اختلال اضطراب جدایی
اضطراب جدایی و اختلال اضطراب جدایی
نحوه برخورد با اضطراب جدایی در کودکان و نوجوانان
این امری طبیعی است که وقتی شما «خداحافظی» میکنید، کودک شما احساس اضطراب میکند (درمان اضطراب شدید بدون دارو). اگر چه این امر میتواند دشوار باشد، اما باید در نظر داشت که اضطراب جدایی یک مرحله طبیعی از رشد است. با درک و با توجه به استراتژیهای مقابلهای ارائه شده در این مقاله، اضطراب جدایی میتواند تخفیف یافته و هنگامی که کودک شما بزرگتر میشود، محو شود. با این حال، اگر اضطرابها تشدید شود یا به اندازه کافی پایدار و ماندگار باشند تا بتوانند برای مدرسه یا سایر فعالیتهای کودک مشکل ایجاد کنند، ممکن است کودک شما اختلال اضطرابی جدایی داشته باشد. در حالی که در این شرایط ممکن است نیاز به درمان حرفهای وجود داشته باشد، اما بسیاری از شما به عنوان والدین کودک میتوانید برای کمک به کاهش ترس فرزند خود و احساس امنیت بیشتر او کارهایی را انجام دهید.
اضطراب جدایی چیست؟
در اوایل دوران کودکی، گریه کردن، کج خلقیها و یا وابستگی، واکنشهای سالم نسبت به جدایی بوده و یک مرحله طبیعی از رشد محسوب میشود. اضطراب جدایی میتواند قبل از اولین تولد کودک، یعنی پیش از یک سالگی آغاز شود و ممکن است مجددا عود کرده و یا تا زمانی که کودک چهار ساله میشود دوباره ظاهر شود. با این حال، هر دو سطح شدت و زمان اضطراب جدایی، از کودکی به کودک دیگر بسیار قابل توجه و متفاوت است. کمی نگرانی در مورد ترک مادر یا پدر، حتی در زمانی که فرزند شما بزرگتر میشود طبیعی میباشد. شما میتوانید اضطراب جدایی کودک خود را با شکیبایی و ثابت قدمی و همچنین با ملایمتی توأم با تنظیماتی استوار و مستحکم کاهش دهید.
با این حال، بعضی از کودکان نوعی از اضطراب جدایی را تجربه میکنند که حتی با صرف بهترین تلاشها از سوی والدین نیز از بین نمیرود. این کودکان در طول سالهایی که در مقطع ابتدایی یا فراتر از آن تحصیل میکنند، با تجدید یا تکرار اضطراب جدایی به طور جدی و شدید مواجه میشوند. اگر اضطراب جدایی بیش از حد بوده و به اندازه کافی در فعالیتهای عادی مانند مدرسه و دوستی تأثیر گذاشته و به جای چند روز چند ماه طول بکشد، ممکن است نشانهای از یک مشکل بزرگتر باشد، یعنی مشکلی به نام اختلال اضطراب جدایی.
چگونه میتوان اضطراب جدایی «طبیعی» را کاهش داد؟
برای کودکان مبتلا به اضطراب جدایی طبیعی، شما میتوانید مراحل زیر را انجام دهید تا فرایند اضطراب جدایی در آنها سادهتر شود.
تمرین جدایی
در مرحلهی ابتدایی، فرزندتان را برای مدت و فاصلهای کوتاه با یک مراقب (غیر از پدر یا مادر) تنها بگذارید. همانطور که فرزند شما به جدایی خو میگیرد، میتوانید به تدریج به مدت طولانیتری او را ترک کرده و در مراحل پیشرفتهتر به سفر بروید.
برنامهریزی برای جدایی بعد از خواب یا تغذیه
کودکان در زمانی که خسته یا گرسنه هستند، بیشتر در معرض اضطراب جدایی قرار دارند.
یک سرود مشابه لالایی را برای «خداحافظی» در نظر بگیرید
لالاییها برای کودک قوت قلب محسوب میشوند و میتوانند همانند یک نسیم ملایمی که از پنجره میوزد و یا همانند بوسهی خداحافظی ساده و بیتکلف باشند. همه چیز را سریع انجام دهید تا بتوانید کار را ادامه دهید.
کودک را بدون هیاهو ترک کنید
به کودک خود بگویید که شما قصد دارید مدتی او را ترک کرده دوباره به سوی او بازخواهید گشت، سپس بروید. این کار را بیش از حدی که هست بزرگ نکنید.
به قولهای خود وفادار باشد
این کار برای ایجاد یک حس اعتماد در کودک شما که بتواند به وسیلهی آن با جدایی کنار بیاید بسیار مهم است. این موضوعی مهم است که شما در همان زمان که وعده دادهاید بازگردید.
در صورت امکان، محیط را خودمانی نگه دارید و کودک را با محیطهای جدید آشنا کنید
یک مراقب یا پرستار بچه داشته باشید. وقتی کودک شما دور از خانه است، او را تشویق کنید تا یک شیء یا موضوع آشنا را بیابد.
یک مراقب اصلی یا اولیهی سازگار داشته باشید
اگر شما یک مراقب را استخدام میکنید، سعی کنید بهمنظور جلوگیری از بهوجود آمدن تناقض در زندگی کودک خود، او را به مدتی طولانی در نزد خود نگه دارید.
ترسناک بودن تلویزیون را به حداقل برسانید
اگر شما نشان دهید که تماشای تلویزیون ترسناک نیست، احتمال ترسیدن کودک شما کمتر خواهد بود.
از تلاش دست نکشید
این اطمینان را به فرزندتان بدهید که او حقیقتا خوب خواهد بود. حدودی را که به سازگاری فرزند شما با جدایی کمک خواهد کرد، تنظیم کنید.
اختلال اضطراب جدایی چیست؟
اختلال اضطراب جدایی یک مرحله عادی از رشد نیست، بلکه یک مشکل عاطفی با شدتی وخیم در هنگامی است که کودک از مراقب اصلی خود دور میشود. با این حال، به دلیل اینکه اضطراب جدایی طبیعی و اختلال اضطراب جدایی، بسیاری از علائم مشابه را به اشتراک میگذارند، ممکن است تلاش برای فهم اینکه آیا کودکتان فقط به زمان و فهمیدن نیاز دارد (حالت طبیعی) و یا اینکه یک مشکل جدیتر دارد، برای شما گیج کننده باشد.
اختلاف اصلی و مهم بین اضطراب جدایی طبیعی و اختلال اضطراب جدایی، شدت ترس کودک شما و این که آیا این ترس آنها را از فعالیتهای طبیعی باز میدارد یا خیر، میباشد. کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است فقط با فکر کردن به دور شدن از مادر یا پدر مضطرب شوند و ممکن است برای امتناع از بازی کردن با دوستان یا شرکت در مدرسه یک بیماری یا ناخوشی جسمی را بهانه کنند. هنگامی که علائم به اندازه کافی شدید باشد، این اضطراب میتواند به سطح یک اختلال برسد. اما این موضوع مهم نیست که کودکتان در هنگامی که از شما جدا میشود تا چه اندازه ناراحت میشود، زیرا اختلال اضطراب جدایی قابل درمان است. موارد زیادی وجود دارد که شما میتوانید بهمنظور اینکه کودکتان احساس امنیت کند و اضطراب جدایی در او تخفیف یابد، انجام دهید.
علائم اختلال اضطراب جدایی
کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی احساس میکنند که دائما در معرض نگرانی و یا ترس از جدایی قرار دارند. بسیاری از کودکان علائمی مانند موارد زیر دارند:
ترس از اینکه اتفاق ناگواری برای یکی از عزیزان رخ خواهد داد. شایعترین ترس کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، نگرانی در این خصوص است که گمانمیکند در غیابش به یکی از عزیزانش آسیبی وارد خواهد آمد. به عنوان مثال، کودک ممکن است به طور مداوم نگران بیمار شدن یا صدمه دیدن یکی از والدین خود باشد.
نگرانی در این خصوص که یک رویداد غیرمنتظره منجر به جدایی دائمی شود. کودکتان ممکناست از این موضوع بترسد که اگر یکبار از شما جدا شود، مواردی رخدهد که منجربه ادامهی این جداییشود. به عنوان مثال، آنها ممکن است در مورد ربوده شدن یا گم شدن نگران باشند.
امتناع از رفتن به مدرسه. یک کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است یک ترس نامعقول از مدرسه داشته باشد. و در این راستا تقریبا هر کاری برای ماندن در خانه انجام دهد.
بیمیلی برای خوابیدن. اختلال اضطراب جدایی میتواند باعث بیخوابی کودکان شود. که این امر به دلیل ترس از تنهایی یا به علت کابوسهایی باشد که کودک در مورد جدایی میبیند.
بیماری فیزیکی مانند سردرد یا معده درد. در زمان جدایی یا قبل از آن، کودکان مبتلا به مشکلات اضطراب جدایی اغلب از احساس بیماری شکایت میکنند.
وابستگی به مراقب. اگر قصد بیرون رفتن از خانه داشته باشید، کودکتان ممکن است همانند سایه شما را در اطراف خانه تعقیب کند. یا به دست و پای شما آویزان شود.
علل شایع اختلال اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی ناشی از آن است که یک کودک به نوعی احساس ناامنی میکند. بههرچیزی که ممکناست تعادل دنیای کودکتان را از بین ببرد، او را تهدید کند یا روال طبیعیاش را آشفتهسازد، توجهکنید. اگر بتوانید علت یا علتهای ریشهای را دقیقا مشخصکنید، یکگام به کمککردن به کودکتان برای حل کشمکشهایش نزدیکتر خواهید شد. علل شایع اختلال اضطراب جدایی در کودکان عبارتند از:
تغییر در محیط. تغییرات محیطی؛ مانند خانهی جدید، مدرسه یا وضعیت مراقبت روزانه، میتواند اختلال اضطرابی جدایی را ایجاد کند.
استرس. موقعیتهای استرسزا مانند تعویض مدارس، طلاق و یا از دست دادن یکی از عزیزان، از جمله یک حیوان خانگی، میتواند مشکلات اضطراب جدایی را ایجاد کند.
والدین بیش از حد مراقب. در برخی موارد، اختلال اضطراب جدایی ممکن است نشانهای از استرس یا اضطراب در خود شما باشد. والدین و کودکان میتوانند اضطراب را به یکدیگر تحمیل کنند.
دلبستگی ناامن. در حالی که یک پیوند دلبستگی امن، تضمین میکند که کودک شما به اندازه کافی برای رشد مطلوب؛ امنیت، درک و آرامش را احساس خواهد کرد، یک پیوند دلبستگی ناامن میتواند به شکلگیری مشکلات دوران کودکی مانند اضطراب جدایی کمک کند.
اضطراب جدایی یا تروما (آسیب یا صدمات)؟
اگرچه به نظر میرسد اختلال اضطراب جدایی کودک شما یک شبه اتفاق میافتد، اما علت ممکن است اضطراب جدایی نباشد، بلکه موردی مربوط به تجربهی یک ترومای دردناک بوده باشد. اگر چه این دو شرایط میتوانند علائمی مشترکی را به اشتراک بگذارند، اما با یکدیگر متفاوت هستند. با شناخت و درک اثرات استرس ناشی از یک تروما بر روی کودکان، شما میتوانید به فرزندتان کمک کنید تا از بهترین و مناسبترین درمان بهرهمند شود.
کمک به کودکی که دچار اختلال اضطراب جدایی است
هیچ کدام از ما دوست نداریم فرزندانمان را در آشفتگی ببینیم، بنابراین این موضوع میتواند باعث شود تا شما به کودک خود کمک کنید تا از چیزهایی که از آن میترسد دوری کند. با این حال، این امر تنها اضطراب کودک شما را در دراز مدت تقویت خواهد کرد. به جای تلاش برای جلوگیری از جدایی در هر زمان ممکن، شما میتوانید به فرزندتان با در نظر گرفتن مراحلی که به آنها احساس امنیت میبخشد کمک کنید تا در نتیجه اختلال اضطراب جدایی در آنها از بین برود. فراهم ساختن یک محیط دلسوزانه در خانه میتواند باعث شود تا کودک شما راحتتر باشد. حتی اگر تلاشهای شما به طور کامل مشکل را حل نکنند، حداقل همدلی شما میتواند امور را بهتر کند.
در مورد اختلال اضطراب جدایی آموزش ببینید
اگر شما در مورد اینکه کودکتان چگونه این اختلال را تجربه میکند مواردی را یاد بگیرید، میتوانید به راحتی با کشمکشهای آنها همدردی کنید.
به احساسات کودکتان گوش داده و به آنها احترام بگذارید
برای کودکی که ممکن است به دلیل اختلال خود احساس تنهایی و بیکسی کند، تجربهی اینکه کسی به حرفهای او گوش میدهد میتواند یک اثر شفا دهنده قوی داشته باشد.
در مورد این موضوع گفتگو کنید
برای کودکان بهتر است که در مورد احساساتشان حرف بزنند، زیرا آنها از «فکر کردن در مورد احساسات خود» سودی نمیبرند. همدل و همدرد باشید، اما در عین حال به تدریج به کودک خود یادآور شوید که در آخرین جدایی، هیچ اتفاق بدی برای او رخ نداده است.
پیشدستی کردن در مورد مشکل جدایی
برای مراحل گذار مانند رفتن به مدرسه یا دیدار با دوستان برای بازی، که میتواند برای کودک شما اضطراب ایجاد کند آماده باشید. اگر کودک شما از یک والد راحتتر از والد دیگر جدا میشود، کار را با جدایی آن والد پی بگیرید.
در حین جدایی آرام باشید
اگر کودک ببیند که شما میتواند آرام و خونسرد باقی بمانید، آنها نیز با احتمال بیشتری آرام خواهند بود.
حمایت از مشارکت کودک در فعالیتها
فرزندتان را تشویق کنید تا در فعالیتهای اجتماعی و فیزیکی سالم شرکت کند. اینها راههای عالی برای کاهش اضطراب بوده و به فرزند شما در ایجاد دوستی کمک میکند.
تلاشهای کودکتان را ستایش کنید
از کوچکترین دستاوردها – مانند رفتن به تختخواب بدون به پا کردن جنجال و هیاهو و یا دریافت نمراتی خوب در مدرسه- به عنوان دلیلی برای تقویت مثبت کودکتان استفاده کنید.
نکاتی برای کمک به کودکتان تا احساس ایمنی و اطمینان کنند
یک برنامهی روزانهی ثابت را ایجاد کنید. امور معمول و روتین، حس امنیت را برای کودکان فراهم میآورد. و به از بین بردن ترس آنها از ناشناختهها کمک میکند. سعی کنید با زمان غذا خوردن و زمان خواب و غیره سازگار باشید. اگر برنامهی خانواده شما در حال تغییر است، قبل از آن با کودک خود دربارهی آن بحث کنید. چنانچه کودک منتظر چیزی باشد، تغییر در او آسانتر خواهد بود.
محدودیتهایی را تنظیم کنید. اجازه دهید کودکتان بداند اگرچه احساساتش را درکمیکنید، اما در خانوادهتان قوانینی وجود دارد که باید طبق آن رفتار کرد. مانند موارد روتین و روزمره، تنظیم و اعمال محدودیتها به کودک کمکمیکند تا بداند درهر وضعیتی باید انتظار چهچیزی داشتهباشد.
گزینههای پیشنهادی. اگر به کودکتان قدرت انتخاب یا برخی عناصر کنترلی که در تعامل با شما دخیلند را بدهید، آنها احساس امنیت و راحتی بیشتری میکنند. مثلاً این قدرت انتخاب را به کودکتان بدهید که میخواهد در کجای مدرسه از اتومبیل پیاده شود. یا میخواهد برای بازی در مهدکودک، کدام اسباببازی را با خود ببرد.
کاهش اختلال اضطراب جدایی: نکاتی برای مدرسه
برای کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، مشارکت در مدرسه میتواند کلافهکننده باشد و امتناع از رفتن امری عادی تلقیشود. اما باتوجه بهعلل ریشهای برای اجتناب از مدرسهرفتن کودکتان و ایجاد تغییرات در مدرسه، میتوانید بهکاهش علائم در کودکتان کمککنید.
به سرعت به کودکی که در برگشت از مدرسه غایب شده یا دیر کرده، کمک کنید. حتی اگر در ابتدا سپری کردن یک روز کوتاهتر در مدرسه موردنیاز باشد (یعنی در طول پروسهی درمان کودک دیرتر به مدرسه رفته و زودتر بازگردد)، علائم کودکان به احتمال زیاد در هنگامی که آنها درمییابند که میتوانند در شرایط جدایی نیز بدون مشکل به زندگی خود ادامه دهند، کاهش مییابد.
از مدرسه بخواهید تا با دیر رسیدن کودکتان کنار آمده و وفق یابند. اگر مدرسه بتواند در ابتدا با ورود دیرهنگام کودک مقداری با مدارا رفتار کند، این امر میتواند به شما و کودکتان یک فرصت کوچکی برای گفتگو داده تا سبب شود جدایی شما از کودک با سرعتی پاییتر رخ دهد.
یک مکان امن را شناسایی کنید. در مدرسه مکانی بیابید که در آن کودکتان بتواند برای کاهش اضطراب درطول دورههای استرس، به آنجا رفته و آرامشود. دستورالعملهایی را برای استفاده مناسب از این مکان امن ایجاد کنید.
اجازه دهید فرزند شما با خانه تماس بگیرد. در زمان مواجهه با استرس در مدرسه، یک تماستلفنی یک یا دو دقیقهای با خانواده میتواند اضطراب جدایی را کاهشدهد.
یادداشتی برای کودک خود ارسال کنید تا آن را بخواند. میتوانید یک یادداشت برای کودک خود نوشته آن را در ظرف ناهار، کیف یا قفسهی لوازم او قرار دهید. یک جملهی کوتاه «من تو را دوست دارم!» که روی دستمال سفره نوشته شده باشد، میتواند به کودک اطمینان دهد.
در طول تعامل با همسالان، به فرزندتان کمک کنید. کمک بزرگسالان، چه از سوی معلم و چه از سوی مشاور، میتواند برای کودکتان و کودکان دیگر که با آنها ارتباط برقرار میکنند، سودمند باشد.
به تلاشهای کودکتان پاداش دهید. درست همانند خانه، هر تلاش خوب یا گامی کوچک در جهت درست، سزاوار ستایش است.
با کاهش استرس خود، به کودکتان کمک کنید
کودکانی که والدین مضطرب یا پریشان دارند، ممکن است بیشتر مستعد اضطراب جدایی باشند. به منظور کمک به کودک، شما باید علائم اضطراب خود را کاهش دهید، ممکن است لازم باشد اقدامات خود را به مراتب آرامتر و محکمتر انجام دهید.
در مورد احساسات خود صحبت کنید. اظهارنظر در مورد آنچه که میخواهید انجام دهید میتواند خیلی کارساز باشد، حتی اگر هیچ کاری برای تغییر وضعیت استرسزا وجود نداشته باشد.
به طور منظم ورزش کنید. فعالیت فیزیکی نقش مهمی در کاهش و جلوگیری از اثرات استرس دارد.
درست غذا خوردن. بدنی که تغذیهای بهتر را دریافت کرده است، برای مقابله با استرس آمادهتر است، بنابراین مقدار زیادی میوه، سبزیجات و چربیهای سالم بخورید و سعی کنید از خوردن مواد غذایی نامناسب، میان وعدههای شیرین و کربوهیدراتهای تصفیه شده جلوگیری کنید.
تمرین آرامش.شما میتوانید سطح استرس خود را با تکنیکهای آرامسازی مانند یوگا، تنفس عمیق یا مراقبه کنترل کنید.
به اندازه کافی خوابیدن. احساس خستگی تنها باعث افزایش استرس شما میشود، به طوری که شما به طور غیرمعقول و یا مبهم فکر میکنید و این در حالی است که خواب مناسب، به طور مستقیم خلق و خوی شما و کیفیت زندگی شما در حالت بیداری را بهبود میبخشد.
حس شوخ طبعی خود را حفظ کنید. این کار علاوه بر تقویت چشمانداز شما، خندیدن سبب میشود تا بدن شما به روشهای مختلفی با استرس مقابله کند.
چه زمانی باید به دنبال کمک حرفهای باشیم؟
صبر و شکیبایی و آگاهی شما در مورد این اختلال، میتواند راهی طولانی برای کمک به کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی شما محسوب شود. اما برخی از کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است نیاز به درمانی حرفهای داشته باشند. برای تصمیم گیری در خصوص اینکه آیا شما نیاز به کمک برای کودک خود دارید یا خیر، شما باید به دنبال «خطوط قرمز» یا علائم شدید که از علائم هشدار خفیفتر فراتر میروند باشید. این موارد شامل:
- وابستگی یا کجخلقی نامتناسب با سن
- دوری از دوستان، خانواده یا همسالان
- مشغول بودن فکر و اندیشه با ترس شدید و یا گناه
- شکایت مداوم از بیماری جسمی
- برای هفتهها از رفتن به مدرسه امتناع میکند
- ترس بیش از حد برای خروج از خانه
اگر تلاشهای شما برای کاهش این علائم کارساز و جوابگو نیست، احتمالاً زمان یافتن و مراجعه به یک رواندرمانگر است. بهیاد داشته باشید که این امر نیز ممکناست نشانههایی از یک آسیب جسمی باشد که کودکتان آن را تجربه کردهاست. اگر این مورد درست باشد، مهم است که یک متخصص آسیبها یا تروما کودک شما را معاینه کند.
درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان
روانپزشکان کودک، روانشناسان کودک و یا متخصصان اعصاب کودک میتوانند تشخیص و درمان اختلال اضطراب جدایی را انجام دهند. این پزشکان آموزش دیده، اطلاعات را از خانه، مدرسه و همچنین حداقل یک معاینهی بالینی به منظور تشخیص کسب میکنند. در نظر داشته باشید که کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، اغلب از مشکلات جسمی شکایت دارند که این امر ممکن است نیاز به ارزیابی پزشکی داشته باشد.
متخصصین میتوانند علائم فیزیکی را رفع کنند، افکار اضطرابی را شناسایی کنند. و به فرزندتان کمک کنند تا استراتژیهای مقابلهای را ایجاد و حل مشکل را ارتقا دهند. درمان حرفهای برای اختلال اضطراب جدایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
گفتار درمانی.
گفتار درمانی یک مکان امن برای کودک شما فراهم میآورد تا بتواند احساسات خود را بیان کند. داشتن کسیکه از روی همدردی یا دلسوزی به حرفهای کودکتان گوشداده و او را بهسوی درک اضطرابش هدایتکند، میتواند موثرباشد.
بازی درمانی.
استفاده درمانی از بازی، یک راه رایج و موثر است تا بوسیلهی آن کودکان در مورد احساسات خود حرف بزنند.
مشاوره برای خانواده.
مشاوره خانواده میتواند به کودک شما کمک کند تا با افکار خود که باعث اضطراب او میشود مقابله کند و این در حالی است که شما به عنوان والدین میتوانید به کودک خود برای یادگیری مهارتهای مقابلهای کمک کنید.
مشاوره مدرسه.
این موضوع میتواند به کودکتان با اختلال اضطراب جدایی کمککند تا مطالبات اجتماعی، رفتاری و تحصیلی مدرسه را بررسی کند.
دارو.
داروها ممکن است برای درمان موارد شدید اختلال اضطراب جدایی استفاده شوند. دارو نباید به تنهایی استفاده شود، بلکه باید تنها در ارتباط با درمانهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
منبع:
https://www.psychologytoday.com/