سالمندی موفق
استراتژی‌هایی برای دوران سالمندی موفق
با افزایش تعداد سالمندان در جهان، استفاده از مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با این پدیده به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. یکی از مفاهیم در این زمینه، سالمندی موفق است. برخی مواقع سالمندی موفق به عنوان داشتن احساس درونی شادی و رضایت از زندگی برای حال و گذشته تعریف می‌شود. گاهی اوقات نیز سالمندی موفقیت‌آمیز به معنای زنده ماندن با وجود سلامتی تلقی می‌شود. در واقع، سالمندی موفق یک هدف جهانی است، اما کمتر مشخص شده است که چه شاخص‌هایی سالمندان را به عنوان سالمندان موفق توصیف می‌کنند. سالمندی موفق به عنوان یک حالت بهینه، بیش از رفاه جسمانی را شامل می‌شود و با تعریف سازمان بهداشت جهانی از سلامت، به عنوان وضعیت رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه صرفاً عدم وجود بیماری یا ناتوانی در نظر گرفته می‌شود.
یک تعریف دیگر از سالمندی موفق شامل مولفه‌های زیر است: اجتناب از بیماری و ناتوانی جسمی، حفظ سلامت شناختی و جسمی مطلوب، و درگیر ماندن با زندگی.
پیری و مرگ، نتیجه‌ای اجتناب‌ناپذیر از این کره‌ی خاکی است. اما همه مردم زمانی که به پیری می‌رسند، با هم یکسان نیستند. برخی از مردم، قبل از آنکه به سن جادویی ۶۵ سال برسند، بسیار خوب و سالم هستند. برخی دیگر در 80 و 90 سالگی هم به خوبی فعال و سالم هستند. بسیاری از افرادی که خیلی زود پیر می‌شوند، می‌گویند زودتر هم می‌میرند و این را به دلیل ژنتیکشان استدلال می‌کنند. در بعضی از موارد ممکن است این حرف درست باشد. در بسیاری از موارد هم این استدلال درست نیست. محققان دریافته‌اند که تعدادی عوامل وجود دارد که بر سلامت و طول عمر سالمندان و در واقع سالمندی موفق تاثیر می‌گذارد.
برخی از عواملی که بر روند پیری تاثیر می‌گذارد
- وضعیت اجتماعی- اقتصادی
- سطح تحصیلات
- سطح عملکرد فیزیکی و شناختی
- طبقات زندگی مانند یکی از طبقه اجتماعی بالا و یکی از طبقه اجتماعی بسیار پایین.
- قومیت
- چالش‌های روانی و هیجانی سبک زندگی
طول عمر و کیفیت زندگی نیز برای افراد برای حفظ سلامت جسمی و روانی آنها بسیار تعیین‌کننده هستند. نمونه‌هایی از این حالت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دریافت مراقبت‌های پزشکی به موقع و موثر
- حفظ وزن سالم
- خوردن غذاهای مغذی
- دریافت خواب کافی
- ورزش منظم و روزانه
- اجتناب از استفاده بیش از حد از الکل، سیگار کشیدن و دیگر عادات غیر سالم
- حفظ انگیزش اجتماعی
- حفظ انگیزه‌ی ذهنی
- داشتن نگرش مثبت نسبت به زندگی
- اجتناب از استرس
- درمان افسردگی
در اینجا با جزئیات بیشتری بحث را ادامه خواهیم داد که چگونه برخی از این مسائل عمیقا بر روند پیری تاثیر می‌گذارند و همچنین کیفیت زندگی را در سال‌های بعد تحت‌تاثیر قرار می‌دهند.
فقدان عزت‌نفس در افراد مسن
بسیاری از افراد سالخورده به این مفهوم می‌پردازند که خودشان دیگر مفید نیستند و در نتیجه تلاش می‌کنند تا خود را سالم و فعال نگه دارند. بعد از تلاش‌های فراوان، آنها به پایان زندگی خود نزدیک‌تر می‌شوند و دیگر تمایل ندارند چیزهای جدید را امتحان کنند یا خود را به چالش بکشند یا حتی به درستی غذا بخورند.
اما تحقیقات زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد افراد مسن‌تر می‌توانند یاد بگیرند، می‌توانند حافظه خود را حفظ کنند و همچنین می‌توانند به طور فعال در کسب و کار و در جامعه شرکت کنند. فقدان تمرینات ورزشی، فعالیت‌های اجتماعی و انگیزه‌های ذهنی اغلب منجر به این می‌شود که آنها به مرور توانایی استفاده از ذهن و بدنشان را از دست می‌دهند. و در واقع نگرش منفی فرد مسن نسبت به پیری خود تحقق می‌یابد.
دلایل آنها این است که در جوانی فرصت‌هایشان را در زندگی ازدست داده‌اند و برای شروع دوباره دیر شده است. در نتیجه، بسیاری از افراد مسن از ایده‌های جدید یا فناوری‌هایی مانند رایانه می‌ترسند، نه به این دلیل که ناتوان هستند، بلکه صرفاً به دلیل نگرش خود. ایده ناتوانی در یادگیری ترفندهای جدید، در بیشتر موارد بهانه است. بدیهی است که این طرز فکر باعث شکست و ناتوانی آنها در انجام کارهایشان شود. جای تعجب نیست که افسردگی و خودکشی در افراد مسن شایع‌تر از جمعیت جوان است.
نگرش منفی یک فرد مسن نسبت به پیری تأثیر مستقیمی بر سلامت آن فرد می‌گذارد. بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که افرادی که فعالیت بدنی دارند درد مفاصل کمتر، فشار خون پایین، افسردگی کمتر، حملات قلبی کمتر و بروز سرطان کمتری دارند. تغذیه مناسب نیز همین تأثیر را بر روند پیری دارد. تغذیه سالم، شروع یک بیماری ناتوان‌کننده یا ناتوانی را به تاخیر می‌اندازد.
استراتژی‌های مداخله‌ای
خانواده‌ها یا سایر افراد درگیر با یک فرد مسن باید نگرش بسیار رایج بی‌ارزشی، شکست و کناره‌گیری از عزیزان سالمند را تشخیص دهند و برایشان اقدامات اصلاحی انجام دهند. آنها باید فرد مسن را تشویق کنند که از نظر ذهنی، اجتماعی و جسمی فعالانه درگیر شود تا به او هدفی برای زندگی بدهد. اما خانواده‌ها نیز باید بسیار مراقب باشند که کنترل‌کننده نباشند، بلکه در این فرآیند واقعاً حمایت کنند. در اینجا چند ایده وجود دارد:
فعالیت‌های چالش‌برانگیز
مطمئن شوید که عزیز سالخورده‌تان به جای تماشای تلویزیون یا تماشای فیلم، فعالیت‌های چالش‌برانگیز در طول روز داشته باشد. این ممکن است شامل سفر به مکان‌های جالب، بازدید از مراکز سالمندان، انجام بازی‌ها یا پازل‌های چالش‌برانگیز، انجام کارهای داوطلبانه، فراهم کردن فرصتی برای مشارکت در یک کار خیرخواهانه، و گفتگو با همسالان و عزیزانشان باشد.
اگر فردی به فعالیت‌های خانگی علاقه‌مند است، او را تشویق کنید تا در صنایع دستی، نوشتن شجره‌نامه‌ها، طراحی خلاقانه، نوشتن، یا سایر فعالیت‌های چالش‌برانگیز خانگی مشارکت کند.
اگر دوست دارند، مسئولیت مراقبت از حیوانات خانگی مانند سگ، گربه یا یک پرنده را به آنها بسپارید. علاوه بر این، در صورت امکان، به آنها اجازه دهید از گیاهان نیز مراقبت کنند. این استراتژی اغلب در خانه‌های سالمندان برای کاهش افسردگی در سالمندان و در واقع بهبود سلامت آنها استفاده می‌شود. و واقعا هم موثر است.
ملاقات با خانواده و دوستان
فرصت‌هایی را برای خانواده و دوستان فراهم کنید تا به آنجا بیایند و آنها را ملاقات کنند. و آنها را حتی تشویق کنید تا ترتیب چنین برخوردهایی را بدهند.
اصول اولیه شبکه‌های اجتماعی را به سالمندتان آموزش دهید. فیس‌بوک و اینستاگرام راه‌های فوق‌العاده‌ای برای سالمندان هستند تا بتوانند با خانواده در ارتباط باشند و از رویدادها و اتفاقات آگاه باشند.
فرصت‌هایی را برای فرد مسن فراهم کنید تا بتواند به کودکانی مانند نوه‌هایشان آموزش‌هایی ارایه دهد. این یک استراتژی بسیار مؤثر برای کمک به فرد مسن است که احساس کند وجود معناداری دارد. و تاثیر شگرفی در بهبود و حفظ سلامتی وی دارد.
یک برنامه تمرینی، طراحی یا ترتیب دهید و راهی برای تشویق فرد مسن به دنبال آن بیابید.
نیازهای تغذیه‌ای
نیازهای تغذیه‌ای عزیزان مسن، به ویژه نیاز به ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله آهن را به خاطر بسپارید. چند کتاب در این زمینه تهیه کنید یا از یک پزشک راهنمایی بخواهید. مطمئن شوید که فرد از خودش مراقبت می‌کند و به درستی غذا می‌خورد. درست کردن وعده‌های غذایی خاص، ارائه غذاها، یا بیرون رفتن برای شام می‌تواند برای هر کسی صرف‌نظر از سن و سال، سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز باشد. بسیاری از افراد مسن از تغذیه خود غافل هستند. تغذیه نامناسب می‌تواند باعث بروز انواع مشکلات روحی و جسمی در سالمندان شود.
آراستگی
اطمینان حاصل کنید که یک فرد مسن فرصتی برای ظاهر خوب و داشتن لباس زیبا دارد. مطمئن شوید که فرد در مکان‌های عمومی بیرون می‌آید و سعی می‌کند بیرون از خانه غذا بخورد یا به یک رویداد عمومی برود و می‌تواند نسبت به ظاهر خود احساس خوبی داشته باشد.
مطمئن شوید که عزیزان مسن خود را در بحث‌های مهم خانوادگی قرار می‌دهید. به آنها فرصت دهید تا نظرات و تجربیات خود را در حین تصمیم‌گیری مالی، زندگی، تحصیلی و شغلی شما و خودشان به اشتراک بگذارند.
چگونه طرز برخورد و نگرش یک سالمند، بر سلامت، کیفیت زندگی و طول عمر وی تأثیر می‌گذارد؟
به نظر می‌رسد شواهد تجربی حاصل از یک تحقیق ثابت می‌کند افرادی که شاداب و خوشحال هستند، به نظر سالم‌تر هستند و فعالانه درگیر چیزهای خوب هستند. مطالعات متعددی در طول سال‌ها گروه‌هایی از سالمندان را دنبال کرده و رابطه‌ی طرز نگرش و سلامتی را در آنها مورد بررسی قرار داده‌اند. به طور کلی، هر چه طرز نگرش فرد بهتر باشد، سلامتی بهتر و طول عمر بیشتری خواهد داشت.
با این حال، این مطالعات باید با دقت بیشتری طراحی شوند. ممکن‌است در این فرض ناهنجاری وجود داشته باشد که نگرش بر سلامت، کیفیت زندگی و طول عمر ما تأثیر می‌گذارد. این امر به ویژه زمانی صادق است که یک تغییر عمده در زندگی مانند بازنشستگی رخ دهد. برخی از افراد از شغل خود متنفرند و نگرش آنها به شغلشان خوب نیست. بنابراین بازنشستگی فرصتی برای چالش‌های جدید و احتمالاً یک حرفه متفاوت برایشان به ارمغان می‌آورد.
برای اینگونه افراد، به طور کلی بهبود در سلامت، کیفیت زندگی و طول عمر وجود دارد. برای برخی دیگر، بازنشستگی یا مرگ همسر ممکن است نگرش نامطلوبی نسبت به زندگی برایشان ایجاد کند. ممکن است دچار افسردگی شوند و در نتیجه کیفیت زندگی، سلامتی و طول عمرشان کوتاه شده و از بین برود. حتی بدون وجود افسردگی، فقدان اشتیاق برای زندگی، تأثیر منفی بر آینده سالمندان خواهد گذاشت.
مزایای داشتن یک چشم‌انداز خوش‌بینانه
تحقیقات نشان داده است که احساس شادی یا خوش‌بینی نسبت به زندگی می‌تواند بار درد مزمن را کاهش دهد و احتمالاً شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش دهد. مطالعه‌ای که توسط مایوکلینیک انجام شد، یک گروه منتخب را طی 30 سال دنبال کرد. این مطالعه نشان داد که آن دسته از افرادی که مصمم به «خوشبین» بودن در یک تست شخصیتی استاندارد بودند، میزان مرگ و میر آنها 80٪ کمتر از افرادی بود که در این آزمایش تشخیص داده شدند که «بدبین» هستند.
مثبت‌اندیشی همچنین خطر ابتلا به افسردگی طولانی‌مدت را در سالمندی کاهش می‌دهد. مشخص شده است که افسردگی با زوال عقل یا بیماری آلزایمر مرتبط است. افسردگی اثرات دیگری نیز بر سالمندان دارد. حالت افسرده اغلب منجر به تغذیه نامناسب، عدم ورزش و عدم تحرک ذهنی از طریق معاشرت با دیگران می‌شود. همه اینها بر سلامتی، احتمال ابتلا به سرطان یا بیماری‌های قلبی عروقی تأثیر زیادی دارند و احتمالاً خطر ابتلا به نوعی زوال عقل را تسریع می‌کنند.
همه مسائل مربوط به روند پیری با یکدیگر مرتبط هستند. به عنوان مثال، ورزش خلق و خو را بهبود می‌بخشد و باعث می‌شود فرد احساس مثبت‌تری داشته باشد و در نتیجه منجر به سلامتی بهتر می‌شود. یا مثلا کاهش استرس می‌تواند منجر به نگرش مثبت‌تری شود که مجددا به سلامت و طول عمر بهتر منجر می‌شود. زیبایی درک این ارتباط متقابل در این است که حتی اگر تعدادی از تأثیرات منفی وجود دارد که بر روند پیری تأثیر می‌گذارند، مقابله با آنها یکی پس از دیگری، تأثیر منفی برخی یا همه تأثیرات منفی را کاهش می‌دهد. این یک اثر هم‌افزایی است که به فرد امکان می‌دهد بدون نیاز به پرداختن به همه تأثیرات منفی به طور همزمان، چشم‌انداز خود را بهبود بخشد.
منبع:
https://www.longtermcarelink.net/articles/Strategies-for-Successful-Aging.htm
