پاروکستین Paroxetine

هشدار

داروهای ضد افسردگی برای درمان انواع مختلفی از بیماری‌ها از جمله افسردگی و اختلالات روانی/ خلقی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها می‌توانند به جلوگیری از افکار یا تلاش­‌ها برای خودکشی کمک‌کرده و مزایای مهم دیگری را نیز فراهم کنند. با این حال، مطالعات نشان داده است که تعداد کمی از افراد (به ویژه افراد کمتر از ۲۵ سال) که از داروهای ضد افسردگی برای هرگونه بیماری استفاده می­‌کنند، ممکن است بدتر شدن افسردگی، سایر علائم روانی/ خلقی، یا افکار یا تلاش­‌هایی برای خودکشی را تجربه نمایند. بنابراین بسیارمهم است که با پزشک در مورد خطرات و مزایای داروی ضدافسردگی (به‌ویژه برای افراد زیر ۲۵ سال) صحبت‌کنید. حتی اگر درمان موردنظر در خصوص یک بیماری روانی یا خلقی نباشد.

در صورت مشاهده وخیم شدن افسردگی یا سایر بیماری­‌های روانی، تغییرات رفتاری غیرمعمول (از جمله افکار یا تلاش‌های احتمالی برای خودکشی)، یا سایر تغییرات روانی/ خلقی (از جمله اضطراب جدید یا بدتر شدن، حملات پانیک، مشکل در خوابیدن، زودرنجی، احساس عصبانیت و خصومت، اقدامات تکانشی، بی‌قراری شدید، تکلم بسیار سریع) فوراً به پزشک اطلاع دهید. هنگام شروع مصرف یک داروی ضد افسردگی یا تغییر دوز آن، به ویژه مراقب این علائم باشید.

موارد کاربرد

پاروكستین برای درمان افسردگی، حملات هراس (پانیک)، وسواس، اختلالات اضطرابی و استرس پس از سانحه استفاده می‌شود. این دارو با کمک به بهبود تعادل یک ماده طبیعی خاص (سروتونین) در مغز کار می‌کند. پاروکستین به عنوان یک مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) شناخته می‌شود. این دارو می‌تواند روحیه، خواب، اشتها، سطح انرژی و احساسات خوب شما را بهبود بخشد و موجب شود علاقه شما به زندگی روزمره بازگردد. ممکن است ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و تعداد حملات وحشت یا پانیک را کاهش دهد. همچنین ممکن است میل به انجام کارهای مکرر (اجباری مانند شستن دست، شمارش و چک کردن) را که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کند، کاهش دهد.

نحوه استفاده از پاروکستین خوراکی

قبل از شروع مصرف پاروکستین و هربار استفاده مجدد از آن، راهنمای دارویی آن را بخوانید. اگر سوالی داشتید، از پزشکتان بپرسید.

این دارو را طبق دستور پزشک و معمولاً یکبار در روز، صبح مصرف‌کنید. مصرف این دارو همراه با غذا ممکن است حالت تهوع را کاهش دهد. اگر این دارو باعث خواب‌آلودگی شما در طول روز می‌شود، در مورد مصرف عصرهای آن با پزشکتان صحبت کنید.

دوز مصرفی شما براساس شرایط پزشکی، سن، پاسخ به درمان و سایر داروهایی است که مصرف می‌کنید. فهرستی از تمام موادی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) تهیه کنید و آن را با پزشک خود به اشتراک بگذارید. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض‌جانبی، پزشک ممکن‌است شما را راهنمایی کند که مصرف این دارو را با دوز کم شروع کرده و به‌تدریج دوز خود را افزایش‌دهید. دستورالعمل‌های پزشکتان را به‌دقت دنبال‌کنید. دوز خود را افزایش‌ندهید یا دارو را به‌دفعات بیشتر در یک شبانه‌روز یا برای مدت زمانی طولانی­تر از زمان تجویز استفاده‌نکنید. با انجام اینکار بیماریتان سریعتر بهبود نخواهد یافت و ریسک ابتلا به عوارض‌جانبی نیز در شما افزایش خواهد یافت. این دارو را به‌طور مرتب مصرف‌کنید تا بیشترین بهره را از آن ببرید. برای اینکه مصرف دارو را فراموش‌نکنید، هرروز آن را در راس یک ساعت معین مصرف‌کنید.

معمولا کارخانه‌ای که دارو را تولید کرده است دستور می‌دهد قرص را نجوید یا خرد نکنید. با این حال، بسیاری از داروهای مشابه می‌توانند جویده و خرد شوند. دستورالعمل‌های پزشکتان را در مورد نحوه مصرف این دارو دنبال کنید.

اگر این دارو را به دلیل مشکلات قبل از قاعدگی مصرف می‌کنید، پزشک ممکن‌است به شما دستور دهد این دارو را هر روز از ماه یا فقط ۲ هفته قبل از پریود تا زمان شروع خونریزی، مصرف‌کنید.

پاروکستین را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید

حتی اگر احساس خوبی داشتید نیز مصرف این دارو را ادامه‌دهید. بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع‌نکنید. با قطع ناگهانی این دارو، ممکن‌است شرایطتان بدتر شود. همچنین، ممکن‌است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد، خستگی، تغییرات خواب و احساسات کوتاه‌مدت مانند شوک را تجربه‌کنید. برای جلوگیری از این علائم، برای قطع مصرف این دارو، پزشک ممکن‌است به‌تدریج دوز شما را کاهش‌دهد. علائم جدید یا بدتر شدن را بلافاصله گزارش‌کنید. در صورت عدم‌بهبودی یا بدتر شدن، حتما به پزشکتان اطلاع‌دهید.

ممکن است چندین هفته طول بکشد تا اثر کامل پاروکستین را در خودتان احساس‌کنید.

در عدم بهبودی یا بدتر شدن بیماریتان، به پزشکتان اطلاع‌دهید.

عوارض جانبی

با مصرف این دارو، حالت تهوع، خواب‌آلودگی، ضعف، سرگیجه، خشکی دهان، از دست دادن اشتها، افزایش تعریق، تاری دید، یا مشکلات خواب ممکن‌است رخ‌دهد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشکتان بگویید.

به‌یاد داشته باشید که پزشکتان پاروکستین را برای شما تجویز کرده است، زیرا به این نتیجه رسیده که منفعت این دارو برای شما بیش از خطر عوارض‌جانبی آن است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند، دچار عوارض‌جانبی جدی نمی‌‌شوند.

درصورت بروز هرگونه عارضه‌جانبی جدی، بلافاصله به پزشکتان اطلاع‌دهید، از جمله: لرزش، بی‌قراری، ناتوانی در ثابت‌ماندن، کاهش علاقه به رابطه‌جنسی، تغییر در توانایی جنسی، بی حسی و گزگز بدن، کبودی یا خونریزی آسان، ضربان قلب سریع و نامنظم، اسپاسم و ضعف عضلات، تشنج.

در صورت بروز هرگونه عارضه‌جانبی بسیار جدی، بلافاصله با اورژانس یا پزشکتان تماس‌بگیرید. مانند: مدفوع سیاه‌رنگ، استفراغی شبیه به قهوه، درد/ تورم/ قرمزی چشم، گشادشدن مردمک چشم، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین‌کمان در اطراف چراغ‌ها در شب، تاری دید).

این دارو ممکن‌است سروتونین را افزایش‌دهد و به‌ندرت باعث یک بیماری بسیار جدی به‌نام مسمومیت یا سندرم سروتونین می‌شود. اگر داروهای دیگری که باعث افزایش سروتونین می‌شوند نیز استفاده‌می‌کنید، این خطر افزایش می‌یابد. بنابراین لیست تمام داروهای مصرفی خود را به پزشکتان نشان‌دهید. در صورت بروز برخی از علائم زیر بلافاصله از کمک پزشکی استفاده‌کنید: ضربان قلب سریع، توهم، از دست دادن هماهنگی، سرگیجه شدید، حالت تهوع/ استفراغ شدید/ اسهال، گرفتگی عضلات، تب با علت ناشناخته، تحریک و بیقراری غیرمعمول.

به‌ندرت مردها ممکن است نعوظ دردناک یا طولانی‌مدت به‌مدت ۴ ساعت یا بیشتر داشته‌باشند. اگر این حالت اتفاق افتاد، استفاده از پاروکستین را متوقف‌کرده و بلافاصله کمک پزشکی بگیرید. زیرا ممکن‌است منجر به مشکلات دائمی شود.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به پاروکستین نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله موارد زیر، به پزشکتان اطلاع دهید و کمک پزشکی بخواهید: اگزما، خارش/ تورم (به‌خصوص صورت/ زبان/ گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی.

مواردی که در بخش‌های بالا ذکر شد، لیست کاملی از عوارض‌جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه عوارض دیگری شدید که در بالا ذکر نشده، حتما با پزشکتان تماس بگیرید.

موارد احتیاط

قبل از مصرف پاروکستین، در صورتی‌که به آن حساسیت دارید یا اگر مبتلا به انواع دیگری از آلرژی‌‌ها هستید، در این‌باره با پزشکتان صحبت‌کنید. این دارو ممکن‌است شامل مواد غیرفعالی باشد که موجب واکنش‌­های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت‌کنید.

قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک اطلاع دهید. به‌خصوص: سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال دوقطبی/ شیدایی-افسردگی، سابقه شخصی یا خانوادگی اقدام به خودکشی، مشکلات کبدی، مشکلات کلیوی، تشنج، کمبود سدیم در خون، زخم یا خونریزی روده یا معده، سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم یا آب‌سیاه چشم (نوع زاویه بسته).

این دارو ممکن‌است شما را گیج یا خواب‌آلود کند یا بینایی شما را تار کند. تا زمانی‌که احساس خواب‌آلودگی یا بینایی ضعیف دارید، از رانندگی، استفاده از ماشین‌آلات و کارهایی که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارند، خودداری کنید. همچنین از مصرف نوشیدنی‌های الکلی نیز خودداری کنید. در صورت استفاده از ماری‌جوانا (شاهدانه) با پزشکتان صحبت‌کنید.

قبل از انجام هرگونه عمل جراحی، تمامی محصولات مورد استفاده‌تان (از جمله داروهای تجویزشده، داروهای بدون‌نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید.

افراد مسن و کودکان

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی پاروکستین، به‌خصوص خونریزی، و دست دادن هماهنگی حساس باشند. همچنین ممکن است به‌نوعی عدم تعادل نمک در بدن (هیپوناترمی) مبتلا شوند، به خصوص اگر «قرص‌های آب» (ادرار آور) نیز مصرف می‌کنند. از دست دادن هماهنگی می‌تواند خطر زمین خوردن را در سالمندان افزایش دهد.

کودکان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه کاهش اشتها و کاهش وزن حساسیت بیشتری نشان دهند. وزن و قد را در کودکانی که از این دارو استفاده می‌کنند، همیشه کنترل کنید.

دوران بارداری

این دارو برای استفاده در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. این دارو ممکن است به نوزاد متولدنشده آسیب‌برساند. همچنین، نوزادان متولد شده از مادرانی که در طول ۳ ماه آخر بارداری از این دارو استفاده کرده‌اند، ممکن است گاهی اوقات دچار علائم ترک مانند مشکلات تغذیه یا تنفسی، تشنج، گرفتگی عضلات یا گریه مداوم شوند. با این حال، از آنجا که مشکلات ذهنی/ خلقی درمان نشده (مانند افسردگی، وسواس، اختلال وحشت (پانیک) و اضطراب) می‌تواند به یک زن باردار و نوزاد متولد نشده‌اش آسیب برساند، مصرف این دارو را قطع نکنید، مگر اینکه به دستور پزشکتان انجام شود. درعوض، از پزشکتان بپرسید آیا داروی دیگری برای شما مناسب است یا خیر. اگر قصد بارداری دارید یا احتمال می‌دهید باردار باشید، فورا با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید.

این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض‌جانبی جدی را افزایش‌دهد. مقاله حاضر شامل فهرستی جامعی از همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. لیستی از تمام موادی که مصرف‌می‌کنید (شامل داروهای بدون‌نسخه و محصولات‌گیاهی) تهیه‌کنید و آن را با پزشکتان به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک، دوز داروها را شروع، قطع یا تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن‌است با این دارو تداخل داشته‌باشند عبارتند از: تیوریدازین، داروهایی که می‌توانند باعث خونریزی یا کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، NSAIDها مانند ایبوپروفن، رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین).

آسپرین

اگر با پاروکستین از آسپرین استفاده می‌کنید، احتمال افزایش خطر خونریزی وجود دارد. با این حال، اگر پزشک، شما را به مصرف آسپرین با دوز کم برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی (معمولاً در دوزهای ۸۱-۳۲۵ میلی‌گرم در روز) راهنمایی کرده است، باید آن را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک خلاف این امر را به شما توصیه کند.

پاروکستین می‌تواند اثر سایر داروها را در بدنتان خنثی کرده یا سرعت جذبشان را کاهش دهد که در نتیجه ممکن است بر نحوه کار آنها نیز تأثیر بگذارد. نمونه‌هایی از این داروها شامل آتوموكستین، فنوتیازین، پیموزید، ریسپریدون، تاموکسیفن، تترابنازین، ضد آریتمی‌ها مانند پروپافنون/ فلكائینید، داروهای ضد افسردگی TCA مانند دیزیپرامین/ آمی تریپتیلین و غیره هستند.

داروهای مهارکننده MAO

مصرف داروهای مهارکننده MAO با این دارو ممکن‌است باعث تداخل دارویی جدی (احتمالاً کشنده) شود. در طول درمان با این دارو، از مصرف داروهای مهارکننده MAO (ایزوکاربوکسازید، لاینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساگیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانسیل پرومین) خودداری کنید. اکثر بازدارنده‌های MAO نیز نباید به‌مدت دو هفته قبل و بعد از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشکتان در مورد زمان شروع یا قطع مصرف این دارو سوال کنید.

در صورت استفاده از داروهای دیگری که باعث افزایش سروتونین می‌شوند، خطر سندرم یا مسمومیت سروتونین افزایش می‌یابد. مثلا می‌توان به داروهای خیابانی مانند MDMA/ اکستازی، عصاره گل راعی، داروهای ضدافسردگی خاص (از جمله SSRIهای دیگر مانند فلوکستین/ سیتالوپرام، SNRIها مانند دولوکستین/ ونلافاکسین)، تریپتوفان و سایر موارد اشاره کرد. خطر ابتلا به سندرم یا مسمومیت سروتونین، ممکن‌است هنگام شروع یا افزایش دوز این داروها بیشتر باشد.

در صورت استفاده از سایر محصولاتی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند از جمله الکل، ماری‌جوانا (شاهدانه)، آنتی‌هیستامین‌ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل‌کننده‌های عضلانی و مسکن‌های مخدر (مانند کدئین)، با پزشک خود مشورت کنید.

برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید (مانند محصولات آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی). زیرا ممکن‌است حاوی موادی باشند که باعث خواب آلودگی می‌شوند. می‌توانید از داروساز نحوه استفاده مطمئن داروها را بپرسید.

این دارو ممکن است در برخی آزمایشات پزشکی و آزمایشگاهی (از جمله اسکن مغزی برای بیماری پارکینسون) تداخل ایجاد کند. و احتمالاً باعث نتایج نادرست آزمایش شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و کلیه پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع هستند.

اوردوز یا مصرف بیش از حد

اگر دارو را اشتباهاً بیش از حد مصرف کردید و علائم جدی مانند از احساس بیهوشی یا مشکل تنفسی شدید دارید، با اورژانس یا پزشکتان تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل: ضربان قلب نامنظم، سرگیجه شدید، غش کردن یا تشنج باشد.

نکات

پاروکستین را به افراد دیگر ندهید.

تمام نوبت‌های روان‌پزشکی و پزشکی خود را به‌طور منظم پیگیری کنید.

دوز از دست رفته

اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان دوز بعدی است، از دوز فراموش شده صرف‌نظر کنید. دوز بعدی را در زمان معین مصرف کنید. دوز را برای جبران دو برابر نکنید.

شرایط نگهداری

دارو را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. در حمام نگهداری نکنید. داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.