نحوه تربیت تک فرزند
نحوه تربیت تک فرزند
تک فرزتد یا خانواده پرجمعیت؟ والدین تک فرزند، مانند سایر والدین، لحظات سختی را نیز تجربه میکنند. در این مقاله نکات مهمی برای تربیت تک فرزند آورده شده است.
پنجاه سال پیش، تککودکان اغلب بهعنوان فردی تنها، بدبخت و از نظر اجتماعی ناتوان تصور میشدند. اما امروزه تغییر کرده است و با افزایش تعداد تک فرزندها، جایگاه آنها در جامعه افزایش یافته است. طبق مرکز تحقیقاتی پیو، در سال ۲۰۱۵، حدود 22 درصد از کودکان پس از زمان رسیدن مادرانشان به پایان سن باروری، خواهر و برادر نداشتند، در حالیکه این عدد در سال ۱۹۶۷ برابر ۱۱ درصد بود. یک خانواده کوچک به طور چشمگیری با یک خانواده بزرگ متفاوت است و در نتیجه، با مجموعهای کاملاً متفاوت از چالشها و پاداشها همراه است.
آموزش مهارتهای اجتماعی در تربیت تک فرزند
تعامل با دیگران را تشویق کنید
کودکان برای اینکه احساس تنهایی نکنند، اغلب دوستان خیالی یا پیوندهایی با اشیای بیجان، مانند عروسکها یا حیوانات عروسکی پیدا میکنند. مهم نیست که چقدر به یک تک فرزند توجه میکنید. گاهی اوقات، آنها فقط به فردی همسن و سال خود نیاز دارند تا با او ارتباط برقرار کنند. دکتر تانر، پزشک و دانشیار بالینی اطفال در دانشگاه کالیفرنیا میگوید: در هنگام تک فرزندی، فعالیتهای اجتماعی باید از 18 ماهگی شروع شود. زمانهای بازی، باید هم در خانه کودک (جایی که باید اسباببازیهایش و توجه والدینش را به اشتراک بگذارد) و هم در خانه دوستش (جایی که باید از همسالانش پیروی کند) برنامهریزی شود.
مری والاس، نویسنده کتاب Birth Order Blues، توضیح میدهد که تک فرزندها مشکلات نابسامان روابط خواهر و برادری را تجربه نمیکنند. اصطلاح «رقابت خواهر و برادری» در واقع به بچهها کمک میکند تا با همسالان خود به صورت روزانه کنار بیایند. او اضافه میکند که این کار چیزهایی مانند باختن در یک بازی، انتظار برای نوبت و پیوستن به یک گروه را برای تک فرزند سخت میکند. برای کمک به موفقیت تک فرزند در موقعیتهای اجتماعی، والدین باید:
- نحوه اشتراکگذاری، سازش و توجه به دیگران را با مثال به فرزندشان نشان دهند.
- وقتی بچهها باملاحظه هستند، به آنها پاداش بدهند و اگر اینطور نبودند، عواقبش را اجرا کنند.
روش تربیت تک فرزند
در کودکی، دورترین خیال من این بود که تک فرزند باشم. نه تنها فرزندی با والدین واقعیام، بلکه با والدین خیالی که من را در همهچیز در اولویت قرار میدادند، تمام پولشان را برای من خرج میکردند و زندگیشان حول محور من میچرخید.
تصور میکردم برایم اسب میخرند، در سوئیت خودم در یک عمارت زندگی میکنم و خدمتکار خودم را خواهم داشت که منتظرم باشد. البته مادر خیالیام شبانهروز در کنارم بود تا هر آرزو و خواستهی مرا برآورده کند.
این فانتزی بدیهی است که دور از ذهن بود. من در خانهای با شش بچه بزرگ شدم. پدر و مادرم دوستداشتنی و فوقالعاده بودند. زندگی فانتزیام مرا نابود میکرد. نمیگذاشت مهارتهای زندگی مانند مسئولیتپذیری، تقسیم کردن، بخشیدن به دیگران، خدمت به دیگران، سختکوشی یا از خودگذشتگی را بیاموزم.
تک فرزند بودن ممکن است برای برخی یک رویا باشد. با این حال، والدین باید از برخی مسائل مربوط به تربیت تک فرزند آگاه باشند. در زیر چند نکته ضروری برای والدین آورده شده است.
۱.از توجه زیاد یا لوس کردن کودک خودداری کنید
یکی از خطرات تک فرزندی، لوس کردن آنها با زیادهروی در توجه به آنهاست. وقتی خواهر و برادری در صف وجود نداشته باشند که اسباببازی و هدایا بخواهند، توجه به تکفرزند بیشتر میشود. داشتن یک فرزند، افراط در توجه به آنها را آسان میکند.
ما میتوانیم با تعیین محدودیتها، این تمایل را مهار کنیم. تعداد هدایا یا مبلغ مشخصی را برای هر تعطیلات تعیین کنید و به آن محدودیت پایبند باشید.
همچنین میتوانید کاری کنید که آنها چیزهایی را که میخواهند، خودشان به دست آورند. اگر آنها جدیدترین بازی ویدیویی را میخواهند، از آنها بخواهید کارهایی را برای کسب درآمد انجام دهند تا بتوانند خودشان آن را به دست آورند. این کار میتواند به کودک کمک کند تا ارزش چیزی را که میخواهد، بیشتر درک کند.
۲. با کودک مانند یک بزرگسال رفتار نکنید
در حدود سن 8 یا 9 سالگی، بسیاری از کودکان بلوغ خود را نشان میدهند و رفتارهایی شبیه به بزرگسالان دارند. پذیرش این رفتار برای والدین نیز آسان میشود زیرا تصور میکنند باید همینطور باشد. با این حال، کودک هنوز یک کودک است، بنابراین باید مانند یک کودک با وی رفتار شود.
وب سایت RaisingChildren.net توضیح داده است که قشر جلوی مغز تا بزرگسالی به طور کامل رشد نمیکند. حتی نوجوانان به دلیل اینکه قشر جلوی مغز آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده است، به صورت تکانشی عمل میکنند.
والدین باید بدانند که به همین دلیل، رفتارهای تکانشی در کودکان نیز اتفاق میافتد. بنابراین، ما نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که کودکان در سنین ۸ تا ۹ سالگی کاملا بالغ شوند، زیرا هنوز از نظر رشدی در آن حد نیستند. به آنها اجازه دهید بچه باشند. آنها فقط یک بار در زندگیشان میتوانند بچه باشند.
۳. فرزندتان را با همسالانش در معاشرت قرار دهید
یک مقاله تحقیقاتی توسط کیتزمن و لاکوود (2020) در مجله روابط اجتماعی و شخصی نشان داد کودکانی که بدون خواهر و برادر بزرگ میشوند، کمتر میتوانند درگیری با همسالانشان را مدیریت کنند. بنابراین، معاشرت با همسالان از اهمیت بالایی برخوردار است. اما حتی فراتر از آن، والدین باید به فرزندان خود اجازه دهند تا در صورت امکان، اختلافاتشان را با همسالانشان، خودشان حل کنند. این کار به آنها میآموزد که چگونه با همسالان خود کنار بیایند و تعارضات را خودشان حل کنند.
اغلب، والدین میخواهند از کودک خود محافظت کنند و اگر ببینند که فرزندشان از نظر عاطفی صدمه میبیند، در تعامل با همسالانشان دخالت میکنند. والدین باید مهارتهای حل تعارض را با صحبت در مورد نحوه واکنش در این شرایط، به فرزندشان بیاموزند. آموزش نحوه برخورد با تعارضات همسالان خود و اینکه فقط در صورت لزوم به دنبال مداخله بزرگسالان باشند (مانند خطر آسیب فیزیکی)، برای رشد مهارتهای اجتماعی کودک مفید است.
۴. انتظارات واقعبینانهای از فرزندتان داشته باشید
وقتی بزرگترها فقط یک کودک را بزرگ میکنند، تمام امیدها و رویاهای خود را در او میبینند. والدین باید انتظارات واقعبینانهای داشته باشند. بچهها خودشان یک شخص هستند و شما، آن شخص نیستید. آنها شخص خودشان هستند و به همین دلیل استعدادها، هدفها و تواناییهایی خود را دارند که با شما متفاوت است. شما باید آنها را بر اساس تواناییهایشان ارزیابی کنید، نه بر اساس تواناییهای خودتان.
انتظار داشتن از تکفرزند برای تبدیل شدن به یک ستاره فوقالعاده ورزشی و پیوستن به یک لیگ خاص، مطمینا منطقی نیست. هر کودکی، خاص و منحصر به فرد است.
اگر کسی چهار بچه داشته باشد، ممکن است یکی را ببیند که در ورزش عالی است، دیگری در تحصیلات عالی است، دیگری در هنر فوقالعاده است، و دیگری که هنوز استعداد خود را کاملاً نشناخته است، چون هنوز کوچک است. با داشتن تک فرزند، نمیتوانیم از او انتظار داشته باشیم که تمام رویاها، امیدها و جاهطلبیهای یک خانواده شش نفره را برآورده کند.
به دنبال این باشید که بفهمید فرزندتان در زندگی چگونه میتواند خوب باشد. ممکن است فرزندتان فعالیتهای خاصی داشته باشد که در آنها برتری دارد و در برخی فعالیتهای دیگر هم اصلا مهارتی نداشته باشد. آنها را در هر کاری که انجام میدهند تشویق کنید، اما انتظارات غیرمنطقی و دستنیافتنی نداشته باشید.
۵. به فرزندتان وظایفی بدهید تا مسئولیتپذیری را یاد بگیرد
داشتن یک فرزند، انجام تمام کارهای خانه را برای والدین آسان میکند. زیرا شستن لباسها و تمیز کردن و مراقبت، فقط برای یک نفر است. والدینی که سه فرزند دارند، به احتمال زیاد از فرزندان خود برای انجام کارهای خانه کمک میخواهند.
کودکانی که تنها فرزند خانه هستند، باید ملزم به انجام کارهای روزمرهشان باشند. این کار به آنها کمک میکند تا مسئولیتپذیری را یاد بگیرند. آنها همچنین باید مهارتهای عملی زندگی مانند نحوه تا کردن لباسها، نحوه صحیح شستن ظروف و نحوه جاروبرقی و تمیز کردن خانه را بیاموزند.
انجام کارهای خانه میتواند برای آنها سودمند باشد، به خصوص اگر برای کارهای اضافی پاداش دریافت کنند تا بتوانند با آن، چیزهایی را که میخواهند به دست آورند.
۶. سرگرمی دائمی آنها نباشید
کودکان توجه و تمام زمان خود را از والدینشان میخواهند. برای والدین بسیار خوب است که این را به فرزندان خود بدهند، اما باید تعادل وجود داشته باشد.
به عنوان مثال، اگر مادری در خانه تنها یک فرزند داشته باشد، از او انتظار نمیرود که دائماً کودک را در تمام طول روز سرگرم کند. والدین به زمان نیاز دارند تا کارهای خانه خود را تکمیل کنند و برای خود وقت بگذارند. معمولا والدین از بازی نکردن کافی با فرزندشان احساس گناه میکنند، به خصوص زمانی که کودک دائماً از والدین درخواست بازی میکند. والدین باید انتظارات معقولی از فرزندانشان در مورد سرگرم کردن آنها داشته باشند.
به عنوان مثال، مادر میتواند به تنها فرزندش بگوید: «میخواهم 20 دقیقه با تو قطار بازی کنم و بعد تو میتوانی 20 دقیقه به تنهایی در حالی که من لباسها را میشویم، بازی کنی.»
۷. فعالیتهایی را پیدا کنید تا فرزندتان با همسالانش مشغول شود
زمانی که کودک شما با همسالانش درگیر بازی و معاشرت میشود، یک فرصت عالی برای والدین است تا به کارهای شخصی خودشان برسند. معمولا از سن یک سالگی به بعد، کودک آماده است تا با بچههای دیگر بازی کند و فعالیتهایی داشته باشد که به رشد او کمک میکند.
۸. فرزندتان را در یک سالن ورزشی یا بازی گروهی ثبتنام کنید
شما میتوانید کودک خود را برای کلاسهای ورزشی ثبتنام کنید. مکانهای مختلفی وجود دارند که برنامهها و کلاسهایی را ارائه میدهند که به طور خاص برای نوزادان و کودکان نوپا طراحی شده است. این نوع مکانها و کلاسهایی که ارائه میدهند، فرصتی عالی برای تکفرزندان فراهم میکند تا با همسالان خود بازی کنند، زیرا کلاسها معمولاً بر اساس سن گروهبندی میشوند.
نکته نهایی در مورد تربیت تک فرزند
بزرگترین نکته برای والدینی که تک فرزند بزرگ میکنند، درک این موضوع است که فرزندشان به معاشرت با همسالانش نیاز دارد. از آنجایی که آنها هیچ خواهر و برادری ندارند، والدین باید فرزند خود را از خانه بیرون ببرند و مکانهایی را پیدا کنند که بتواند با بچههای هم سن و سال خود بازی کند.
والدین میتوانند با جست و جوی فعالیتها و کلاسهایی که برای سن فرزندشان تدارک دیده شدهاند، کودک را در آن کلاسها ثبتنام کنند. سپس، آنها خودشان هم میتوانند از این فرصت استفاده کنند و با والدین دیگر ارتباط برقرار کنند تا بتوانند در آینده با دوستان جدید خود، برنامههای بازی برای کودکشان تنظیم کنند.
منبع:
https://www.lifehack.org/893084/only-child
https://www.parents.com/baby/development/sibling-issues/raising-an-only-child/
