ادوارد ثرندایک
زندگینامهی ادوارد ثرندایک
ادوارد ثرندایک در ویلیامزبورگ ماساچوست، ایالات متحده امریکا در سال ۱۸۷۴ متولد شد. او در رشته علوم از دانشگاه وسلیان در ۱۸۹۵ فارغ التحصیل شد و برای تحصیل در زمینه روانشناسی تحت آموزش ویلیام جیمز به هاروارد رفت. در ۱۸۹۷ ثرندایک به دانشگاه کلمبیا در نیوکورک رفته و درآنجا رساله دکتریاش را در سال ۱۸۹۸ تکمیل کرد. علاقه ثرندایک به روانشناسی تربیتی او را به سمت تدریس در دانشگاههای کلولند، اوهایو سوق داد اما یک سال بعد به دانشگاه کلمبیا در سال ۱۸۹۹ بازگشت و تا زمان بازنشستگی در ۱۹۳۹ در آنجا به تدریس مشغول شد. در سال ۱۹۱۲ همکارانش وی را بهعنوان رییس انجمن روانشناسی امریکا انتخاب کردند. ثرندایک تا زمان مرگش یعنی ۷۴ سالگی در مونتروز نیویورک به تحقیق و نوشتن ادامه داد.
ادوارد ثرندایک: قانون اثر
اصل «قانون اثر» توسط ادوارد ثرندایک توسعهیافته که مطرح میکند:
پاسخهایی که اثر رضایتبخشی در موقعیتی خاص ایجاد میکنند، با احتمال بیشتری بازهم در آن موقعیت رخ خواهند داد و پاسخهایی که اثر نامطلوب و ناراحتکنندهای ایجاد میکنند، با احتمال کمتری مجدداً در آن موقعیت رخ خواهند داد.
ادوارد ثرندایک (۱۸۹۸) در روانشناسی بهخاطر کار خود برروی نظریه یادگیری معروف است که منجر به تحول شرطیسازی عامل در رفتارگرایی شده است.
درحالیکه شرطیسازی کلاسیک بستگی به ایجاد تداعی بین رویدادها دارد، شرطیسازی عامل شامل یادگیری از پیامدهای رفتار است. اسکینر اولین روانشناسی نبود که یادگیری از پیامدها را مورد مطالعه قرار میداد. در واقع، نظریه شرطیسازی عامل اسکینر براساس ایدههای ادوارد ثرندایک مطرح شده بود.
ثرندایک یادگیری در حیوانات (معمولاً گربهها) را مورد مطالعه قرار داد. او آزمایشی کلاسیک طراحی کرد که در آن از جعبه معما برای آزمایش تجربی قوانین یادگیری استفاده مینمود.
شکل ۱. نمودار ساده نتیجه آزمایش جعبه معما
او گربهای را در جعبه معما قرار داد که تشویق میشد تا برای دستیابی به یک تکه ماهی از آن فرار کند. ثرندایک گربهای را در جعبه قرار داد و زمانی که طول میکشد تا از جعبه خارج شود را اندازهگیری کرد. گربهها روشهای متفاوت گریز از جعبه معما و رسیدن به ماهی را امتحان کردند.
نهایتا گربهها به اهرمی که در قفس را باز میکرد، پی بردند. در موقعیت مشابه، اهرم را فشار میدادند و بار دیگر مدت زمان مدنظر قرار میگرفت. در آزمایش و خطاهای متوالی، گربهها یاد گرفتند فشار دادن اهرم پیامدهای مطلوبی دارد و این رفتار را منطبق ساخته و در فشار دادن اهرم سریعتر عمل کردند.
ادوارد ثرندایک قانون اثر را مطرح کرد که میگوید هر رفتاری که با پیامدهای خوشایند همراه باشد، احتمالا تکرار میشود و هر رفتاری که با پیامدهای ناخوشایند همراه باشد، احتمالا متوقف خواهد شد.
ارزیابی انتقادی
ثرندایک (۱۹۰۵) مفهوم تقویت را معرفی کرد و اولین نفری بود که اصول روانشناختی را در حوزه یادگیری بهکار برد.
تحقیقات او منجر به نظریات و قوانین یادگیری زیادی شد، مثل شرطیسازی عامل. بی اف اسکینر (۱۹۳۸) مشابه ثرندایک حیوانات را در جعبههایی میگذاشت و مورد مشاهده قرار میداد تا تاثیر یادگیری را برروی آنها ببیند.
نظریات یادگیری ثرندایک و پاولف بعدها با نظریه هال ترکیب شد (۱۹۳۵). تحقیقات ثرندایک روانشناسی تطبیقی را بهمدت ۵۰ سال تحتتاثیر قرار داد و بر روانشناسان بیشماری طی آن دوره زمانی و حتی امروزه تاثیر گذاشته است.
