ارگاسم در زنان و ارگاسم مردان
مقدمه
ارگاسم در بسیاری از موارد به عنوان اوج تحریک و هیجان جنسی شناخته می‌شود. ارگاسم یک احساس قدرتمند از لذت و احساس جسمانی است که شامل تخلیه تنش‌های انباشته شده و وابسته به عشق و نیروی شهوانی می‌باشد. هرچند به‌طور کلی یک توافق قابل توجه در مورد ارگاسم شناخته نشده است، اما در طول قرن گذشته، نظریه‌های مربوط به ارگاسم و ماهیت آن به‌طور چشمگیری تغییر کرده است.
به عنوان مثال، کارشناسان مراقبت‌های بهداشتی تنها اخیرا به ایده‌ای در مورد ارگاسم زنانه رسیده‌اند. بسیاری از پزشکان اخیرا و در دهه ۱۹۷۰ ادعا کردند که تجربه نکردن ارگاسم برای زنان عادی تلقی می‌شود. در این مقاله ما توضیح خواهیم داد که ارگاسم در مردان و زنان چرا اتفاق می‌افتد و همچنین به برخی از تصورات غلط رایج در این حیطه نیز خواهیم پرداخت.
حقایقی کوتاه و صریح در مورد ارگاسم
- متخصصان پزشکی و متخصصان بهداشت روان، اُرگاسم را به شیوه‌هایی متفاوت تعریف می‌کنند.
- با توجه به هورمون‌ها و سایر مواد شیمیایی که در طول یک اُرگاسم توسط بدن منتشر می‌شوند، اُرگاسم دارای مزایای بالقوه متعدد برای سلامتی است.
- ارگاسم تنها در طول تحریک جنسی رخ نمی‌دهد.
- افراد با تمام جنسیت‌ها می‌توانند اختلالات ارگاسمی را تجربه کنند.
- تخمین زده شده است که ۱ نفر در هر ۳ مرد انزال زودرس را تجربه کرده است.
ارگاسم چیست؟
ارگاسم را می‌توان با استفاده از معیارهای مختلف تعریف کرد. متخصصین پزشکی از تغییرات فیزیولوژیکی در بدن به‌عنوان مبنایی برای تعریف اُرگاسم استفاده می‌کنند و این در حالی است که روانشناسان و متخصصان بهداشت روان از تغییرات احساسی و شناختی استفاده کرده‌اند. بنابراین یک تعریف کامل و مشخص از ارگاسم در حال حاضر وجود ندارد.
تحقیقات مهم
مطالعه «رفتار جنسی در مردان» (۱۹۴۸) و «رفتار جنسی در زنان» (۱۹۵۳) که توسط آلفرد کینسی صورت پذیرفت، به دنبال ساختن «یک بدنه‌ی عینی مشخص از واقعیت و رابطه‌ی جنسی» از طریق استفاده از مصاحبه‌های عمیق و به چالش کشیدن دیدگاه‌های موجود در مورد رابطه‌ی جنسی بود.
روح این کار توسط ویلیام اچ. مسترز و ویرجینیا جانسون، در مطالعه‌ای به نام «پاسخ جنسی انسانی (۱۹۸۶)» شکل گرفت. این مطالعه، مشاهده‌ای در خصوص اثرات فیزیولوژیکی اعمال جنسی مختلف در زمان وقوع آنها در زندگی واقعی بود. این تحقیق منجر به ایجاد سکسولوژی به عنوان یک رشته علمی شد و هنوز هم بخش مهمی از نظریه‌های امروزی در مورد اُرگاسم را در بر می‌گیرد.
مدل‌های ارگاسم
محققان مسائل جنسی، اُرگاسم را با توجه به مدل‌های مرحله‌دار پاسخ جنسی تعریف کرده‌اند. اگر چه فرایند اُرگاسم می‌تواند به شدت بین افراد متفاوت باشد، اما تعدادی از تغییرات اساسی فیزیولوژیکی مشخص شده است که در اکثر موارد رخ می‌دهد. مدل‌های زیر الگوهایی هستند که در تمام انواع واکنش‌های جنسی رخ داده و محدود به حالت مقاربتی دخولی نمی‌شوند.
مدل چهار مرحله‌ای مسترز و جانسون:
- تحریک یا هیجان
- تثبیت
- اُرگاسم
- گسست
مدل سه مرحله‌ای کاپلان:
مدل کاپلان از بسیاری از مدل‌های پاسخ جنسی دیگر متفاوت است، زیرا میل را نیز شامل می‌شود. اکثر مدل‌ها از پرداختن و در نظرگرفتن تغییرات غیر تناسلی اجتناب می‌کنند. همچنین مهم است که توجه داشته باشیم، تمام فعالیت‌های جنسی از میل ناشی نمی‌شوند.
- میل
- هیجان و تحریک
- ارگاسم
مزایای بالقوه سلامتی‌بخش ارگاسم
یک مطالعه‌ی گروهی که در سال ۱۹۹۷ منتشر شد، نشان داد که خطر مرگ و میر در مردانی که به‌طور مکرر و متناوب اُرگاسم داشته‌اند، بسیار پایین‌تر از مردانی بوده که تناوب پایین یا تکرار کم ارگاسم داشته‌اند. این ایده با دیدگاه بسیاری از فرهنگ‌ها در سراسر جهان که باور دارند «لذت بردن از ارگاسم با صرف توانایی و رفاه تامین می‌شود» در تضاد است.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد انزال متناوب می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. گروهی از محققان دریافتند که خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردانی که حداقل ۲۱ بار در ماه انزال را انجام می‌دهند، در مقایسه با مردانی که فقط ۴ تا ۷ بار در ماه به انزال می‌رسند،۲۰ درصد پایین‌تر است.
هورمون‌های متعددی که در طی اُرگاسم آزاد می‌شوند شناسایی شده‌اند، مانند اکسی‌توسین و DHEA. برخی مطالعات نشان می‌دهد که این هورمون‌ها می‌توانند نقش‌های محافظتی در برابر بیماری‌های قلبی داشته باشند. اکسی‌توسین و سایر اندورفین‌هایی که در زمان ارگاسم زن و مرد آزاد می‌شوند نیز به‌عنوان آرامبخش عمل می‌کنند.
انواع ارگاسم
این موضوع ناامید کننده است که کارشناسان هنوز به اتفاق نظری در مورد تعریف ارگاسم دست نیافته‌اند. اشکال مختلفی از طبقه‌بندی برای ارگاسم وجود دارد.
زیگموند فروید، روانکاو مشهور، ارگاسم زنان را در افراد جوان و نابالغ وابسته به کلیتوریس و در افراد بالغ و سالم از لحاظ جنسی وابسته به واژن دانسته است. در مقابل، محقق جنسی بتی دادسون، حداقل نه شکل متفاوت را برای ارگاسم تعریف کرده است و اساس تحقیقات او بر روی تحریک شدن دستگاه تناسلی پایه‌گذاری شده است. موارد زیر گزیده‌ای از آنها است:
- ارگاسم‌های ترکیبی یا مخلوط: انواع مختلفی از تجربه‌های ارگاسمی با یکدیگر مخلوط شده است.
- اُرگاسم چندگانه: به جای یک ارگاسم واحد، یک سری از ارگاسم‌ها در طول یک دوره کوتاه رخ می‌دهد.
- اُرگاسم فشاری: این اُرگاسم ناشی از تحریک غیرمستقیم از سوی یک فشار اعمال شده است. یک شکل از خودتحریکی که در کودکان شایع‌تر است.
- اُرگاسم آرامش: این اُرگاسم ناشی از آرامش عمیق در هنگام تحریک جنسی است.
- اُرگاسم تنشی: یک شکل معمول ارگاسم است که توسط تحریک مستقیم و اغلب زمانی که بدن و عضلات در حالت کشیدگی قرار دارند، روی می‌دهد.
اشکال دیگری از ارگاسم نیز وجود دارند که فروید و دادسون عمدتا آنها را نادیده می‌گیرند، اما بسیاری از افراد دیگر آنها را توصیف کرده‌اند. برای مثال:
- اُرگاسم فانتزی: ارگاسمی که صرفا در نتیجه تحریک روانی رخ می‌دهد.
- اُرگاسم نقطه‌ی جی: ارگاسمی ناشی از تحریک یک منطقه لذت‌بخش شهوانی که در طی مقاربت دخولی ایجاد شده و احساسات متفاوتی نسبت به ارگاسمی که توسط انواع دیگر تحریک‌ها به‌وجود می‌آید، ارائه می‌دهد.
ارگاسم در زنان
در شرح زیر در خصوص روند فیزیولوژیکی ارگاسم زن در ناحیه تناسلی، از مدل چهار مرحله‌ای مسترز و جانسون استفاده شده است.
هیجان یا تحریک
هنگامی که یک زن از نظر جسمی یا روحی تحریک می‌شود، رگ‌های خونی در ناحیه تناسلی او منبسط می‌شوند. افزایش خون‌رسانی موجب برجسته شدن و تورم بخش برونی آلت تناسلی زن می‌شود و مایع با عبور از طریق دیواره‌ی واژن به آلت ورم کرده منتقل شده و آن را مرطوب می‌کند. در داخل، قسمت بالای واژن منبسط می‌شود. ضربان قلب و تنفس سریع‌تر و فشار خون افزایش می‌یابد. انقباض رگ‌های خونی می‌تواند منجر به سرخ شدن گردن و سینه‌ی زن شود.
تثبیت
زمانی که جریان خون به مدخل واژن می‌رسد – یعنی پایین‌ترین ناحیه‌ی واژن – تورم یا برجسته شدن تا حد نهایی خود پیش می‌رود و سپس محکم و پایدار می‌گردد. سینه‌ها ممکن است تا ۲۵ درصد افزایش اندازه پیدا کنند و جریان خون به آرئول (ناحیه اطراف نوک پستان) افزایش می‌یابد و باعث می‌شود که نوک پستان‌ها از قائم بودن کمتری برخوردار باشند. کلیتوریس به سوی استخوان لگن کشیده شده و به ظاهر ناپدید می‌شود.
ارگاسم
عضلات تناسلی از جمله رحم و مدخل واژن، انقباضات ریتمیک را در حدود ۰٫۸ ثانیه تجربه می‌کنند. ارگاسم زن معمولا طولانی‌تر از مردان است و به‌طور متوسط حدود ۱۳ تا ۵۱ ثانیه طول می‌کشد. بر خلاف مردان، اکثر زنان دوره تحریک‌ناپذیری (ترمیم) ندارند و در صورت تحریک مجدد، دوباره می‌توانند اُرگاسم بیشتری داشته باشند.
گسست
بدن به تدریج با کاهش تورم در واژن و کاهش ضربان قلب و تنفس به حالت سابق خود بازمی‌گردد.
ارگاسم مردان
در شرح زیر در خصوص روند فیزیولوژیکی اُرگاسم مردان، از مدل چهار مرحله‌ای مسترز و جانسون استفاده خواهد شد.
هیجان یا تحریک
وقتی یک مرد از نظر جسمی یا روانی تحریک می‌شود، نعوظ در او رخ می‌دهد. خون به داخل تنه‌ی آلت تناسلی وارد می‌شود – بافت اسفنجی که طول آلت تناسلی مرد را تشکیل می‌دهد – و باعث افزایش اندازه آلت تناسلی و سختی آن می‌شود. بیضه‌ها به سمت بدن کشیده می‌شوند و در نتیجه کیسه بیضه تنگتر می‌شود.
تثبیت
همانطور که شریان‌های خونی در داخل و اطراف آلت تناسلی با خون پر می‌شوند، اندازه‌ی غدد و بیضه‌ها نیز بزرگ‌تر می‌شوند. علاوه بر این، عضلات ران و باسن منقبض، فشار خون افزایش، ضربان قلب سریع‌تر و میزان تنفس نیز افزایش می‌یابد.
ارگاسم
مایع منی – ترکیبی از اسپرم (۵ درصد) و مایع (۹۵ درصد)- با یک سری انقباضات در عضلات کف لگن، غده پروستات، کیسه منی و معابر دفعی به مجرای ادرار با فشار وارد می‌شود. انقباض عضلات کف لگن و غده پروستات همچنین منجر به خروج اسپرم از آلت تناسلی در فرایندی به نام انزال می‌شود. متوسط اُرگاسم مردانه ۱۰ تا ۳۰ ثانیه طول می‌کشد.
گسست
مرد در این مرحله به یک مرحله ریکاوری یا بازیابی موقت وارد می‌شود که اُرگاسم بیشتر برای او در این شرایط امکان‌پذیر نیست. این مرحله به عنوان دوره‌ی تحریک‌ناپذیری شناخته شده است و مدت آن از فردی به فرد دیگر متغیر است. این زمان می‌تواند از چند دقیقه تا چند روز طول بکشد و عموماً با افزایش سن مردان طولانی‌تر می‌شود. در این مرحله، آلت تناسلی مرد و بیضه‌ها به اندازه اصلی خود باز می‌گردند. میزان تنفس سنگین و سریع و ضربان قلب نیز سریع خواهد بود.
علل
معمولا تصور می‌شود که اُرگاسم یک تجربه جنسی است که معمولا به عنوان بخشی از یک چرخه پاسخ و یا واکنش جنسی تجربه می‌شود. ارگاسم اغلب پس از تحریک مداوم نواحی شهوانی و جنسی، مانند اندام تناسلی، مقعد، نوک پستان و پرینه اتفاق می‌افتد. از نظر فیزیولوژیکی، اُرگاسم پس از دو پاسخ اساسی به تحریک مداوم رخ می‌دهد:
- وازوکانگسشن: فرایندی که در طی آن بافت بدن با خون پر می‌شود و تورم در اندازه‌ی برخی از اندام‌ها به عنوان نتیجه‌ی این فرایند است.
- میوتونیکا: فرایندی که در طی آن عضلات به حالت کشیده شده در می‌آیند. این فرایند هم شامل خمش‌های ارادی بوده و هم انقباض‌های غیرارادی را در برمی‌گیرد.
گزارش‌های دیگری از تجربه‌ی احساسات ارگاسمی در افرادی که مصرف داروی ضد صرع خود را شروع می‌کنند، وجود دارد. همچنین افرادی که برای مثال پای خود را از دست داده‌اند، ارگاسم را در فضایی که قبلا پای آنها در آن قرار داشت نیز احساس می‌کنند.
افرادی که از ناحیه‌ی کمر فلج شده‌اند نیز توانسته‌اند ارگاسم داشته باشند و این امر نشان می‌دهد که ارگاسم، سیستم عصبی مرکزی می‌باشد و نه تناسلی. فهم این موضوع برای ارزیابی ارگاسم بسیار مهم است.
اختلال ارگاسم
برخی اختلالات وجود دارند که با اُرگاسم مرتبط هستند. این اختلالات می‌توانند منجر به ناراحتی، سرخوردگی و احساس شرم هم برای فرد مبتلا به علائم و هم برای شریک زندگی آنها شوند. اگرچه ارگاسم در تمام جنسیت‌ها یکسان در نظر گرفته می‌شود، اما متخصصین مراقبت‌های بهداشتی تمایل به توصیف اختلالات اُرگاسم را در شرایط جنسیتی مختلف زن و مرد دارند.
اختلال ارگاسم زنانه
اختلالات ارگاسمی زن به عدم ایجاد یا تاخیر قابل توجه ارگاسم پس از تحریک کافی اطلاق می‌شود. عدم وجود ارگاسم، آنورگاسمی نیز نامیده می‌شود. این اصطلاح را می‌توان به آنورگاسمی اولیه و ثانویه تقسیم کرد. آنورگاسمی اولیه زمانی است که یک زن هرگز در طول زندگی خود ارگاسمی را تجربه نکرده است و آنورگاسمی ثانویه هنگامی است که زنی که قبلا اُرگاسم را تجربه کرده است، دیگر نمی‌تواند آن را تجربه کند.
آنورگاسمی می‌تواند به شرایط خاصی محدود شود و یا به‌طور کلی می‌تواند در تمامی زمان‌ها رخ دهد. اختلال ارگاسمی زن ممکن است به علت عوامل فیزیکی مانند مسائل زنان و یا استفاده از داروهای خاص یا علل روانی مانند اضطراب یا افسردگی رخ دهد.
اختلال ارگاسم مردانه
این اختلال به عنوان اُرگاسم مردانه مهار شده یا منع شده نیز در نظر گرفته شده است. اختلال ارگاسم مردانه شامل تاخیر مداوم و مکرر یا عدم ارگاسم پس از تحریک کافی است. اختلال ارگاسم مردانه می‌تواند یک وضعیت مادام‌العمر باشد یا پس از یک دوره‌ی منظم از عملکرد جنسی به دست آید. اُرگاسم مردانه مهار شده می‌تواند به شرایط خاصی محدود شود یا به‌طور کلی می‌تواند در تمامی زمان‌ها رخ دهد. این اختلال می‌تواند به عنوان نتیجه‌ی دیگر شرایط جسمی مانند بیماری قلبی و یا در اثر علل روانی مانند اضطراب یا استفاده از داروهای خاص مانند داروهای ضد افسردگی رخ دهد.
انزال زودرس
انزال در مردان به شکلی تنگاتنگ با اُرگاسم همراه است. انزال زودرس یک مشکل جنسی شایع است که مردان از آن شکایت دارند و طی آن، فرد در عرض ۱ دقیقه پس از دخول و یا حتی لحظه دخول خود به انزال (و به طور معمول ارگاسم) می‌رسد. احتمالا انزال زودرس با ترکیبی از عوامل روانشناختی مثل احساس گناه، اضطراب و عوامل بیولوژیکی مثل سطح‌هورمون یا آسیب‌عصبی ایجادمی‌شود.
تصورات غلط رایج
اهمیت زیادی‌که جامعه به‌رابطه‌ی جنسی می‌بخشد، به همراه دانش ناقص ما از ارگاسم، منجربه برخی تصورات غلط رایج شده است. فرهنگ جنسی، اوج لذت جنسی را به‌عنوان پایه یا شالوده در نظر گرفته است. و اغلب آن را به‌عنوان تنها و یگانه هدف برای روابط جنسی تلقی می‌کند.
با این حال، اُرگاسم به همان سادگی که بسیاری از مردم ممکن است تصور کنند، نیست. برآورد شده است که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد زنان هرگز ارگاسم را تجربه نمی‌کنند. در مردان اینچنین گزارش شده است که یک مرد از هر سه مرد در طول زندگی خود انزال زودرس را تجربه کرده‌اند.
تحقیقات نشان داده‌اند که اُرگاسم به‌طور گسترده‌ای به عنوان مهم‌ترین جنبه تجربه جنسی در نظر گرفته نشده است. مطالعه‌ای نشان داد بسیاری از زنان، رضایت‌بخش‌ترین تجربیات جنسی خود را در نه صرفا رضایتشان از ارگاسم، بلکه در احساس وابستگی به شخص دیگری می‌دانند.
تصور غلط دیگر این است که تحریک در اثر دخول، راه اصلی رسیدن به اُرگاسم برای مردان و زنان است. شاید این موضوع ممکن است برای بسیاری از مردان و برخی از زنان درست باشد. اما بسیاری از زنان ارگاسم خود را پس از تحریک کلیتوریس تجربه می‌کنند.
بررسی‌های جامع ۳۳ مطالعه طی ۸۰ سال نشان‌داد حین مقاربت واژنی، تنها ۲۵ درصد زنان به‌طور مداوم ارگاسم را تجربه‌می‌کنند. نیمی از زنان گاهی تنها یک ارگاسم دارند. ۲۰ درصد به‌ندرت به ارگاسم رسیده یا همیشه ارگاسم را تجربه‌می‌کنند و حدود ۵ درصد نیز هرگز ارگاسم ندارند. در حقیقت، ارگاسم لزوماً نیازی به بکارگیری تمام جنبه‌های تناسلی ندارد و همچنین نباید آن را به میل جنسی مرتبط کرد، زیرا نمونه‌هایی از اُرگاسم ناشی از تحریک‌های تحمیلی نیز وجود دارد.
بررسی یک ارگاسم، تجربه‌ای بسیار فردی است و به همین دلیل صرفاً دارای تعریف واحد و همه جانبه نمی‌باشد. کارشناسان توصیه‌می‌کنند افراد از مقایسه خود با دیگران یا داشتن تصوری کلی بابت اتفاقاتی‌که پیش از اُرگاسم باید روی‌دهد، خودداری‌کنند.
