افسردگی چیست؟
افسردگی یک بیماری شایع و جدی پزشکی است که بر احساس، نحوه تفکر و عملکرد شما تأثیر منفی می‌گذارد. خوشبختانه افسردگی قابل درمان است. افسردگی باعث احساس غم و اندوه و از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی می‌شود که قبلاً از آنها لذت می‌بردید. افسردگی می‌تواند به مشکلات عاطفی و جسمی متنوعی منجر شود و توانایی عملکرد شما را در محل کار و خانه کاهش دهد.
علائم افسردگی از خفیف تا شدید متفاوت است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس غمگینی یا داشتن روحیه افسرده
- از دست دادن علاقه یا لذت به انجام فعالیت‌هایی که قبلا از آن لذت می‌بردید
- تغییر در اشتها، کاهش یا افزایش وزن که ارتباطی با رژیم غذایی نداشته باشد.
- مشکلات خواب و زیاد خوابیدن
- از دست دادن انرژی یا افزایش خستگی
- افزایش فعالیت بدنی بی‌هدف (به عنوان مثال، عدم توانایی در آرام نشستن، گام برداشتن، حرکات دست) یا کند شدن حرکات یا گفتار (این اقدامات باید به حدی شدید باشد که توسط دیگران قابل مشاهده باشد).
- احساس بی‌ارزشی یا گناه
- مشکل در فکر کردن، تمرکز یا تصمیم‌گیری
- وجود افکار مرگ یا خودکشی
این علائم باید حداقل دو هفته طول بکشد و باید تغییری در سطح عملکرد قبلی شما برای تشخیص افسردگی را بروز دهد.
همچنین، برخی شرایط پزشکی (به عنوان مثال، مشکلات تیروئید، تومور مغزی یا کمبود ویتامین) می‌تواند همان علائم افسردگی را بروز دهد، بنابراین ابتدا باید علل پزشکی عمومی توسط یک متخصص رد شوند.
افسردگی هر ساله از هر 15 بزرگسال (7/6 درصد) یک نفر را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. و از هر شش نفر، یک نفر (16.6٪) در دوره‌ای از زندگی خود افسردگی را تجربه خواهد کرد. افسردگی می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما به طور متوسط، شروع آن در اواخر نوجوانی تا اواسط 20 سالگی است. زنان بیشتر از مردان دچار افسردگی می‌شوند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که یک سوم زنان در طول زندگی خود یک دوره افسردگی اساسی را تجربه می‌کنند. در صورت وجود افسردگی در بستگان درجه یک (والدین/ فرزندان/ خواهر و برادر) درجه بالایی از توارث وجود دارد (تقریباً 40٪).
افسردگی همان احساس غم و اندوه نیست!
مرگ یکی از عزیزان، از دست دادن شغل یا پایان یک رابطه، تجربه‌های دشواری برای هر فرد است. طبیعی است که احساس غم و اندوه در پاسخ به چنین شرایطی ایجاد شود. اما غمگین بودن همان افسردگی نیست. آنها از برخی جهات کاملا با هم متفاوتند:
- در غم و اندوه، احساسات دردناک موج می‌زند اما مداوم نیستند. در افسردگی، خلق و خوی برای بیشتر از دو هفته کاهش می‌یابد.
- در غم و اندوه، عزت‌نفس معمولاً حفظ می‌شود. در افسردگی، احساس بی‌ارزشی و نفرت از خود ایجاد می‌شود.
- در غم و اندوه، هنگام فکر کردن به عزیز درگذشته، ممکن است افکار مرگ ظاهر شود. در افسردگی، افکار متمرکز بر پایان دادن به زندگی به دلیل احساس بی‌ارزشی یا عدم لیاقت و یا عدم توانایی کنار آمدن با درد افسردگی هستند.
عوامل پرخطر برای افسردگی
افسردگی می‌تواند هرکسی را تحت‌تأثیر قرار دهد؛ حتی شخصی که به نظر می‌رسد در شرایط نسبتاً ایده‌آلی زندگی می‌کند.
عوامل مختلفی می‌توانند در افسردگی نقش داشته باشند:
- بیوشیمی: تفاوت در برخی مواد شیمیایی موجود در مغز ممکن است به علائم افسردگی کمک کند.
- ژنتیک: افسردگی می‌تواند در افراد یک خانواده ایجاد شود. به عنوان مثال، اگر یکی از دوقلوهای همسان مبتلا به افسردگی باشد، دیگری نیز 70 درصد احتمال دارد که در دوره‌ای از زندگی‌اش به این بیماری مبتلا شود.
- شخصیت: افراد با عزت‌نفس پایین، که به راحتی تحت فشار استرس قرار می‌گیرند، یا به طور کلی بدبین هستند، به نظر می‌رسد احتمال بیشتری داشته باشد به افسردگی مبتلا شوند.
- عوامل محیطی: قرار گرفتن مداوم در معرض خشونت، بی‌توجهی، سوءاستفاده یا فقر ممکن است برخی افراد را در معرض افسردگی قرار دهد.
درمان افسردگی چگونه است؟
افسردگی یکی از قابل درمان‌ترین اختلالات روانی است. بین 80 تا 90 درصد از افراد مبتلا به افسردگی در نهایت به درمان پاسخ خوبی می‌دهند. تقریباً همه بیماران تا حدودی از علائم خود راحت می‌شوند.
قبل از تشخیص یا درمان‌افسردگی، یک متخصص بهداشت روان باید ارزیابی دقیقی از جمله مصاحبه و معاینه بدنی انجام دهد. در برخی موارد، آزمایش خون ممکن است انجام شود تا مطمئن شوید افسردگی به دلیل بیماری پزشکی مانند مشکل تیروئید یا کمبود ویتامین نیست. این ارزیابی‌ها علائم خاص شما را شناسایی می‌کنند و تاریخچه پزشکی و خانوادگی و همچنین عوامل فرهنگی و محیطی شما را با هدف رسیدن به یک تشخیص درست، مورد مطالعه قرار می‌دهند.
دارو درمانی
شیمی مغز ممکن است به افسردگی فرد کمک کند و ممکن است در درمان افسردگی او نیز نقش داشته باشد. به همین دلیل، ممکن است داروهای ضد افسردگی برای اصلاح شیمی مغز تجویز شوند. این داروها آرام‌بخش نیستند. موجب اعتیاد هم نمی‌شوند. به طور کلی داروهای ضد افسردگی هیچ تاثیر تحریک‌کننده‌ای بر روی افرادی که افسردگی را تجربه نمی‌کنند ندارند.
داروهای ضد افسردگی ممکن است طی یک یا دو هفته اول استفاده، موجب کمی بهبود شوند اما مزایای کامل داروها تا دو- سه ماه اول استفاده، دیده نمی‌شود. اگر بیمار پس از چندین هفته احساس بهبودی کند یا اصلاً بهبودی نداشته باشد، روانپزشک وی می‌تواند دوز دارو را تغییر دهد یا داروی ضد افسردگی دیگری اضافه یا جایگزین کند. اگر دارویی برایتان موثر نیست یا دچار عوارض جانبی شده‌اید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
روانپزشکان معمولاً به بیماران توصیه می‌کنند که تا شش ماه یا بیشتر پس از بهبود علائم افسردگی، به مصرف دارو ادامه دهند.
روان‌درمانی
روان‌درمانی گاهی اوقات به تنهایی برای درمان افسردگی خفیف استفاده می‌شود. برای افسردگی متوسط تا شدید، روان درمانی اغلب همراه با دارو درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحقیقات نشان داده‌اند که درمان شناختی رفتاری (CBT) در درمان افسردگی موثر است. در حال حاضر CBT نوعی درمان متمرکز بر حل مسئله است. CBT به فرد کمک می‌کند تا افکار تحریف شده و منفی را با هدف تغییر افکار و رفتارها برای پاسخگویی به چالش‌ها به روشی مثبت‌تر، تشخیص دهد.
روان‌درمانی ممکن است فقط فرد را درگیر کند، اما می‌تواند شامل دیگران نیز شود. به عنوان مثال، خانواده درمانی یا زوج درمانی می‌تواند به رفع مشکلات موجود در این روابط کمک کند. گروه درمانی، افراد مبتلا به بیماری‌های مشابه را در یک محیط حمایتی گرد هم می‌آورد و به فرد کمک می‌کند تا یاد بگیرد دیگران در شرایط مشابه چگونه با اختلال خود کنار می‌آیند.
بسته به شدت افسردگی، درمان ممکن است چند هفته یا خیلی بیشتر طول بکشد. در بسیاری از موارد، فرد طی 10 تا 15 جلسه به بهبود قابل‌توجهی خواهد رسید.
الکتروشوک درمانی (ECT)
الکتروشوک درمانی (ECT) یک روش درمانی پزشکی است که معمولاً برای بیماران مبتلا به افسردگی شدید که به سایر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند، استفاده می‌شود. این روش شامل تحریک الکتریکی مختصر مغز در حالی که بیمار تحت بیهوشی است، می‌باشد. یک بیمار معمولاً دو تا سه بار در هفته و در مجموع ۶ تا ۱۲ بار، تحت الکتروشوک درمانی قرار می‌گیرد. این کار معمولاً توسط تیمی از متخصصین آموزش دیده پزشکی شامل روانپزشک، متخصص بیهوشی و دستیار پزشک انجام می‌شود. ECT از دهه 1940 مورد استفاده قرار گرفته است، و سال‌ها تحقیق منجر به پیشرفت‌های عمده و شناسایی اثربخشی آن بعنوان یک گزینه درمانی شده است.
خودیاری در درمان افسردگی
در اینجا برخی کارها وجود دارد که مردم می‌توانند در کاهش علائم افسردگی‌شان انجام دهند. برای بسیاری از افراد، ورزش منظم به ایجاد احساسات مثبت و بهبود خلق و خو کمک می‌کند. خواب منظم و با کیفیت و به مقدار کافی، داشتن یک رژیم غذایی سالم و پرهیز از الکل نیز می‌تواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند.
افسردگی یک بیماری محدود کننده زندگی است که خوشبختانه قابل درمان است. با تشخیص و درمان مناسب، اکثریت قریب به اتفاق افراد مبتلا به افسردگی بر آن غلبه می‌کنند. اگر علائم افسردگی را تجربه می‌کنید، اولین قدم مراجعه به یک روانپزشک خوب است. در مورد نگرانی‌های خود با روانپزشکتان صحبت کنید. این کار، شروعی برای رسیدگی به نیازهای بهداشت روان شماست.
اختلالات مرتبط
- افسردگی پس از زایمان (یا افسردگی قبل از زایمان)
- افسردگی فصلی (اختلال عاطفی فصلی نیز نامیده می‌شود)
- اختلالات دو قطبی
- اختلال افسردگی مداوم
- اختلال نارسایی پیش از قاعدگی
- اختلال بی‌نظمی و مختل کننده‌ی خلق و خوی
