اهمیت تعیین اهداف
تعیین هدف ها برای زندگی بسیارمهم است. مهم نیست در کجای زندگی باشید، بدون اهداف مشخصی که شما را به جلو سوق دهد، نمی‌دانید در فعالیت‌هایی که تعیین‌کننده پیشرفت و برطرف کردن نیازهایتان است، پیشرفت می‌کنید یا خیر. تصور کنید سال‌ها گذشته و شما به عقب باز می‌گردید. آیا این زندگی همان چیزی بوده که می‌خواستید؟
اهدافی که برای خود تعیین کرده‌اید لازم نیست بیش از حد پیچیده باشند. به هر حال، بین «تصاحب جهان» و «به دست آوردن یک میلیون تومان» حد وسطی وجود دارد. با این حال، طبق تجربه ما، کسانی که اهداف مشخصی برای خود تعیین می‌کنند، از موفقیت‌های بیشتری برخوردار می‌شوند. منظور ما از «اهداف روشن» نمونه‌هایی مانند «به دست آوردن یک میلیون تومان» است. این نوع هدف قابل دستیابی و قابل اندازه‌گیری است. به عبارت دیگر، هرگاه حس کنید پیشرفت شما متوقف شده، می‌توانید موفقیت خود را پیگیری کرده و در رویکردتان تغییراتی ایجاد کنید. در حالی که پیشرفت در زندگی شخصی یا شغلی شما بدون تعیین اهداف نیز امکان‌پذیر است اما می‌خواهیم شانس موفقیت بیشتری در تلاش‌هایمان داشته باشیم. باتوجه به این سعی داریم یک سیستم تعیین هدف که طرفداران زیادی هم دارد معرفی کنیم و دلیل کارکرد آن را توضیح دهیم.
تعیین هدف یک روش مفید برای ایجاد پیشرفت موردنظر شماست. با تعیین اهداف و ایجاد یک نقشه راه مشخص برای رسیدن به هدف موردنظرتان، می‌توانید تصمیم بگیرید که چگونه زمان و منابع خود را برای پیشرفت استفاده کنید. بدون اهداف، تعیین نحوه دستیابی به یک شغل خاص، ارتقا سطح یا سایر نقاط عطفی که می‌خواهید به آنها دست پیدا کنید دشوار است.
ایده SMART
وقتی برای خود هدفی تعیین می‌کنید، باید هر مرحله لازم برای موفقیت را در آن بگنجانید. برای کمک شما می‌توانید از چارچوبی به نام اهداف SMART استفاده کنید. در اینجا نحوه کار اهداف SMART آورده شده است و چند نکته و مثال برای کمک به شما در فهم بهتر هدف‌گذاری به این روش اضافه شده است.
اهداف SMART ایده نسبتاً جدیدی است. در سال 1981، جورج تی دوران، مشاور و مدیر سابق برنامه‌ریزی شرکت واشنگتن پاورپوینت، مقاله‌ای را منتشر کرد به نام «یک روش دقیق برای نوشتن اهداف مدیریتی وجود دارد». در این مقاله، او اهداف SMART را ابزاری برای ایجاد معیارهایی برای کمک به بهبود شانس موفقیت در تحقق هدف معرفی می‌کند.
هنگام تعیین اهداف شخصی ویژگی مهم، جزییات آن اهداف است. مثلاً به چالش کشیدن خود برای «انجام کار بیشتر» بسیار مبهم است، زیرا شما هیچ راهی برای ردیابی پیشرفت خود و هیچ نقطه نهایی ندارید. به بیان ساده، اگر اهداف شما قابل اندازه‌گیری نیستند، دستیابی به موفقیت می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. اهداف SMART جواب این چالش‌ها می‌باشد، زیرا می‌توانید اهدافتان را را به پنج عامل قابل‌ارزیابی تقسیم کنید.
اسمارت (SMART) به چه معنی است؟
مخفف عبارات:
S – خاص
هنگام تعیین هدف، در مورد آنچه می‌خواهید به دست آورید دقیق باشید. در مورد این مشخصه به عنوان بیانیه ماموریت برای هدفتان فکر کنید. این خاصیت یک لیست دقیق از چگونگی دستیابی به یک هدف نیست، اما باید شامل پاسخ به سوالات زیر باشد:
چه کسی؟ – در نظر بگیرید که چه کسی برای دستیابی به هدف باید درگیر شود (این امر به ویژه وقتی روی یک پروژه گروهی کار می‌کنید بسیارمهم است).
چه چیزی؟ – دقیقاً به آنچه می‌خواهید به انجام برسانید فکر کنید و از بررسی جزئیات دقیق آن نترسید.
چه وقت؟ – در مورد تعریف اهداف SMART در بخش «محدودیت زمانی» توضیحات بیشتری در مورد این سوال خواهید یافت، اما حداقل باید یک چارچوب زمانی تعیین کنید.
کجا؟ – این سوال همیشه قابل اجرا نیست، به خصوص اگر اهداف شخصی تعیین می‌کنید. اما اگر مکانی برای رویداد مربوطه وجود دارد، آن را در اینجا مشخص کنید.
کدام؟ – موانع یا نیازهای مرتبط را تعیین کنید. این سوال می‌تواند برای تصمیم‌گیری در مورد واقع‌بین بودن هدفتان مفید باشد. مثلاً اگر هدف ایجاد مشاغل مربوط به پخت و پز است، اما قبلاً هرگز چیزی نپخته‌اید، ممکن است یک مسئله چالش‌برانگیز باشد. در نتیجه، شما می‌توانید مشخصات هدف را به صورت «برای پخت و پز برای افتتاح یک تجارت آشپزی چه بیاموزم» اصلاح کنید. یعنی با تعیین مشخص هدف به یک قدم عقب‌تر بازگردید و پیش نیازها را برآورده کنید.
چرا؟ – دلیل تعیین این هدف چیست؟ وقتی نوبت به استفاده از این روش برای شغل شما می‌رسد، پاسخ احتمالاً در امتداد پیشرفت شرکت یا پیشرفت شغلی خواهد بود.
M – قابل اندازه‌گیری
برای تعیین اینکه آیا هدف را برآورده می‌کنید از چه معیارهایی استفاده می‌کنید؟ این مشخصه هدف را ملموس‌تر می‌کند. زیرا راهی برای اندازه‌گیری پیشرفت فراهم می‌کند. اگر پروژه‌ای است که انجام آن چندماه طول می‌کشد، با در نظر گرفتن نقاطی برای بررسی پیشرفت هدفتان این کار را انجام دهید.
A – قابل دستیابی
این موضوع بر اهمیت یک هدف برای شما و آنچه می‌توانید برای تحقق بخشیدن به آن انجام دهید، متمرکز است و ممکن است به توسعه مهارت‌های جدید و تغییر نگرش نیاز داشته باشد. هدف ایجاد انگیزه است نه دلسردی. به چگونگی رسیدن به هدف و داشتن ابزارها/ مهارت‌های موردنیاز فکر کنید. اگر در حال حاضر این ابزارها/ مهارت‌ها را ندارید، در نظر بگیرید که دستیابی به آنها به چه کاری نیاز دارد.
R – مربوط
ارتباط اشاره به تمرکز بر چیزی است که با اهداف گسترده‌تر در زندگیتان منطقی است. مثلاً اگر هدف شغلی شما ارائه یک محصول جدید است، باید چیزی باشد که با اهداف کلی کسب و کارتان همسو باشد. مثلاً ممکن است وقت زیادی بگذارید و برای صفحات شخصیتان تولید محتوا کنید، اما این محتوا همان چیزی است که همسو با حوزه فعالیتتان است؟ مثلاً اگر رشته شما معماری است، آیا تولید پادکستی در مورد ادبیات به شما برای مقاصد آینده‌تان کمکی خواهد کرد؟
T – زمانبندی دقیق
هرکسی می‌تواند اهدافی را تعیین کند، اما اگر هدف فاقد زمان واقعی برای تحقق باشد، احتمال موفقیت شما وجود ندارد. ارائه یک تاریخ هدف برای محصولات قابل تحویل ضروری است. درباره مهلت انجام هدف و آنچه می‌توان در آن بازه زمانی انجام داد سوالات خاصی بپرسید. مثلاً اگر رسیدن به هدف سه ماه طول بکشد، تعریف آنچه باید در نیمه راه انجام شود، مفید است. یعنی مشخص کنید که بعد از گذشت یک ماه و نیم قرار است چه اتفاقی بیافتد. ایجاد محدودیت‌های زمانی همچنین برای شما احساس فوریت ایجاد می‌کند تا دقیق‌تر اهدافتان را مورد بررسی قرار دهید.
نمونه‌هایی از اهداف SMART
در اینجا سه نمونه از اهداف اولیه وجود دارد که ما برای اسمارت کردن از آنها استفاده می‌کنیم:
– من می‌خواهم یک پروژه را به اتمام برسانم.
– من می‌خواهم عملکردم را بهبود ببخشم.
– می‌خواهم یک کتاب الکترونیک بنویسم.
ممکن است شما نیز به چنین اهدافی فکر کرده باشید، اما هردو این موارد بسیار مبهم است. با توجه به تعریف‌های قبلی، احتمالاً اهداف قابل دستیابی نخواهند بود. چرا که هردو این اهداف فاقد مشخصات خاص، جدول زمانی، انگیزه و بررسی واقعیت‌اند. حال، بیایید از فرمول اهداف SMART برای روشن کردن هردو هدف و ایجاد اهداف جدید و بهبودیافته استفاده کنیم.
هدف 1:
من می‌خواهم یک پروژه را به اتمام برسانم (با فرض اینکه شما یک کسب و کار آنلاین دارید).
هدف خاص: بسیاری از افراد از طریق تلفن همراه خود به سایت فعلی ما دسترسی پیدا می‌کنند. چون در سایت ما امکان پاسخگویی به مراجعان نیست، تجربه خوبی را برای مشتریان فراهم نمی‌کند. من می‌خواهم یک برنامه پاسخگوی آنلاین برای وب‌سایت شرکت راه‌اندازی کنم که این امر مستلزم مشارکت در توسعه نرم‌افزار، طراحی و بازاریابی است.
قابل اندازه‌گیری بودن هدف: ایجاد یک برنامه پاسخگویی آنلاین برای سایت شرکت ما به منابع زیادی نیاز دارد. برای ارزشمندتر کردن آن، می‌خواهم ظرف شش‌ماه پس از راه‌اندازی، 50،000 بازدید از سایت داشته باشم. همچنین می‌خواهم نرخ استفاده مشتریان از پاسخگویی آنلاین 5٪ افزایش داشته باشد.
قابل‌دستیابی: بخش‌هایی که در این امر مشارکت خواهند کرد در ایجاد یک برنامه پاسخگویی آنلاین نیاز به آموزش خواهند داشت. من باید پروژه را مدیریت کنم و نقاط عطفی تعیین کنم تا همه با انگیزه و در هدف باشند.
مربوط: بهبود تجربه مشتری در پاسخگویی آنلاین، ابتکار اصلی شرکت من در سال جاری است و باعث ارتقای سطح خدمات‌رسانی شغلم می‌شود.
زمانبندی: برای دستیابی به 50،000 بازدید و رسیدن به نرخ 5٪ در پایان سال مالی، برنامه باید یک کمپین بازاریابی قوی راه‌اندازی شود که باید تا پایان سال ادامه یابد.
هدف 2:
من می‌خواهم عملکردم را بهبود ببخشم (با فرض اینکه من در یک کلاس کامپیوتر شرکت کرده‌ام).
خاص: من در آخرین بررسی عملکردم نمره کمتری در توانایی استفاده از پاورپوینت دریافت کردم. ارتقا مهارت‌هایم مستلزم این است که یاد بگیرم چگونه از پاورپوینت به‌طور موثر استفاده کنم و با ایجاد سخنرانی‌های مختلف، استفاده از آن را تمرین کنم. من می‌خواهم برای امتحان بعدی در شش‌ماه آینده مهارت بیشتری در استفاده از PowerPoint داشته باشم.
قابل اندازه‌گیری: تا زمان امتحان بعدی، باید بتوانم در عرض چند ساعت ارائه‌هایی در پاورپوینت تهیه کنم که شامل نمودارها، تصاویر و سایر رسانه‌ها باشد. همچنین باید بتوانم به‌طور موثر از الگوهایی در پاورپوینت استفاده كنم كه همكلاسی‌هایم نیز می‌توانند از آنها استفاده كنند.
قابل دستیابی: ارتقا مهارت‌های پاورپوینت من در حرکت رو به جلو در حرفه من و دریافت یک بررسی عملکرد بهتر نقش اساسی دارد. من می‌توانم هر هفته برای تماشای آموزش‌های پاورپوینت وقت بگذارم و حتی در یک کلاس آنلاین ثبت‌نام کنم که می‌تواند مهارت‌های جدیدی به من بیاموزد. همچنین می‌توانم از همکاران و مدیرم نکات تخصصی‌تر مربوط به پاورپوینت را بخواهم.
مربوط: کار با پاورپوینت در حال حاضر 25٪ شغل من است. همانطور که برای ارائه درس‌ها و پیشرفت شغلیم می‌خواهم، باید 50٪ از وقتم را برای ایجاد ارائه‌های پاورپوینت صرف کنم. من از کارم لذت می‌برم و می‌خواهم به رشد در این کلاس ادامه دهم.
محدودیت زمانی: در مدت شش ماه، من باید در پاورپوینت مهارت داشته باشم تا اطمینان حاصل کنم که فقط 25٪ از حجم کارم را به جای تقریبا 40٪ از زمان فعلی اشغال می‌کند.
وقتی اهدافتان را مطابق با هر مشخصه SMART مرور کردید و نوشتید، می‌توانید تمام کارهایتان را در یک هدف SMART ترکیب و تلفیق کنید.
مثالی دیگر:
نوشتن یک کتاب الکترونیکی (با فرض اینکه نوشتن کتاب کاری بسیار طولانی است. با این حال، ما قبلاً در مورد مزایای ایجاد کتاب‌الکترونیکی بررسی کرده‌ایم، بنابراین هدفی است که ارزش پیگیری‌اش را دارد. مثلاً می‌خواهید کتابتان تا یک‌ماه دیگر در یک سایت قرار گیرد.)
خاص: شما درصدد تکمیل کتابی با حداقل تعداد کلمات در هر ژانر موردنظر خود هستید.
قابل اندازه‌گیری: خط پایه برای نوشتن کتابتان 50 هزار کلمه است، که به شما مشخصه‌ای برای رسیدن به هدف می‌دهد.
قابل‌دستیابی: اگر بتوانید 2000 کلمه درروز بنویسید، 50،000 کلمه قبل از مهلت 30 روزه‌ای‌که برای خودتان درنظر گرفته‌اید، مناسب خواهدبود.
مربوط: از آنجا که سایت‌های زیادی وجود دارند که می‌تواند در ژانر مورد علاقه‌تان برایشان کتاب بنویسید و در صورت قبولی آن را انتشار می‌دهند، پس می‌توانید در هر ژانری که مورد علاقه‌تان یا مربوط به کارتان است به نگارش بپردازید.
محدودیت زمانی: در این حالت محدودیت زمانی در واقع تعبیه شده است. شما برای نوشتن 50000 کلمه یک‌ماه وقت دارید و سپس می‌خواهید داستانتان را برای سایت‌های مربوطه ارسال کنید. اگر می‌خواهید کتاب الکترونیکی بنویسید، طبیعتاً نیازی به شرکت در رویدادی خاص یا ضرب‌العجلی نیست. اما با این حال، این یک فرصت فوق‌العاده برای SMART کردن هدفتان ایجاد می‌کند. و اگر می‌خواهید طبق برنامه‌تان کتابی بنویسید، می‌توانید از همین اصول استفاده کنید.
نتیجه
اهداف مشخص و اندازه‌گیری‌شده کلید موفقیت هستند. مهم نیست که به‌دنبال چه چیزی هستید. صرف‌نظر از اینکه اهداف نهایی شما مالی، شخصی یا حتی صرفاً بر اساس معیارهای شغلیتان باشد، استفاده از ساختاری مانند فرمول SMART می‌تواند به شما در موفقیت در کاری که قصد انجامش را دارید، کمک کند. با اطمینان از اینکه اهداف تعیین‌شده شما با پنج معیار SMART (خاص بودن، قابل اندازه‌گیری بودن، قابل دستیابی بودن، مرتبط بودن و با تعیین محدودیت زمانی) مطابقت دارد، باید دیدگاه خود را تنظیم کنید و تمام تمرکز و تصمیم‌گیری خود را بر اساس آن تنظیم کنید. پس از دستیابی‌به هدف SMART، می‌توانید با اطمینان از وجود ستون‌فقرات محکم در استراتژی‌تان، مقیاس‌بندی کرده و دوباره شروع کنید.
منبع:
https://www.indeed.com/career-advice/career-development/smart-goals
https://www.smartsheet.com/blog/essential-guide-writing-smart-goals
https://www.elegantthemes.com/blog/business/smart-goals
