افسردگی نوجوانی چیست علت ها و درمان
افسردگی نوجوانی چیست؟
این نوع افسردگی اختلالی هیجانی و روانی است که از نظر پزشکی با افسردگی بزرگسالی فرقی ندارد.
هرچند، نشانگان در نوجوانان ممکن است خود را به نحو متفاوت از بزرگسالان بهخاطر چالشهای تحولی و اجتماعی مورد مواجهه نوجوانان نشان دهد. از جمله:
- فشار همسال
- ورزش
- سطوح متغیر هورمون
- بدن درحال رشد
افسردگی با سطوح بالای استرس، اضطراب و در بدترین حالت ممکن، خودکشی همراه است و همچنین میتواند روی زندگی شخصی، تحصیلی، کاری، اجتماعی و خانوادگی نوجوان تاثیر بگذارد و منجر به انزوای اجتماعی و مشکلات دیگر شود. افسردگی موقعیتی نیست که افراد بتوانند بهراحتی از آن خلاص شوند بلکه موقعیتی پزشکی است که میتواند روی زندگی فرد در صورت عدم درمان مناسب تاثیر زیادی بگذارد.
چگونه افسردگی را در کودک خود دریابید؟
برآوردهای مطالعه منتشر شدهای در فصلنامه «پزشک خانواده امریکا» مطرح میکند که ۱۵ درصد کودکان و نوجوانان برخی نشانگان افسردگی را دارا میباشند.
تشخیص نشانگان افسردگی میتواند اغلب برای والدین دشوار باشد. گاهی افسردگی با احساسات معمول بلوغ و سازگاریهای نوجوانی اشتباه گرفته میشود.
هرچند، افسردگی چیزی بیش از خستگی یا بیعلاقگی به مدرسه است. طبق گزارش آکادمی امریکایی روانپزشکی کودک و نوجوان (اِی اِی سی اِی پی) برخی علایم افسردگی نوجوانی شامل:
- ناراحت، بیقرار و اشک آلود به نظر رسیدن
- تغییر در اشتها و وزن
- علاقه کاهش یافته به فعالیتهایی که کودک زمانی از آنها لذت میبرد
- کاهش انرژی
- مشکل تمرکز
- احساس گناه، بیارزشی یا درماندگی
- تغییرات اساسی در عادات خواب
- شکایات منظم از خستگی
- صحبت از خودکشی
- کنارهگیری از دوستان یا فعالیتهای بعد از مدرسه
- تشدید عملکرد ضعیف مدرسه، میباشد.
برخی از این نشانگان، ممکن است همیشه علامت افسردگی نباشند. اگر تاکنون با نوجوانی سروکار داشتهاید، میدانید که تغییرات اشتها گاهی عادی است، بهویژه در زمان رشد، و بهویژه اگر نوجوانتان درگیر ورزش باشد.
بازهم، توجه به علایم متغیر و رفتارهای نوجوانتان میتواند به آنها در زمان نیاز کمک کند.
ممانعت از خودکشی
اگر فکر میکنید کسی در معرض خطر آسیب به خود یا فرد دیگری است:
- با شماره اورژانس محلیتان تماس بگیرید.
- تا زمانی که کمک برسد در کنار فرد بمانید.
- هرگونه سلاح، چاقو، دارو یا سایر چیزهایی که میتواند موجب آسیب شود را دور کنید.
- گوش دهید اما قضاوت، استدلال، تهدید یا سروصدا نکنید.
اگر فکر میکنید کسی به خودکشی فکر میکند، از مرکز ممانعت از خودکشی یا بحران کمک بگیرید.
علت افسردگی نوجوانی چیست؟
علت شناخته شده منفردی برای افسردگی نوجوانی وجود ندارد. طبق گزارش «مایو کلینیک»، عوامل متعددی میتواند منجر به افسردگی نوجوانی شود، ازجمله:
۱- تفاوت در مغز
تحقیقات نشان دادهاند که مغز نوجوانان از نظر ساختاری متفاوت با مغز بزرگسالان است. نوجوانان دچار افسردگی(علت اصلی افسردگی) ممکن است تفاوتهای هورمونی و سطوح متفاوت انتقال دهنده عصبی نیز داشته باشند. انتقال دهندههای عصبی مواد شیمیایی اساسی در مغز هستند که روی چگونگی ارتباط سلولهای مغزی با هم و بازی نقش مهم در تنظیم خلق و رفتار تاثیر میگذارد.
۲- رخدادهای تروماتیک اولیه زندگی
اغلب کودکان مکانیسمهای مقابلهای توسعه یافتهای ندارند. رخداد تروماتیک میتواند تاثیر مداومی برآنها برجای بگذارد. از دست دادن والدین یا سوءاستفاده جنسی، هیجانی یا جسمی میتواند تاثیرات مداومی بر مغز کودک داشته باشد که به افسردگی مرتبط میشود.
۳- صفات ارثی
تحقیقات نشان دادهاند که افسردگی میتواند بخش زیست شناختی داشته باشد و از والدین به فرزندان منتقل شود. کودکانی که یک یا چند خویشاوند نزدیک دچار افسردگی دارند بهویژه یکی از والدین، بیشتر احتمال دارد که خودشان افسردگی داشته باشند.
۴- الگوهای آموخته شده تفکر منفی
نوجوانان بهطور منظم در معرض تفکر منفی بینانه، بهویژه از جانب والدینشان باشند و یادگیری احساس درماندگی بهجای چگونگی غلبه بر چالشها نیز میتواند افسردگی را توسعه دهد.
افسردگی نوجوانی چگونه تشخیص داده میشود؟
برای درمان مناسب، توصیه میشود که روانپزشک یا دکتر روانشناس ارزیابی روانشناختی انجام دهد و از کودک یک سری سوالات درباره خلق، رفتار و افکارش بپرسد.
نوجوان شما باید ملاکهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (دی اس ام) را برآورده سازد تا دارای اختلال افسردگی(افسردگی فصلی) اساسی تشخیص داده شود و آنها باید دو یا چند دوره افسردگی اساسی را برای حداقل دو هفته داشته باشند. دورههای آنها باید شامل حداقل ۵ نشانه زیر باشد:
- بیقراری یا کندی روانی – حرکتی که توسط دیگران تشخیص داده شود
- خلق افسرده اغلب اوقات روز
- توانایی کاهش یافته برای تفکر و یا تمرکز
- علاقه کاهش یافته به اغلب یا تمام فعالیتها
- خستگی
- احساسات بیارزشی یا احساس گناه مفرط
- بیخوابی یا خواب مفرط
- افکار راجعه مرگ
- افزایش یا کاهش ناخواسته وزن
متخصص سلامت روان شما میتواند درباره رفتار و خلق فرزندتان از شما سوال کند. معاینه جسمانی میتواند برای کمک به کنارگذاشتن سایر علل احساساتشان بهکار رود. برخی موقعیتهای پزشکی میتواند به افسردگی ربط داشته باشد.
درمان افسردگی نوجوانی
همانطور که علت منفردی برای افسردگی(افسردگی کودکان) وجود ندارد، درمان منفردی هم برای کمک به کسی که افسردگی نوجوانی دارد وجود ندارد. اغلب، یافتن درمان مناسب فرایند آزمایش و خطا است و تعیین اینکه کدام درمان بهتر عمل میکند زمانبر است.
۱) دارو
طبقات متعدد داروها برای تخقیق نشانگان افسردگی طراحی شدهاند. برخی انواع رایجتر داروهای افسردگی شامل:
الف. بازدارندگان انتخابی بازجذب سرتونین (اس اس آر آی)
بازدارندگان انتخابی بازجذب سرتونین از جمله ضدافسردگیهای پرکاربرد است. آنها درمان ترجیحی هستند زیرا عوارض جانبی کمتری نسبت به سایر داروها دارند.
اس اس آر آی ها روی انتقال دهنده سرتونین عمل میکنند. تحقیقات نشان میدهند که افراد مبتلا به افسردگی ممکن است سطوح غیرعادی انتقال دهندگان همخوان با تنظیم خلق را دارا باشند. اس اس آر آی ها از جذب سرتونین در بدن جلوگیری میکنند تا در مغز بهطور موثرتر بهکار رود.
اس اس آر آی های کنونی که توسط سازمان غذا و دارو ایالات متحده تایید شدهاند شامل:
- سیتالوپرام (سلگزا)
- اس سیتالوپرام (لگزاپرو)
- فلووکستین (پروزاک)
- فلووکسامین (لووکس)
- پاروکستین (پاکسیل، پگزوا)
- سرترالین (زولوفت)
رایجترین عوارض جانبی گزارش شده اس اس آر آی ها شامل مشکلات جنسی، تهوع، اسهال و سردرد است.
اگر عوارض جانبی با کیفیت زندگی کودکتان تداخل میکند با پزشک صحبت کنید.
ب. بازدارندگان انتخابی بازجذب نوراپی نفرین و سرتونین (اس ان آر آی)
این بازدارندهها از جذب مجدد انتقال دهنده سرتونین و نور اپی نفرین که به تنظیم خلق کمک میکند ممانعت به عمل میآورند. عوارض جانبی آنها شامل:
تهوع، استفراغ، بیخوابی، تنگی نفس، اضطراب و سردرد میباشد.
رایجترین اس ان آر آی دولوکستین (سیمبالتا) و ونلافاکسین (افکسور) است.
ج. ضدافسردگیهای سه حلقهای (تی سی اِی)
مثل اس اس آر آی و اس ان آر آی، ضدافسردگیهای سه حلقهای، جذب مجدد انتقالدهندههای خاصی را مسدود می کند. برخلاف بقیه، تی سی اِی روی سرتونین، نوراپی نفرین و دوپامین کار میکند.
تی سی اِی میتواند عوارض جانبی بیشتری نسبت به ضدافسردگیهای دیگر ایجاد کند، مثل: تاری دید، تنگی نفس، سرگیجه، خشکی دهان، کژکاری جنسی، بیخوابی و افزایش وزن.
تی سی اِی ها برای افراد دارای پروستات بزرگ شده، گلوکوم یا بیماری قلبی تجویز نمیشود زیرا میتواند مشکلات جدی به بار آورد.
ضدافسردگیهای سهحلقهای که عموماً تجویز میشوند شامل:
- آمی تریپتیلین
- آموگزاپین
- کلومی پرامین (آنافرانیل) که برای اختلال وسواسی – جبری استفاده میشود.
- دسی پرامین (نورپرامین)
- دگزوپین (سینکوان)
- ایمی پرامین (توفرانیل)
- نورتریپتیلین (پاملور)
- پورتریپتیلین (ویواکتیل)
- تریمی پرامین (سارمونتی)
د. بازدارندههای مونوآمین اکسیداز
بازدارندههای مونوآمین اکسیداز (ام اِی او آی) اولین طبقه از ضدافسردگیها در بازار بودند و امروزه به میزان حداقلی تحویز میشوند زیرا شکایات، محدودیتها و عوارض جانبی زیادی ایجاد میکنند.
ام اِی او آی سرتونین، دوپامین و نوراپی نفرین را مسدود میکند اما روی سایر مواد شیمیایی در بدن نیز تاثیر میگذارد و میتواند موجب عوامل زیر شود:
- کاهش فشار خون
- سرگیجه
- خستگی
- تهوع
- خشکی دهان
- گنگی سر
افرادی که ام اِی او آی مصرف میکنند باید از مصرف غذاها و نوشیدنیهای خاصی اجتناب کنند مثل:
اغلب پنیرها، گوشت، غذاهای کنسروی، شکلات، شراب، و مشروبات بدون الکل یا با الکل کم.
ام اِی او آیهای رایج شامل:
ایزوکربوکسازید (مارپلان)، فنلزین (ناردیل)، ترانیل سیپرومین (پارنیت) و سلجیلین (امسام).
باید بدانید که سازمان غذا و دارو سازندگان داروهای ضدافسردگی را ملزم میدارد تا «هشدار جعبه سیاه» را وارد نمایند که درون جعبه قرار داده میشود. این هشدارها میگویند که استفاده از داروهای ضدافسردگی در بزرگسالان جوان ۱۸ تا ۲۴ سال با خطر افزایش یافته تفکر و رفتار خودکشی همراه است.
۲) روان درمانی
توصیه میشود که کودکتان قبل یا همزمان با آغاز درمان دارویی نزد متخصص سلامت روان رسمی برود. انواع متفاوت درمان موجود هستند:
* صحبت درمانی رایجترین نوع درمان است و شامل جلسات منظم با روانشناس میباشد.
– درمان شناختی-رفتاری برای جایگزینی افکار و هیجانات منفی با افکار و هیجانات خوب بهکار میرود.
* درمان روان پویایی بر وارد شدن به روان فرد برای کمک به تخفیف درگیریهای درونی مثل استرس یا تعارض تمرکز دارد.
– درمان حل مسئله به فرد کمک میکند تا مسیر خوش بینانهای را در تجارب زندگی خاص مانند از دست دادن فرد مورد علاقه یا سایر دورههای گذار بیابند.
۳) ورزش
تحقیقات نشان دادهاند که ورزش منظم تولید مواد شیمایی «احساس خوب» را در مغز تحریک میکند که خلق را بالا میبرد. کودک خود را در ورزشی که به آن علاقه دارد ثبت نام کنید یا بازیهایی را برای تشویق فعالیت جسمانی انجام دهید.
۴) خواب
خواب برای خلق نوجوانتان مهم است. مطمئن شوید که آنها هر شب به اندازه کافی میخوابند و از روند به خواب رفتن منظمی پیروی میکنند.
۵) رژیم غذایی متعادل
هضم غذاهای پرچرب و پرقند، انرژی مفرطی از بدن میگیرد. این غذاها میتوانند باعث احساس سنگینی شوند. کیف غذای مدرسه فرزنتان را با غذاهای مغذی متنوع پر کنید.
۶) از افراط در مصرف کافئین اجتناب کنید
کافئین میتواند خلق را بهطور لحظه ای بالا ببرد. هرچند مصرف منظم آن میتواند باعث احساس خستگی یا کسلی در نوجوان شما شود.
۷) پرهیز از الکل
مصرف الکل، بهویژه برای نوجوانان میتواند مشکلات بیشتری ایجاد کند. افراد دچار افسردگی باید از الکل اجتناب کنند.
زندگی با افسردگی نوجوانی
افسردگی میتواند تاثیر عمیقی بر زندگی کودکتان داشته باشد و میتواند مشکلات همخوان با سالهای نوجوانی را تشدید کند. افسردگی نوجوانی همیشه شرایط آسانی نیست. هرچند با درمان مناسب فرزندتان میتواند کمک موردنیاز خود را دریافت کند.