دیازپام Diazepam

هشدار:

مصرف دیازپام با مسکن‌های مخدر (مانند كدئین، هیدروكدون) ممكن است خطر عوارض جانبی بسیار جدی از جمله مرگ را افزایش دهد. برای کاهش این خطرات، پزشک شما ممکن است در ابتدا از کمترین دوز که برایتان مفید است شروع کند و این دوز را برای یک دوره زمانی کوتاه در نظر بگیرد. در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی که بسیار جدی هستند، بلافاصله از یک پزشک کمک بگیرید: ریتم تنفس کند و کم عمق، احساس سبکی سر غیرمعمول، خواب آلودگی و سرگیجه شدید، مشکل بیدار شدن از خواب.

کاربردها (مصارف)

دیازپام برای درمان اضطراب، ترک الکل و تشنج استفاده می‌شود. همچنین برای تسکین اسپاسم عضلات و ایجاد آرام‌بخشی قبل از اقدامات پزشکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو آرام‌بخش مغز و اعصاب است. دیازپام متعلق به دسته‌ای از داروها است که به عنوان بنزودیازپین در نظر گرفته می‌شوند.

نحوه استفاده از دیازپام

قبل از شروع مصرف دیازپام و هربار استفاده مجدد از آن، راهنمای دارویی ارائه‌شده توسط داروساز خود را بخوانید. اگر سوالی داشتید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.

طبق دستور پزشک این دارو را از طریق دهان به همراه غذا یا بدون غذا مصرف کنید. اگر از فرم مایع این دارو استفاده می‌کنید، دوز را با استفاده از یک قاشق مخصوص اندازه‌گیری دارو، به دقت اندازه بگیرید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا در اینصورت ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.

اگر فرم مایعی که استفاده می‌کنید خیلی غلیظ است، از قطره چکان دارویی استفاده کنید و دوز اندازه‌گیری شده را با مقدار کمی مایعات یا غذای نرم (مانند پوره سیب، پودینگ) مخلوط کنید. بلافاصله همه مخلوط را مصرف کنید. این مخلوط را برای استفاده بعدی نگه ندارید.

دوز مصرفی ارایه شده به شما بر اساس شرایط پزشکی، سن و پاسخ شما به درمان است. دوز خود را بدون تجویز پزشک افزایش ندهید و از این دارو به مقدار بیشتر یا در مدت زمان بیشتر استفاده نکنید. تصور نکنید با این عمل، وضعیت شما سریعتر بهبود خواهد یافت. حتی احتمال بروز یا تشدید عوارض جانبی ممکن است افزایش یابد. طبق دستور پزشک، دارو را به طور مناسب قطع کنید.

اگر ناگهان استفاده از این دارو را متوقف کنید، ممکن است علائم ترک (مانند لرزش، گرفتگی‌های عضلانی و دردهای شکمی، استفراغ، تعریق، اضطراب، بی قراری، تشنج) داشته باشید. برای جلوگیری از بروز علایم ترک دارو، پزشک معمولا دوز مصرفی شما را به آرامی کاهش می‌دهد. اگر از دیازپام به‌طور منظم برای مدت طولانی یا در دوزهای بالا استفاده کرده‌اید، احتمال بیشتری دارد که دچار علایم ترک دارو شوید. در صورتی‌که مصرف دارو را قطع کردید، فوراً به پزشکتان اطلاع دهید.

مصرف طولانی‌مدت این دارو ممکن‌است از اثربخشی آن بکاهد. اگر متوجه شدید دارو دیگر اثری در بهبود شما ندارد، با پزشکتان صحبت کنید.

اعتیاد به دارو

اگرچه این دارو به بسیاری از افراد در بهبودشان کمک‌می‌کند، اما گاهی ممکن‌است باعث اعتیاد شود. در صورت ابتلا به اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد از دارو یا اعتیاد به مواد مخدر/ الکل) این خطر اعتیاد ممکن‌است افزایش یابد. این دارو را دقیقاً طبق دستورالعملش مصرف کنید تا خطر اعتیاد کاهش یابد. از پزشکتان در مورد جزئیات بیشتر این دارو، بپرسید.

در هنگام استفاده از این دارو از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنید، مگر اینکه پزشک یا داروساز گفته باشد که می‌توانید با خیال راحت گریپ فروت مصرف کنید. گریپ فروت می‌تواند احتمال عوارض جانبی و تداخل با این دارو را افزایش دهد.

در صورتی که پزشک شما مصرف دیازپام را به شما پیشنهاد داده است، به طور منظم از این دارو استفاده کنید تا بهترین اثرات این دارو را ببینید. سعی کنید هر روز راس یک ساعت معین از آن استفاده کنید.

اگر وضعیت شما طی استفاده از این دارو، بد یا وخیم شد، به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی

خواب آلودگی، سرگیجه، خستگی، تاری دید یا بی‌ثباتی و لرزش ممکن است رخ دهد. در صورت ماندگاری یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشکتان اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده است، بنابراین قطعا سود مصرف دارو برای شما بیش از خطر عوارض جانبی آن است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: تغییرات ذهنی/ خلقی (مانند مشکلات حافظه، تحریک، توهم، گیجی، بی قراری، افسردگی)، مشکل در تکلم، مشکل در راه رفتن، ضعف عضلانی، لرزش، مشکل در ادرار کردن، زردی چشم/ پوست، علائم عفونت (مانند گلودرد که از بین نمی‌رود، تب، لرز) بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: تنفس آرام/ کم عمق، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: اگزما، خارش/ تورم (به خصوص صورت/ زبان/ گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفس، فوراً با پزشکتان تماس بگیرید.

موارد فوق، لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیست. در صورت مشاهده عوارضی غیر از عوارض ذکر شده در بالا، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.

موارد احتیاط

قبل از مصرف دیازپام، اگر به آن یا به‌سایر بنزودیازپین‌ها (مانند اگزازپام، تمازپام) آلرژی دارید به پزشکتان بگویید. در نظر داشته باشید که این دارو حاوی عناصر غیرفعالی است که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا سایر مشکلات شود.

قبل از اینکه از این دارو استفاده‌کنید، سابقه پزشکی خود را به پزشکتان اطلاع‌دهید. خصوصاً: بیماری عضلانی خاص مانند میاستنی گراویس (Myasthenia Gravis)، موارد کلیوی، بیماری کبدی، آب‌سیاه چشمی، مشکلات ریوی/ تنفسی (مانند آپنه خواب)، اختلالات روحی/ خلقی (مانند افسردگی، افکار خودکشی، روان‌پریشی)، سابقه خانوادگی یا شخصی اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به موادمخدر/ الکل).

این دارو ممکن‌است شما را گیج یا خواب‌آلود کند یا بینایی شما را تار کند. تا زمانی‌که احساس خواب‌آلودگی یا بینایی ضعیف دارید، از رانندگی، استفاده از ماشین‌آلات و کارهایی که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارند، خودداری کنید. همچنین از مصرف نوشیدنی‌های الکلی نیز خودداری‌کنید. در صورت استفاده از ماری‌جوانا (شاهدانه) با پزشکتان صحبت‌کنید.

برخی از محصولاتی که مصرف‌می‌کنید ممکن‌است حاوی الکل باشند. در مورد استفاده بی‌خطر از این محصولات از پزشک یا داروساز خود سوال‌کنید.

قبل از انجام هرگونه عمل جراحی، تمامی محصولات مورد استفاده‌تان (از جمله داروهای تجویزشده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشکتان بگویید.

مصرف دیازپام برای برخی از کودکان، به‌جای اثر آرام‌بخش، ممکن‌است نتیجه عکس داشته‌باشد و باعث ایجاد تغییرات ذهنی/ خلقی (مانند تحریک، توهم، بی‌قراری) شود.

افراد مسن ممکن‌است نسبت‌به عوارض‌جانبی این دارو، به‌ویژه از دست‌دادن هماهنگی و خواب‌آلودگی حساسیت بیشتری نشان‌دهند. همچنین، افراد مسن ممکن‌است با دیازپام تسکین اضطراب را تجربه‌نکنند. بنابراین ممکن‌است تأثیر معکوس در افراد مسن داشته‌باشد. یعنی باعث ایجاد علائمی از جمله تغییرات ذهنی/ خلقی، آشفتگی و اضطراب، توهم و بی‌قراری شود. از دست‌دادن هماهنگی، خواب‌آلودگی و مشکلات خواب ممکن‌است خطر زمین‌خوردن را افزایش‌دهد.

این دارو برای استفاده در دوران بارداری توصیه‌نمی‌شود. همچنین ممکن‌است به نوزاد هنوز متولدنشده آسیب‌برساند. اگر باردار شدید یا فکر می‌کنید باردار هستید، فوراً به پزشکتان اطلاع‌دهید. برای جزئیات بیشتر با دکترتان مشورت‌کنید.

این دارو به شیر مادر منتقل‌می‌شود و ممکن‌است اثرات نامطلوبی بر نوزاد شیرخوار بگذارد. شیردهی در هنگام استفاده از این دارو توصیه‌نمی‌شود. قبل از شروع شیردهی، با پزشکتان مشورت‌کنید.

تداخلات با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض‌جانبی جدی را افزایش‌دهد.

موارد گفته شده‌ی فوق، لیست کاملی از تمام تداخلات دارویی نیست. فهرستی از تمام موادی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) تهیه کنید و آن را با پزشک خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک، دوز داروها را شروع، متوقف یا تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: کلوزاپین، فلووکسامین، اورلیستات، سدیم اکسی بات.

در صورت مصرف این دارو با سایر محصولات که ممکن است باعث خواب آلودگی یا مشکلات تنفسی شود، ممکن است خطر عوارض جانبی جدی (مانند تنفس آرام/ کم‌عمق، خواب آلودگی شدید/ سرگیجه) افزایش یابد.

در صورت استفاده از سایر محصولات مانند داروهای مسکن یا ضدسرفه (مانند کدئین، هیدروکدون)، الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، داروهای دیگر برای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، شل‌کننده‌های عضلانی (مانند کاریزوپرولول، سیکلوبنزپرین) یا آنتی هیستامین‌ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین) به پزشک خود اطلاع دهید.

برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید (مانند محصولات مناسب آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) زیرا ممکن است حاوی موادی باشند که باعث خواب آلودگی می شوند. می‌توانید از داروساز نحوه استفاده مطمئن داروها را بپرسید.

این دارو ممکن است در برخی آزمایشات موجب نمایش نتایج کاذب شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و کلیه پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع هستند.

اوردوز یا مصرف بیش از حد

اگر دارو را اشتباهاً بیش از حد مصرف کردید و علائم جدی مانند از احساس بیهوشی یا مشکل تنفسی شدید دارید، با اورژانس یا پزشکتان تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد یا اوردوز ممکن است شامل خواب آلودگی شدید، رفلکس آرام، تنفس آرام و کم عمق، غش کردن و از دست دادن هوشیاری باشد.

نکات:

این دارو را به افراد دیگر ندهید. مصرف این دارو بدون تجویز پزشک، غیرقانونی است.

تست‌های آزمایشگاهی یا پزشکی (مانند آزمایش خون، آزمایش‌های کبدی) باید به صورت دوره‌ای انجام شود تا میزان بهبود شما کنترل شود یا عوارض جانبی بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.

دوز از دست رفته

اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید و روزانه بیش از ۱ دوز مصرف می‌کنید، اگر زمان مصرف دوز بعدی نزدیک است، آن را مصرف نکنید. در عوض، از دوز فراموش شده صرف‌نظر کنید. دوز بعدی را در زمان معین مصرف کنید. دوز را برای جبران دو برابر نکنید.

شرایط نگهداری

در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. در حمام نگهداری نکنید. اگر از محلول غلیظ دیازپام استفاده می‌کنید، پس از 90 روز، باقیمانده‌ی محلول بطری باز شده را دور بریزید. همه داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.