هرزه خواری
اختلال پیکا (Pica) یا هرزه خواری
پیکا یا هرزه خواری نوعی اختلال خوردن اجباری است که در آن افراد از مواد غیرغذایی استفاده میکنند. خاک، خاک رس و رنگ پوسته پوسته از رایجترین موارد خورده شده هستند. اقلام کمتر متداول شامل چسب، مو، خاکستر سیگار و مدفوع است. این اختلال بیشتر در کودکان مشاهده میشود و 10٪ تا 30٪ کودکان خردسال 1 تا 6 ساله را درگیر میکند. این اختلال همچنین ممکن است در کودکان و بزرگسالان دارای اختلالات فکری و رشد مانند اوتیسم نیز رخ دهد. در موارد نادر، مشاهده میشود که زنان باردار هم هوس اقلام عجیب و غیرغذایی میکنند که در فرهنگ عامه، ویار نامیده میشود. برای این زنان، پیکا اغلب شامل خوردن خاک است و ممکن است مربوط به کمبود آهن و روی باشد.
پیکا خوردن مداوم موادی مانند خاک یا رنگ است که هیچ ارزش غذایی ندارند. کتاب راهنمای روانشناسی بالینی کودک در حال حاضر و در جدیدترین مطالعات تخمین میزند که میزان شیوع پیکا بین بازه 4 تا 26 درصد در میان جمعیتهای پیشرفته میباشد. تحقیقات در میان جمعیتهای غیرپیشرفته بهصورت مطالعات موردی منفرد صورت میگیرد و همین موضوع، تخمین میزان شیوع را دشوار میکند.
علائم پیکا
علائم Pica مربوط به ماده خوراکی غیرغذایی است که شخص خورده است. این علائم عبارتند از:
– معده درد
– دل درد
– خون در مدفوع (که ممکن است نشانه زخم ایجاد شده در اثر خوردن مواد غیرغذایی باشد)
– مشکلات روده (مانند یبوست یا اسهال)
این علائم در نتیجه محتوای سمی و باکتریایی مواد غیرغذایی است. خوردن مکرر مواد غیرغذایی در طی یک دوره زمانی میتواند باعث عوارض زیر شود:
– مسمومیت با سرب (از خوردن تراشههای رنگی که حاوی سرب هستند)
– انسداد یا پارگی روده (در اثر خوردن اجسام سخت مانند سنگ)
– آسیب به دندانها
– عفونت (از موجودات زنده و انگلهایی که به داخل بدن وارد میشوند و باعث بیماری میشوند)
چگونه پیکا یا هرزه خواری تشخیص داده میشود؟
در صورت مشکوکشدن به هرزه خواری ، ارزیابی پزشکی برای کمخونی احتمالی، انسداد روده یا مسمومیت احتمالی بسیارمهم است. در صورت وجود علائم، پزشک با بررسی یک تاریخچه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی، ارزیابی را شروع میکند. پزشک برای بررسی کمخونی و جستجوی سموم و سایر مواد در خون و بررسی انسداد در دستگاه روده از آزمایشهای خاصی- مانند اشعه ایکس و آزمایش خون- استفاده میکند. همچنین ممکن است عفونتهای احتمالی ناشی از خوردن مواد آلوده به باکتری یا موجودات دیگر را نیز آزمایش کند و مروری بر عادات غذایی فرد انجام دهد.
قبل از تشخیص هرزه خواری پزشک وجود سایر اختلالات- مانند ناتوانیهای ذهنی، ناتوانی در رشد یا وسواس– را بهعنوان دلیل رفتار عجیب خوردن ارزیابی میکند. این الگوی رفتاری باید حداقل یکماه طول بکشد تا تشخیص دادهشود.
بسیاری از کودکان معمولی چیزهایی مانند ناخن خود و یخ را میجوند، یا اسباببازیها و موهایشان را بهدهان میکشند. این عادتها، عادتهایی عادی است. اما فردی که مبتلا به پیکا شده، بهطور مکرر مواد غیرغذایی میخورد، حتی اگر این مواد باعث بیمار شدنش شود. این افراد حتما باید توسط پزشک ویزیت شوند. پزشک علائم جسمی کودک را بررسی میکند. این علائم همانطور که در قبل گفته شد، میتواند علائمی چون ناراحتی معده یا مشکلات روده باشد.
اگر کودکتان در یک گروه پرریسک برای ابتلا به پیکا (دارای ناتوانیهای ذهنی یا رشد) است، ممکن است پزشک از شما بپرسد که آیا فرزندتان را حین مصرف مواد غیرغذایی مشاهده کردهاید؟ و برای چه مدت است چنین رفتاری را مشاهده میکنید؟ همانطور که گفته شد، این رفتارها باید در طول یک بازه زمانی تکرار شده باشند. در این صورت است که اگر این رفتار بهمدت یک ماه یا بیشتر رخ داده باشد، پزشک ممکن است آن را بهعنوان پیکا تشخیص دهد. پزشک آزمایش خون را برای بررسی سطح آهن و روی کودکتان تجویز میکند. کمبود این ویتامینها در برخی موارد، محرک خوردن خاک و خاکرس میشوند.
باتوجه بهخطر ابتلا بهعوارض پزشکی (مانند مسمومیت با سرب) همراه با پیکا، نظارت دقیق پزشکی در طول درمان لازم است. علاوه بر این، همکاری نزدیک با یک رواندرمانگر در درمان پیکا برای درمان بهینه این موارد پیچیده، ایدهآل است.
درمان پیکا یا هرزه خواری
کتاب راهنمای روانشناسی بالینی کودک در حال حاضر از استراتژیهای رفتار درمانی بهعنوان موثرترین رویکرد درمانی برای پیکا یا هرزه خواری پشتیبانی میکند. آموزشهایی که در آن به کودک یاد داده میشود کدام غذاها خوراکی هستند و کدام مواد را نمیتوان مصرف کرد. با استفاده از تقویتکنندههای مثبت مانند تشویق و جایزه، میتوان عادتهای بد خوراکی را در کودک تغییر داد. درمان پیکا شامل درمان پزشکی و روانی خواهد بود. در ابتدا و در بخش پزشکی، پزشک به دلیل خوردن مواد غیرغذایی باید به بیماری فرزند شما رسیدگی کند. مثلاً پزشک یبوست، اسهال، زخم، پارگی روده، عفونت یا هر ترکیبی از بیماریهای کودکتان را درمان میکند. اگر پزشک متوجه شود کودکتان آهن و روی کافی ندارد، با مکمل ویتامین و توصیههای غذایی این مشکل را برطرف میکند.
تمرکز دیگر در درمان مربوط به علت اصلی است که کودکتان را به پیکا دچار کرده است. پزشک شما در مورد محیط خانه شما بحث خواهد کرد، شما را به عنوان والدین آموزش خواهد داد و فرزندتان را به یک متخصص رواندرمانگر معرفی میکند.
چه عوارضی با Pica یا هرزه خواری همراه است؟
عوارض خطرناکی سلامت فرد را در اختلال پیکا تهدید میکنند. عوارضی مانند:
– ممکن است موارد خاصی مانند تراشههای رنگ حاوی سرب یا سایر مواد سمی باشد که خوردن آنها منجر به مسمومیت میشود و خطر عوارضی از جمله اختلالات یادگیری و آسیب مغزی را در کودک افزایش میدهد. این مورد نگران کنندهترین و کشندهترین عارضه جانبی پیکا است.
– خوردن اشیا غیرغذایی میتواند در خوردن غذای سالم تداخل ایجاد کند که منجر به کمبودهای غذایی مانند کمبود ویتامینها میشود.
– خوردن اجسامی که هضم نمیشوند مانند سنگ میتواند باعث یبوست یا انسداد دستگاه گوارش از جمله روده کوچک و بزرگ شود. همچنین، اشیاء سخت یا تیز (مانند گیرههای کاغذ یا ضایعات فلزی) میتوانند باعث ایجاد پارگی در پوشش مری یا روده شوند.
– باکتریها یا انگلهای حاصل از آلودگی یا اشیاء میتوانند عفونتهای جدی ایجاد کنند. برخی از عفونتها میتوانند به کلیهها یا کبد آسیب برسانند.
– ناتوانیهای تکاملی موجود میتواند درمان را دشوار کند. پیکا معمولاً از کودکی شروع میشود و بهطور معمول فقط چند ماه ادامه دارد. با این وجود، احتمالاً مدیریت آن در کودکانی که از نظر رشد معلولیت دارند دشوارتر خواهد بود.
آیا میتوان از پیکا جلوگیری کرد؟
هیچ روش خاصی برای جلوگیری از پیکا وجود ندارد. با این حال، توجه دقیق به عادات غذایی و نظارت دقیق بر کودکانی که مدام چیزهایی را در دهانشان میگذارند، ممکن است به ابتلا شدن کودک به این بیماری قبل از بروز عوارض کمک کند.
آیا میتوان از پیکا پیشگیری یا اجتناب کرد؟
نمیتوان از پیکا جلوگیری کرد. اما تغذیه مناسب ممکن است به برخی کودکان کمک کند تا از بروز آن جلوگیری شود. اگر به عادات غذایی توجه زیادی داشته باشید و بر كودكانی كه تمایل دارند چیزهایی را به دهان خود بگذارند نظارت كنید، احتمالاً میتوانید این اختلال را زودتر از وقوع و قبل از بروز عوارض، از بین ببرید. اگر کودک شما مبتلا به پیکا شده است، میتوانید با دور نگه داشتن این مواد از خانه، خطر خوردن مواد غیرغذایی را کاهش دهید. همچنین حتماً روی بازیهای بیرون از خانه کودکتان نظارت دقیق داشته باشید.
زندگی با پیکا
اختلال پیکا در بیشتر کودکان با بزرگتر شدن از بین میرود. مشاهده شده که این اختلال معمولاً طی چند ماه از بین میرود. با این حال، جمعیتهای پرخطر، مانند کودکان و بزرگسالان دارای ناتوانیهای ذهنی یا رشد ممکن است نیاز به نظارت مداوم بر رفتار و محیط خود داشته باشند.
منبع:
https://www.webmd.com/mental-health/mental-health-pica#2
https://familydoctor.org/condition/pica/