تاثیر ماریجوانا بر حافظه
آیا ماریجوانا واقعاً بر حافظه تأثیر میگذارد؟ (جدیدترین تحقیقات)
مدتهاست که مصرف کانابیس (گیاه شاهدانه که ماریجوانا از برگهای آن گرفته میشود) با کاهش حافظه همراه است. اما تاکنون این مفهوم تا حد زیادی قابل بحث بود. محققان با شروع بررسی کانابیس و تاثیریکه این ماده بر سلامت انسان دارد، تأثیرش بر مغز انسان را بهتر درککردند. آیا ماریجوانا واقعا حافظه را مختل میکند یا خیر؟
حافظه به دو حافظه کوتاهمدت و حافظه بلندمدت تقسیم میشود. حافظه کوتاهمدت جایی است که وقایع فوری به طور موقت ذخیره میشوند. در حالی که حافظه بلندمدت جایی است که اطلاعات به طور نامحدود ذخیره میشوند.
مسمومیت با ماریجوانا
شواهد موجود نشان میدهد که مسمومیت با ماریجوانا ممکن است پردازش حافظه کوتاهمدت را به طور موقت تغییر داده یا تحریف کند. به نظر میرسد علت این امر ترکیباتی در کانابیس است که هنگام اتصال به گیرندههای مسئول حافظه در مغز، سیگنالینگ عصبی را مختل میکند. قطع شدن حافظه کوتاهمدت میتواند در یادگیری تأثیر بگذارد و همچنین ممکن است باعث از بین رفتن تمرکز شود.
تحقیقات اولیه نشان میدادند که ماریجوانا میتواند تأثیر مثبتی بر بیماریهای تخریب عصبی داشته باشد که حافظه را تحتتأثیر قرار میدهند. بیماریهایی مانند آلزایمر، هانتینگتون و صرع. اما در مطالعات جدیدی که به طور عمده روی حیوانات انجام شد، وقتی محققان از اجزای موجود در کانابیس استفاده کردند، دریافتند که این ماده میتواند سرعت پیشرفت این بیماریها را با تولید نورونهای عصبی کند یا متوقف کند.
این نتایج ظاهراً متناقض ناشی از کانابیس را دو ماده شیمیایی موجود در این گیاه بهتر توضیح میدهند. یعنی دلتا ۹-تتراهیدروکانابینول (THC) و کانابیدیل (CBD). همه ما به طور طبیعی گیرندههای کانابینوئید در مغز خود داریم. THC قادر است به طور موثر به این گیرندهها متصل شود و اثرات سرخوشی ایجاد کند. با این حال CBD میتواند در این روند اتصال دخالت کند و احساس سرخوشی را کاهش دهد.
نسبتهای مختلف این دو ماده شیمیایی در انواع مختلف کانابیس یافت میشود. مصرف یک محصول کانابیس مانند ماریجوانا با THC اما بدون CBD، خطر ایجاد مشکلات روانپریشی را افزایش میدهد. این در حالیست که CBD در واقع میتواند برای درمان روانپریشی استفاده شود.
بهنظر میرسد کانابیس با مقادیر بالاتر THC و مقادیر کم یا ناچیز CBD تأثیرمخربی بر حافظهکوتاهمدت، بهویژه در بزرگسالان داشتهباشد. مشکل اصلی که در مصرفکنندگان به وجود میآید، اختلال در توانایی آنها برای حفظ و یادآوری اطلاعات است. و خوشبختانه این اختلال دائمی نیست.
اما این اکتشافات اخیر در مورد نقش THC و CBD در کانابیس نشان میدهد که دیگر نمیتوانیم به سادگی بگوییم ماریجوانا خود باعث روانپریشی یا آسیب به حافظه میشود. بلکه ممکن است نوع ماریجوانا و ترکیبات موجود در آن باشد که خطرات یا فواید خاصی داشته باشد.
تاثیر بر حافظه
گرچه تردیدی وجود ندارد که برخی از افرادی که ماریجوانا مصرف میکنند، حافظه ضعیفی دارند. اما دیگر نمیتوان به طور قطع گفت که مصرف ماریجوانا علت این موضوع است. یک دلیل این است که رد تأثیر سایر داروهایی که مردم ممکن است استفاده کردهاند و اینکه آیا این داروها در این اختلال حافظه نقش داشتهاند، دشوار است. مثلا سوءمصرف الکل نیز میتواند باعث آسیب مغزی و از دست دادن حافظه شود. یکی دیگر از مشکلات آشکار هنگام تحقیق در مورد این مسئله این است که تحقیق بر روی افرادی صورت میگیرد که ممکن است بالقوه از مشکلات حافظه رنج ببرند و در این حالت نمیتوان به نتایج به دست آمده به طور کامل اطمینان داشت.
نتیجه سایر تحقیقات جدید حاکی از آنست که با قطع مصرف ماریجوانا، هرگونه اختلالحافظه مرتبطبا مصرف این ماده قابلبرگشت است. این اثر عمدتاً در کسانی دیده میشود که حداقل هفتهای یکبار از ماریجوانا استفاده میکردند.
همانطور که دوزهای بالاتر الکل بهطور بالقوه میتواند باعث آسیب مغزی شود، دوزهای بالاتر یا استفاده مکرر از ماریجوانا نیز ممکن است باعث مشکلات حافظه طولانیمدت شود. مثلا توانایی یادگیری موثر و توانایی تمرکز روی یک کار. مصرف الکل و ماریجوانا ممکن است تأثیرات مخرب بر روی حافظه را بدتر کند.
تحقیقات جدید همچنین نشان میدهد مصرف ماریجوانا به جای الکل، مسئول آسیب به مغز نوجوان است. اگرچه الکل میتواند سلولهای عصبی مغز و عملکردهای سیگنالینگ آنها را از بین ببرد یا به شدت آسیب برساند، اما این مطالعه نشان داد که ماریجوانا در واقع بافت عصبی مغز را که مسئول حافظه است تغییر میدهد. در صورت قطع مصرف، این تغییر ظرف چند هفته قابل برگشت است. اگرچه نظرسنجیها نشان میدهد تعداد کمتری از جوانان از ماریجوانا و الکل به صورت همزمان استفاده میکنند، اما نوجوانانی که ماریجوانا مصرف میکنند، دو برابر بیشتر از مصرف عادی از این ماده استفاده میکنند.
تاثیر بر قشر گیجگاهی و پیشانی
تحقیقات نشان میدهد مصرفکنندگان جوان این ماده دارای قشرهای گیجگاهی و پیشانی نازکتری در مغز هستند. هر دو این مناطق، مناطقی هستند که به پردازش عملکرد حافظه کمک میکنند. حافظه یک کمک حیاتی برای یادگیری و مطالعه است. مصرف ماریجوانا فقط حافظه را تحتتأثیر قرار نمیدهد، بلکه میتواند انگیزه یادگیری را نیز کاهش دهد. این تأثیر مضاعف، میزان درگیری یک جوان به آموزش و تواناییش در انجام کار را کاهش میدهد.
با این حال، به نظر میرسد استفاده از ماریجوانا در نیمه دوم زندگی (سن ۵۰ سال به بالا) فقط تأثیر متوسطی بر عملکرد شناختی از جمله در حافظه دارد. این کاهش متوسط به طور کامل ثابت نشده است و در این زمینه تحقیقات دقیق کمی وجود دارد. این تحقیقات باید گسترش پیدا کنند چرا که فقط جوانان نیستند که ماریجوانا استفاده میکنند. همانطور که کشورهای بیشتری مصرف ماریجوانا را قانونی میکنند، افراد مسن نیز ممکن است بخواهند آن را امتحان کنند.
اگرچه به احتمال زیاد در صورت آزمایش ماریجوانا هیچ آسیبی به حافظه افراد سالمند وارد نمیشود، اما به نظر میرسد تحقیقات فعلی این موضوع را تایید میکنند که هرچه مصرف این ماده بیشتر باشد، خطر آن نیز بیشتر است. اگرچه هنوز موارد زیادی وجود دارد که محققان در مورد مصرف ماریجوانا و عملکردش بر حافظه نمیدانند، اما شواهد موجود نشان میدهد که در صورت پرهیز از مصرف، اختلال حافظه میتواند برطرف شود.