تله وابستگی بی کفایتی
تله وابستگی بی کفایتی
افرادی که نوعی اختلال در خودمختاری یا شکلگیری هویت شخصی را تجربه میکنند، ممکن است یک یا چند مورد از این چهار طرحواره را در خود شکل دهند:
وابستگی بی کفایتی، آسیبپذیری، خودِ رشدنیافته و شکست.
همه ما ممکن است گاه گاهی احساس بیکفایتی کنیم و نتوانیم از پس چالشهایی که با آن روبرو هستیم برآییم. اگر به طرحواره وابستگی بی کفایتی مبتلا شده باشید، ممکن است یک احساس ناتوانی مداوم در یک یا چند حوزه زندگی را تجربه کنید. بهطور خاص، این طرحواره مربوط به مدیریت امور و کارهای روزمره است و با احساس درماندگی و وابستگی به افراد دیگر برای حمایت ارتباط دارد. هنگامیکه طرحواره وابستگی بی کفایتی فعال میشود، بهطور قابلتوجهی ممکن است اجتناب را تحریک کند.
ممکن است انتخاب کنید که کارهای جدید را امتحان نکنید یا بیش از حد به افراد دیگر اعتماد نکنید. شما میتوانید برای گرفتن راهنمایی یا ایجاد انگیزه در انجام کارها به دیگران وابسته شوید. این امر بهویژه در تصمیمگیری یا شروع تغییر از وضع موجود مشاهده میشود. نیاز واقعی در پشت این طرح، توسعه اعتماد به نفس و استقلال است.
اگر 5 مورد یا بیشتر از عبارات زیر را در خودتان شناسایی کنید، به احتمال زیاد تله وابستگی بی کفایتی در ذهنتان دارید:
1. من برای کنار آمدن با شرایط روزمره دچار مشکلم.
2.برای گذراندن زندگی به افراد دیگری احتیاج دارم.
3.تصمیمگیری برایم سخت است.
4.من عقل چندانی ندارم.
5.من به قضاوت خودم اعتماد ندارم.
6.من دائماً از مردم کمک و مشاوره میخواهم.
7.من تعلل میکنم و پرداختن به کارهای مهم را به تعویق میاندازم.
8.من نگران هستم و نمیدانم اگر مشکلی پیش آمد، باید چه کار کنم.
9.من بیش از حد در مورد مشکلات بهوجود آمده نگران هستم.
10.احساس میکنم هیچ کنترلی در زندگیام ندارم.
اگر به طور کلی به اکثر این سوالات پاسخ منفی دهید، بعید بهنظر میرسد طرحواره وابستگی بی کفایتی داشته باشید. اما اگر فکر میکنید تله وابستگی بی کفایتی در شما فعال است، شروع به مشاهده نحوه بروز آن در زندگی روزمره خود کنید.
شناخت، کلید تغییر الگوهایی است که شما را در رسیدن به اهدافتان متوقف میکند.
زندگی با طرحواره وابستگی بی کفایتی
شما معتقد هستید که بدون کمک دیگران قادر به انجام مسئولیتهای خود نیستید. مثل این که شما به شخصی که بسیار دوستش دارید یا نزدیکترین افراد زندگیتان، چسبیده باشید. اگر در رابطه نیستید، منتظر فردی پایبند به رابطه هستید و وقتی تنها هستید، احساس ناامنی میکنید و این موضوع باعث میشود احساس استرس و اضطراب در شما زیاد شود.
چگونگی شکل گیری تله وابستگی بی کفایتی
اگر تله وابستگی بی کفایتی در زندگی شما فعال باشد، ممکن است اوایل زندگی شرایطی را تجربه کرده باشید که منجر به توسعه این طرحواره شده است. شما در دوران کودکی احتمالاً بیش از حد مورد حمایت قرار گرفتهاید. افراد دیگر بهجای شما تصمیم میگرفتند و نظر یا احساسات شما بیاهمیت به نظر میرسید. به این ترتیب یاد نگرفتهاید که به خود اعتماد کنید و جوهرهی واقعی وجودتان را به دیگران نشان دهید.
روشهای پاسخ به طرحواره وابستگی بی کفایتی
هنگام فعالسازی طرحواره وابستگی بی کفایتی سه روش وجود دارد که اغلب شما با استفاده از یکی از این روشها به موقعیتهای مختلف واکنش نشان میدهید.
تسلیم شدن:
از دیگران میخواهید تصمیمات مهمی برای شما بگیرند. به این ترتیب از مسئولیت تصمیمگیری و عواقب اتفاقات خوب و بد ناشی از آن، خودتان را معاف میکنید.
اجتناب:
از آنجا که نسبت به دستاوردهای خود بسیار احساس ناامنی میکنید، از یادگیری چیزهای جدید خودداری میکنید. مثلاً حتی اگر خودتان گواهینامه رانندگی داشته باشید، اجازه میدهید شخص دیگری شما را به مقصد برساند. دیگران تصمیم میگیرند که برای شام چه چیزی بخورید، کجا بروید و چه لباسی بپوشید. به این ترتیب، شما خود را از زندگی دلخواهتان محروم میکنید.
جبران افراطی:
شما نمیتوانید از کسی کمک بخواهید. زیرا خود را متقاعد میکنید که باید همه کارها را بهتنهایی انجام دهید. به این ترتیب از افراد مهم اطراف خود دور میشوید.
دوران بزرگسالی
فردی که دچار تله وابستگی بی کفایتی است، در زندگی بزرگسالی از تنها ماندن اجتناب میکند و تمایل دارد بهدنبال شخصی بگردد که بتواند همیشه از او مراقبت کند. با چسبیدن به شخص دیگر، از احساس عدم امنیت جلوگیری میکند. وقتی تنهاست، فوراً احساس ترس، تنش و استرس میکند.
درمان تله وابستگی بی کفایتی
در طرحواره درمانی به شما کمک میشود بفهمید چرا و چطور به عزیزانتان چسبیدهاید. کمی رها کردن این بندهای وابستگی مهم است. زیرا اجازه میدهد هم شما و هم فردی که به آن وابسته هستید، نفس بکشید. زندگی مشترک، تعادل بین انجام کارها باهم و بهطور مستقل است. به این ترتیب وقتی تنها باشید، احساس خوشبختی خواهید کرد و خواهید آموخت که چه چیزهایی برای شما در زندگی مهم است و بدون حضور افراد دیگر میتوانید به آن ادامه دهید.
https://www.securenest.org/dependence-incompetence-schema/
https://www.schematherapyonline.com/dependency-incompetence/
