تله خویشتن تحول نیافته

طرحواره خویشتن تحول نیافته / گرفتار

اگر شما طرحواره خویشتن تحول نیافته-گرفتار داشته باشید، کاملاً در زندگی شخص دیگری حل شده‌اید. تا جایی که دشوار است بدانید کجا درگیری زندگی آنها تمام می‌شود و زندگی شما شروع می‌شود. فردی که شما را گرفتار می‌کند، معمولاً والدین شما هستند. البته فرد موردنظر می‌تواند شخصیت دیگری شبیه والدین نیز باشد. فردی مانند شریک زندگی، خواهر و برادر یا بهترین دوست. بنابر این طرحواره، تمرکز شما منحصراً روی نیازها و احساسات شخص مقابل خواهد بود که در بسیاری مواقع این نیازها به‌ضرر خود شماست. گاهی اوقات این طرحواره می‌تواند به احساس نزدیکی شدید منجر شود. اما برای برخی افراد، این طرحواره احساس «خفگی» ایجاد می‌کند (خصوصاً اگر شخص مقابل یکی از والدین باشد).

شما تحت‌‌تأثیر احساسات طرف مقابل قرار خواهید گرفت. وقتی او غمگین است، شما هم غمگین هستید. وقتی او خوشحال باشد، شما نیز خوشحال می‌شوید. موفقیت‌های او احساس موفقیت شماست و با شکست‌هایش، گویی شما نیز شخصاً شکست خورده‌اید. مسئله در اینجا اینست که حالت عاطفی و احساس خوب شما بسیار به احساس شخص دیگر و بالا و پایین زندگی او بستگی دارد و در نتیجه زمانی می‌رسد که شما دیگر هیچ کنترلی بر احساسات خود نخواهید داشت.

افرادی که نوعی اختلال در استقلال یا شکل‌گیری هویت شخصی را تجربه می‌کنند، ممکن است درگیر این طرحواره شوند. همه ما ممکن است گاهی اوقات آنقدر با شخص دیگری احساس صمیمیت کنیم که بخشی از هویت ما با شخصیت آن فرد ادغام شود. این مسئله اغلب با احساس هویت پایین و احساس سقوط یا از دست دادن در ارتباط است. گاهی اوقات میزان گرفتاری به‌قدری قوی است که افراد ممکن است احساس کنند بدون دسترسی مداوم شخص مقابل نمی‌توانند زنده بمانند.

این طرحواره هنگامی که فعال می‌شود، می‌تواند باعث وابستگی شدید، حساسیت به پس‌زده شدن یا احساسات شدیدی شود که منعکس‌کننده احساسات افراد نزدیک به ماست. این احساسات ممکن است تصمیم‌گیری ما را به ضررمان کند. نیاز واقعی در پشت این طرحواره، درک و شکل‌گیری هویت خود و اجازه داشتن بروز احساسات و حس وجود فضای شخصی‌مان است.

۱۰ عبارتی که مشخص می‌کند به طرحواره خویشتن تحول نیافته دچارید یا خیر.

اگر به 5 مورد یا بیشتر از موارد زیر پاسخ بله بدهید، باید بدانید که این طرحواره در شما فعال می‌باشد.

1.برای من سخت است که بین خودم با پدر و مادرم مرز بگذارم.

2.پدر و مادرم بیش از حد درگیر زندگی من هستند.

3.من اغلب بسیار تحت‌تأثیر وضعیت عاطفی والدین یا شریک زندگی‌ام قرار می‌گیرم.

4.اگر والدین یا شریک زندگی من ناراضی باشند، من هم ناراضی هستم.

5. تأمین نیازهای خودم، در صورت تعارض با والدین یا شریک زندگیم، برایم دشوار است.

6. بعضی اوقات احساس نمی‌کنم زندگی من متعلق به خودم است.

7. من آنقدر با والدین یا شریک زندگیم نزدیک هستم که احساس می‌کنم هویت خودم را گم کرده‌ام.

8. احساس وظیفه می‌کنم که تمام جزئیات خصوصی زندگی‌ام را به پدر و مادرم بگویم.

9. من در برقراری ارتباط صمیمانه با احساسات خودم مشکل دارم.

10. من وقتی در کنار پدر و مادرم هستم، اغلب احساس خفگی می‌کنم.

اگر به‌طور کلی به اکثر این سوالات پاسخ منفی دهید، بعید به نظر می‌رسد که دارای طرحواره خودگرفتار یا تحول‌نیافته باشید. لطفاً توجه داشته باشید که این طرحواره مربوط به از دست دادن هویت شخصی است و نه ارتباط همدلانه با افراد نزدیک به شما. اگر فکر می‌کنید این طرحواره در شما فعال است، شروع به مشاهده نحوه بروز آن در زندگی روزمره خود کنید. شناخت، کلید تغییر الگوهایی است که شما را در رسیدن به اهداف خود متوقف می‌کند.

زندگی با طرحواره خویشتن تحول نیافته/ گرفتار

احساس می‌کنید به افراد مهم اطرافتان گره خورده‌اید؟ شما با وسواس به شخص مقابل وابسته هستید. مانند او فکر می‌کنید، عمل می‌کنید و احساس می‌کنید. به این ترتیب با این فرد درگیر می‌شوید، احساس آشفتگی می‌کنید، از کنترل خارج می‌شوید و مضطرب می‌شوید.

چگونگی شکل‌گیری طرحواره گرفتار

اگر این طرحواره در زندگی شما فعال باشد، ممکن است اوایل زندگی شرایطی را تجربه کرده باشید که منجر به توسعه آن شده است. ممکن است در دوران کودکی احساس کرده باشید که پسوند وضعیت عاطفی والدینتان هستید و به‌جای القای حس آزادی، آنها شما را نزدیک به خود نگه می‌داشته‌اند.

روش‌های پاسخ

شما به یکی از سه روش زیر ممکن است به این طرحواره پاسخ دهید:

تسلیم شوید: بدون اینکه فکر کنید همه چیز را به والدینتان یا شخصی که به او گره خورده‌اید، می‌گویید. همچنین در صورت نیاز به مشاوره، به جای انتخاب یک متخصص، بلافاصله به سمت آن شخص می‌روید.

اجتناب: به دلیل ترس از درگیر شدن و تجربه بحران عاطفی، از هر فرصتی برای درمان صمیمیت خود اجتناب می‌کنید. به این ترتیب فرصت ایجاد روابط با دیگر بزرگسالان را که در آن می‌توانید احساس استقلال و کفایت در خود ایجاد کنید، از دست می‌دهید.

جبران افراطی: شما وانمود می‌کنید که دیگران برای شما مهم نیستند. به جای نشان دادن اینکه دیگران به شما اهمیت می‌دهند، ابتدا طرف مستقل خود را نشان می‌دهید. در حالیکه این نمود بیرونی بسیار آسیب‌پذیر و شکننده است.

بزرگسالی

در بزرگسالی شما می‌توانید احساس کنید که هنوز با والدین یا افراد مهم دیگر در اطرافتان گره خورده‌اید. شما ادامه‌ی رشته‌ی کلافی هستید که سر این رشته به والدینتان مربوط می‌شود. در نتیجه این موضوع به شما احساس تنش و استرس می‌دهد و شما به راحتی تحریک‌پذیر می‌شوید. به این ترتیب شما فرصتی برای توسعه خودمختاری به روشی که باید داشته باشید، پیدا نمی‌کنید.

درمان طرحواره خویشتن تحول نیافته/ گرفتار

شما نیاز به مراجعه به یک روانشناس یا طرحواره درمانگر دارید. در طرحواره درمانی به شما کمک می‌شود بفهمید که چگونه با شخص دیگر درگیر شده‌اید. شما در مورد روابط مختلف و چگونگی نزدیک یا دور بودن این روابط یاد می‌گیرید. در ادامه، روابط بالغانه‌تری ایجاد خواهید کرد که در آن می‌توانید همزمان احساس امنیت و خودمختاری کنید. به این ترتیب می‌آموزید که به اینجا و اکنون و آنچه در درونتان احساس می‌کنید، تمرکز کنید.

منبع:

https://www.mind-balance.org/post/enmeshment-undeveloped-self-schema

https://www.securenest.org/enmeshment-undeveloped-self-schema/

https://www.schematherapyonline.com/enmeshment/