طرحواره پذیرش جویی جلب توجه

طرحواره پذیرش جویی جلب‌توجه

افرادی که روابط متضادی را تجربه می‌کنند، ممکن است یک یا چند مورد از این سه طرحواره را در خود به‌صورت فعال داشته باشند: ایثار، اطاعت یا پذیرش جویی- جلب‌توجه.

همه ما ممکن است گاهی اوقات از شناخت و تأیید افراد، در مورد کارهایی که انجام می‌دهیم لذت ببریم. اگر شما به‌تازگی موفقیت شغلی کسب کرده‌اید، ممکن است بیش از اندازه‌ی معمول، نیاز به دریافت تأیید از دیگران داشته باشید. تاییدی که می‌تواند در تصمیم‌گیری شما در مورد آنچه دنبال می‌کنید و نحوه تعامل‌تان با مردم تأثیر بگذارد.

نکته مهم این است که در طرحواره پذیرش – جلب‌توجه، تایید دیگران می‌تواند روز شما را خارق‌العاده کند. اما اگر این تایید و جلب‌توجه وجود نداشته باشد، همه‌چیز از نظر احساسی در شما خراب می‌شود. تلاش برای گرفتن تایید و توجه می‌تواند عزت‌نفس ما را به عقاید و نظرات لرزان و تغییرپذیر دیگران واگذار کند.

هنگامی که طرحواره پذیرش جویی فعال می‌شود، ممکن است بسته به آنچه دیگران درباره ما می‌گویند خلق و خوی ما تغییر کند. و تلاش کنیم برای جلب‌نظر دیگران هر کاری که می‌توانیم انجام دهیم. در نتیجه، ممکن است ناامیدی و اضطراب یا احساس عدم‌اصالت نسبت به خودِ واقعی را تجربه کنیم. همچنین ممکن است نسبت به هر نوع انتقاد یا رد شدن از سوی دیگران بسیار حساس شویم. این موضوعات می‌تواند منجر به هویتی ناپایدار یا احساس پوچی شود.

طرحواره پذیرش جویی و جلب‌توجه، مشکل‌ساز است. زیرا تأیید به عوامل زیادی خارج از کنترل ما بستگی دارد، اما احساس ما نسبت به خود را تعیین می‌کند. نیاز واقعی در پشت طرحواره پذیرش جویی و جلب‌توجه این است که نسبت به آنچه که هستیم، اعتماد به‌نفس داشته باشیم و فارغ از نظر دیگران، لیاقت یا دوست‌داشتنی بودن را تجربه کنیم.

۱۰ عبارتی که مشخص می‌کند به طرحواره پذیرش دچارید یا خیر.

اگر پنج یا بیشتر از پنج مورد از موارد زیر را در خود شناسایی کردید، باید بدانید که طرحواره پذیرش جویی یا جلب‌توجه در شما فعال است.

1.من خیلی نگرانم که مردم درباره‌ام چه فکر می‌کنند.

2.بسیاری از تصمیمات من براساس آنچه دیگران فکر می‌کنند، بوده است.

3.در موقعیت‌های اجتماعی مضطرب می‌شوم، زیرا فکر می‌کنم مردم در موردم قضاوت می‌کنند یا مرا دوست ندارند.

4.بسته به اینکه با کی هستم، تمایل دارم نحوه عملکرد و گفتگویم را تغییر دهم.

5.احساس نمی‌کنم هویت مستقلی داشته باشم.

6.ستایش و توجه زیاد دیگران باعث می‌شود احساس ارزشمندی کنم.

7.من می‌خواهم همه مرا دوست داشته باشند.

8.داشتن پول و مقام برای من واقعاً مهم است.

9.عزت‌نفس من بسیار به آنچه دیگران درباره‌ام فکر می‌کنند، بستگی دارد.

10.من نگران این هستم که ممکن است کسی را آزرده خاطر کنم، پس مرتبا به آنچه گفته‌ام یا انجام داده‌ام فکر می‌کنم.

زندگی با طرحواره پذیرش

اگر فکر می‌کنید طرحواره پذیرش در شما فعال است، شروع به مشاهده نحوه بروز آن در زندگی روزمره‌تان کنید. شناخت، کلید تغییر الگوهایی است که شما را در رسیدن به اهدافتان متوقف‌می‌کند.

طرحواره پذیرش نیازی عمیق به موردپسند واقع‌شدن است. درواقع بسیار طبیعی‌ست که بخواهیم موردپسند باشیم. زیرا یکی از نیازهای اساسی ما بقا است. زمانی‌که سالیان پیش در قبیله‌ها زندگی‌می‌کردیم، راه تامین امنیت‌مان حضور در گروه بود. بنابراین اگر «تأیید» نمی‌شدیم، احتمالاً از قبیله بیرون انداخته می‌شدیم و محل زندگیمان را ترک می‌کردیم تا نابود شویم.

تأیید فقط زمانی مشکل‌ساز می‌شود که برای ما مشکلات عاطفی ایجاد کند یا مانع رسیدن به رضایت شخصی شود. یکی از مشکلات اصلی این طرحواره، ازدست‌دادن حس واقعی خود و هویت است. ما وقت و انرژی زیادی صرف تلاش برای چیزهایی می‌کنیم که دیگران را خوشحال می‌کند، طوری‌که نیازها، احساسات و خواسته‌های واقعی خودمان را کاملاً نادیده می‌گیریم.

خصوصیات افراد با طرحواره پذیرش

در این طرحواره شما یک وجهه مردمی قدرتمند و دلپذیر دارید و فکر اینکه کسی شما را پس‌بزند یا دوستتان نداشته‌باشد، خارج از حد تحملتان است. بنابراین وقت زیادی را صرف تلاش برای خواسته‌های دیگران می‌کنید تا آنها شما را دوست داشته‌باشند. تکرار این رفتارها طاقت‌فرسا می‌شود و باعث می‌شود در برابر همه رفتارها حساس شویم.

مثلاً دائم در مورد چیزهایی‌که گفته‌ایم یا انجام داده‌ایم، در صورتی‌که ناخواسته شخصی را آزار داده باشیم، دچار نشخوار فکری می‌شویم. درنهایت ممکن‌است فرد با این طرحواره مانند یک آفتاب‌پرست رفتار کند. مرتبا رنگ عوض کند و آنچه که هست را مدام تغییر دهد. ظاهر برای افراد با این طرحواره بسیارمهم است. آنها برای دیده‌شدن، مدام بدن، مو، لباس و دارایی‌هایشان را تغییر می‌دهند تا به‌چشم اطرافیان بیایند. برخی افراد دارای این طرحواره می‌گویند وقتی با دیگرانند، هرگز نمی‌توانند آرام باشند. زیرا مدام نگرانند شاید چیزی بگویند که دیگران را ناراحت‌کند و احمقانه یا خسته‌کننده به‌نظر برسند و به‌همین دلیل اضطراب اجتماعی زیادی را تجربه‌می‌کنند.

از نظر احساسی فرد دارای طرحواره پذیرش با عزت‌نفس پایین، احساس پوچی، تنهایی، گیجی و نهایتاً افسردگی دست‌وپنجه نرم‌می‌کند. از آنجا که فرد واقعاً نمی‌داند چه کسی هست، نمی‌تواند در سطح عمیق و صمیمی با دیگران ارتباط برقرار کند و نیاز به ارتباط واقعی به‌ندرت برآورده‌می‌شود. این طرحواره همچنین باعث حساسیت بیش از حد به عدم‌پذیرش می‌شود که تأثیر زیادی بر روابط و وضعیت عاطفی دارد. گاهی‌اوقات، فرد اختلاف‌نظر را به‌عنوان «طرد» می‌بیند و به‌شدت به مردم ضربه‌می‌زند یا به‌شدت ناراحت و احساساتی می‌شود. همچنین در زندگی‌اش واقعاً احساس‌رضایت نمی‌کند. زیرا اکثر انتخاب‌هایش باتوجه به نیازها و خواسته‌های خودش انجام نمی‌شود. درنهایت ممکن‌است در مشاغلی‌که دوست‌ندارد، روابطی سطحی و زودگذر و سرگرمی‌هایی که صرفاً  از نظر دیگران خوبند، زمانش را بگذراند.

دلایل شکل‌گیری طرحواره پذیرش جویی و جلب‌توجه 

این طرحواره به دنبال تربیت در خانواده‌هایی ایجاد می‌شود که در آنها:

1. اهمیت «حفظ ظاهر» و آنچه دیگران فکر می‌کنند، بسیار زیاد است.

2. والدین بسیار کنترل می‌کنند که فرزندانشان چه سرگرمی‌ها و علایقی دارند و در مدرسه باید چه مسیری را طی کنند.

3. در خانواده‌هایی که عشق و توجه فقط زمانی موردتوجه قرار می‌گیرد که کودکان به‌نوعی والدینشان را «خشنود» می‌کنند.

اساساً، در دوران کودکی، افراد جویای تأیید تشویق نمی‌شوند كه ایده‌ها، نظرات، علائق و سلیقه یا مسیر زندگی خود را پرورش دهند و بنابراین آنها از خود احساسی پایدار و واقعی را ندارند.

https://app.securenest.org/c/schemas/approval-seeking-recognition-seeking

https://www.schematherapyonline.com/approval-seeking-2/

https://www.mind-balance.org/post/approval-seeking-schema