مهارت‌های اثربخشی بین‌فردی به شما می‌آموزد که در موقعیت‌های دشوار بین‌فردی به خود کمک کنید. شما همچنین خواهید آموخت که چگونه شدت حرکت خود را بر اساس یک موقعیت خاص تعدیل کنید.

مثال

شما ممکن است یاد بگیرید که هنگام بازگشت یک کالای معیوب به فروشگاه بسیار قاطع باشید اما در نه گفتن به دوستی که درخواست کمک می‌کند، کمتر قاطعیت داشته باشید، زیرا حفظ دوستی برای شما مهمتر است.

همچنین یاد خواهید گرفت که چگونه بدون آسیب زدن به رابطه مکالمه‌ای دشوار با کسی داشته باشید و چگونه در موقعیت‌های مختلف احترام به نفس خود را مطرح کنید.

ماژول تنظیم احساس به شما روش‌های مدیریت احساسات در انواع مختلف شرایط را می‌آموزد. شما خواهید آموخت که چگونه احساسات خود را شناسایی کنید، چگونه تشخیص دهید که احساسات شما با شرایط فعلی مطابقت دارد یا خیر و اگر احساسات شما به طور مناسب همسو نشوند چه کاری باید انجام دهید.

علاوه بر این، شما روش‌هایی را برای مدیریت بهتر احساسات خود به‌طور منظم کشف خواهید کرد. در تحمل پریشانی، شما یاد خواهید گرفت که چگونه شرایط استرس‌زا را کنترل کنید.

ابزارهایی که در این ماژول به دست می‌آورید شامل چگونگی آرام کردن خود هنگامی که احساس می‌کنید احساسات شما را به خود مشغول کرده است می‌باشد.

روش‌هایی برای مدیریت شرایط استرس‌زا و همچنین تلاش برای استفاده از مهارت‌های حل مسئله نیز در این مرحله قرار دارند.

اگر می‌خواهم DBT را امتحان کنم، چه انتظاری باید داشته باشم؟

فرصت استفاده از این رویکرد درمانی، فرصتی است برای کاوش خویشتن. اگر به دنبال یک برنامه DBT هستید، مطمئن شوید که این نوع درمان برای اختلالات شما مناسب است.

بسیاری از گروه‌های درمانی و کلینیک‌های بهداشت روان DBT را ارائه می‌دهند، اما درمان فردی ممکن است نادر باشد.

رفتار درمانی دیالکتیکی باید شامل درمان‌های هفتگی، هفتگی گروه درمانی و راهنمایی تلفنی باشد.

راهنمایی تلفن ممکن است لزوماً با شخص درمانگر شما نباشد، اما این افراد اشخاصی هستند در DBT آموزش دیده‌اند و بر اساس وظیفه همیشه در دسترس هستند.

گذراندن همه ماژول‌هایی که توضیح داده شده است معمولاً حدود شش ماه طول می‌کشد و اکثر کلینیک‌ها قبل از اینکه شما را قبول کنند، از شما می‌خواهند که به مدت یک سال در برنامه کامل گروهی شرکت کنید.

برای شما لازم نیست که همه مهارت‌ها را دوبار پشت‌سر بگذارید، اما انجام این کار به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که آنها را کاملاً درک کرده‌اید و قادر به استفاده از آنها در انواع شرایط بدون حضور درمانگر خود هستید.

نکته

بسیاری از آژانس‌ها همچنین قبل از شروع گروه، شروع به تکمیل کارت‌های خاطرات می‌کنند تا آنها ببینند که شما به درمان متعهد هستید.

همچنین ممکن است مجبور شوید توافق‌نامه‌ای امضا کنید که می‌گوید شما یک سال درمان را قبل از شروع گروه کامل خواهید کرد.

همه این انتظارات قسمت‌های طبیعی یک برنامه DBT هستند، بنابراین از دیدن این مقدمات تعجب نکنید. برای درمان معمولاً شرایط حضور و غیاب نیز وجود دارد و اگر جلسات زیادی را از دست بدهید، از DBT حذف خواهید شد.

کلینیک‌ها نیاز به حضور در گروه درمانی دارند، زیرا مهارت‌ها را در گروه می‌آموزید.

اگر درمان گروهی را از دست بدهید، دقیقاً مانند اینکه در مدرسه کلاس خود را از دست داده‌اید و اطلاعات مربوطه را یاد نگرفته‌اید.

همچنین، مانند هر نوع درمانی، حضور فعال و موثر شماست که می‌تواند به بهبود عملکردتان منجر شود.

آیا DBT برای من مناسب است؟

DBT یک روش ایده‌آل برای افرادی است که دارای اختلال شخصیت مرزی هستند و البته برای بسیاری از افراد که از مشکلات روانی رنج می‌برند نیز مناسب است.

اگر می‌خواهید احساسات خود را کنترل کنید، DBT ابزاری عالی برای آموزش چگونگی آن به شماست.

همچنین برای افرادی که با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند و به برخی ابزارها برای کنترل ولع مصرف یا کسانی که ضربه روحی را تجربه کرده‌اند و احساس نمی‌کنند مهارت مقابله در رسیدگی به آسیب روحی را ندارند نیز مفید است.

DBT یک درمان مستقل برای تروما نیست، زیرا شامل هیچ نوع پردازش تروما نمی‌شود. DBT برای افراد دارای معلولیت ذهنی یا اسکیزوفرنی کنترل نشده نیز توصیه نمی‌شود.

به‌طور کلی یک درمانگر که در DBT آموزش دیده است می‌تواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید DBT یک روش درمانی مناسب برای شما است یا خیر.

منابع:

https://www.psycom.net/what-is-dialectical-behavior-therapy/

https://www.webmd.com/mental-health/dialectical-behavioral-therapy#2