هر آنچه که باید در مورد آلزایمر بدانید
بیماری آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یک شکل پیشرفته از زوال عقل یا دمانس است. زوال عقل یک واژه گستردهتر برای بیماریهایی است که توسط صدمات مغزی و یا بیماریهایی که بر حافظه، تفکر و رفتار تاثیر منفی میگذارد پدید میآید. این تغییرات با زندگی روزمره تداخل پیدا میکنند. طبق گفته انجمن آلزایمر، بیماری آلزایمر ۶۰ تا ۸۰ درصد از موارد زوال عقل را به خود اختصاص میدهد. اکثر افراد مبتلا به این بیماری، پس از سن ۶۵ سالگی تشخیص این بیماری را گرفتهاند. اگر بیماری قبل از این سن تشخیص داده شود، به طور کلی به آن بیماری آلزایمررزودرس گفته میشود. هیچ راه علاجی (به صورت قطعی) برای آلزایمر وجود ندارد، اما درمانهایی وجود دارد که میتواند روند پیشرفت بیماری را کند سازد.
حقایق آلزایمر
اگرچه بسیاری از مردم از بیماری آلزایمر چیزهایی شنیدهاند، اما برخی از آنها مطمئن نیستند که آلزایمر دقیقاً چیست. در اینجا برخی از حقایق در مورد این بیماری آورده شده است:
- بیماری آلزایمر یک بیماری مزمن دایمی است.
- علائم آن به تدریج پدیدار میشوند و تاثیرات آن بر روی مغز تباه کننده هستند، به این معنی که آن علائم باعث کاهش سرعت مغز میشوند.
- هیچ علاجی برای آلزایمر وجود ندارد، اما درمان میتواند به کاهش روند پیشرفت بیماری کمک کند و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.
- هر کسی میتواند به بیماری آلزایمر دچار گردد، اما برخی افراد در معرض خطر بالاتری قرار دارند. این دسته شامل افراد بالای ۶۵ سال و افرادی که دارای سابقه خانوادگی در خصوص این بیماری هستند، میباشد.
- آلزایمر و زوال عقل یک چیز نیستند. بیماری آلزایمر نوعی از زوال عقل است.
- هیچ نتیجهی قابل انتظاری برای افراد مبتلا به آلزایمرروجود ندارد. برخی افراد مدتی طولانی با آسیبهای خفیف شناختی زندگی میکنند و این در حالی است که برخی دیگر شروع سریع نشانهها و پیشرفت بیماری را تجربه میکنند.
زوال عقل در مقایسه با آلزایمر
اصطلاحات «زوال عقل» و «آلزایمر» گاهی به جای یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرند. با این حال، این دو بیماری یکسان نیستند. آلزایمر نوعی از زوال عقل است. زوال عقل یک واژه گستردهتر برای بیماریهایی با نشانههای مربوط به از دست دادن حافظه مانند فراموشی و گیجی است. زوال عقل شامل بیماریهای خاص بیشتری مانند بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون، آسیب مغزی ناشی از ضربه و برخی دیگر از مواردی میشود که میتواند باعث ایجاد این علائم گردد. علل، علایم و درمانها میتوانند برای این بیماریها متفاوت باشند.
عوامل بیماری آلزایمر و عوامل خطر
متخصصان یک عامل واحد را برای بیماری آلزایمر تعیین نکردهاند، اما عوامل خطر خاصی از جمله موارد زیر را شناسایی نمودهاند:
- سن. بیشتر افرادی که بیماری آلزایمر را توسعه میدهند، ۶۵ سال یا بیشتر سن دارند.
- سابقه خانوادگی. اگر شما عضو درجه یکی در خانواده دارید که این بیماری در او ایجاد شده و پیشرفت کرده است، احتمال بیشتری وجود دارد که شما نیز دچار آن شوید.
- ژنتیک. ژنهای خاصی با بیماری آلزایمر مرتبط بودهاند.
داشتن یک یا چند عامل خطر یا ریسک به این معنا نیست که شما به بیماری آلزایمر دچار خواهید شد، بلکه فقط سطح ریسک ابتلای شما بالا میرود.
آلزایمر و ژنتیک
در حالی که هیچ دلیل قابلشناسایی از آلزایمر وجود ندارد، اما ژنتیک میتواند یک نقش کلیدی را ایفا نماید. یک ژن بهطور ویژه برای محققان مورد توجه است. آﭘﻮﻟﻴﭙـﻮﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ یک ژن است که با ظهور علایم آلزایمر در بزرگسالان مسنتر ارتباط دارد. آزمایشهای خون میتوانند مشخص کنند که آیا شما این ژن را دارید یا خیر که در صورت داشتن، این ژن ریسک ابتلا به آلزایمر را در شما افزایش میدهد. به خاطر داشته باشید که حتی اگر کسی این ژن را داشته باشد، به این معنی نیست که او (حتما) ممکن است آلزایمر بگیرد. عکس آن نیز صادق است: ممکن است کسی دچار آلزایمر بشود، حتی اگر آن ژن را نداشته باشد.
دیگر ژنها نیز میتوانند خطر آلزایمررو آلزایمررزودرس را افزایش دهند.
علائم بیماری آلزایمر
هر کسی گاه گاهی دچار دورههایی از فراموشی میشود. اما افرادی که مبتلا به بیماری آلزایمر هستند، رفتارها و نشانههای در حال پیشرفتی را نشان میدهند که در طول زمان بدتر میشوند. این علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
- کاهش حافظهی تاثیرگذار بر فعالیتهای روزانه، مانند توانایی حفظ قرارهای ملاقات
- داشتن مشکل با کارهای روزمره و معمولی، مثل استفاده از مایکروویو
- مشکلات حل مساله
- مشکل در تکلم و نوشتن
- گیج شدن در مورد زمانها یا مکانها
- کاهش قدرت قضاوت
- کاهش بهداشت فردی
- تغییرات خلقی و شخصیتی
- کنارهگیری از دوستان، خانواده و جامعه
علائم با توجه به مرحلهی بیماری تغییر میکنند.
مراحل آلزایمر
آلزایمر یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که نشانهها یا علائم در طول زمان به تدریج بدتر میشوند. آلزایمر به هفت مرحله تقسیم میشود:
- مرحله ۱. در این مرحله هیچ نشانهای وجود ندارد، اما ممکن است تشخیص زودهنگام بر پایهی سابقه خانوادگی وجود داشته باشد.
- مرحله ۲. اولین نشانهها، مانند فراموشی، نمایان میشوند.
- مرحله ۳. اختلالات جسمی و ذهنی خفیف، مانند کاهش حافظه و تمرکز، نمایان میشوند. این موارد تنها ممکن است برای افراد بسیار نزدیک به شخص موردنظر قابل ملاحظه باشند.
- مرحله ۴. بیماری آلزایمرراغلب در این مرحله تشخیص داده میشود، اما هنوز خفیف است. از دست رفتن حافظه و ناتوانی در انجام وظایف روزمره مشهود است.
- مرحله ۵. علائم متوسط یا شدید نیاز به کمک از عزیزان یا مراقبین دارند.
- مرحله ۶. در این مرحله، فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است برای انجام وظایف اصلی خود از قبیل خوردن و پوشیدن لباس نیاز به کمک داشته باشد.
- مرحله ۷. این جدیترین و آخرین مرحلهی آلزایمر است. ممکن است ناتوانی در تکلم و حالات چهره وجود داشته باشد.
به همان نسبت که یک فرد در این مراحل به پیش میرود، آنها به افزایش حمایت از سوی یک مراقب نیاز خواهند داشت. در مورد مراحل پیشرفت آلزایمر و نیازهای حمایتی که به احتمال زیاد برای هر کدام از آنها وجود دارد، اطلاعات بیشتری کسب نمایید.
آلزایمر با شروع زودرس
آلزایمر عموماً افراد ۶۵ ساله و مسنتر را تحتتاثیر قرار میدهد. با این حال، این بیماری میتواند در افرادی در سنین ۴۰ یا ۵۰ ساله نیز رخ دهد. این بیماری، آلزایمر زودرس یا آلزایمررجوانی نامیده میشود.
این نوع از آلزایمرردر حدود ۵ درصد از تمام افراد مبتلا به این بیماری را تحتتاثیر قرار میدهد. علایم بیماری آلزایمر زودرس میتواند شامل ناتوانی خفیف حافظه و مشکلات تمرکز و یا اتمام وظایف روزمره باشد. این امر میتواند سبب شود تا فرد در پیدا کردن کلمات صحیح دچار مشکل شده و ممکن است پیگیری زمان را از دست بدهد. مشکلات بینایی خفیف، از جمله مشکلاتی که مربوط به تخمین فواصل میباشد نیز میتواند رخ دهد.
برخی از افراد در معرض خطر بیشتر این بیماری قرار دارند.
تشخیص بیماری آلزایمر
تنها راه قطعی برای تشخیص فرد مبتلا به بیماری آلزایمر، بررسی بافت مغزی افراد بعد از مرگ است. اما پزشک شما میتواند از آزمونها و آزمایشهای دیگری بهمنظور ارزیابی تواناییهای ذهنی شما، تشخیص زوال عقل و ایفای نقش شرایط دیگر استفاده کند. آنها احتمالاً کار را با دریافت یک سابقهی پزشکی شروع میکنند. آنها ممکن است در خصوص این موارد از شما بپرسند:
- علایم
- سابقه پزشکی خانواده
- شرایط سلامتی فعلی یا گذشته
- استفاده از داروهای فعلی یا گذشته
- رژیم غذایی، مصرف الکل و یا عادتهای زندگی دیگر
از این مرحله به بعد، به احتمال زیاد پزشک شما بهمنظور تعیین اینکه آیا مبتلا به بیماری آلزایمررهستید یا خیر، چندین آزمایش را انجام خواهد داد.
آزمایشهای آلزایمر
هیچ آزمایش قطعی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال، پزشک شما احتمالاً چندین آزمایش برای تشخیص آلزایمر انجام خواهد داد. این موارد میتوانند شامل آزمایشهای ذهنی، فیزیکی، عصبی و تصویربرداری باشند.
ممکن است پزشک شما کار را با یک آزمایش وضعیت ذهنی شروع کند. این امر میتواند به آنها در ارزیابی حافظهی کوتاهمدت، حافظهی بلندمدت و جهتگیری مکانی و زمانی کمک نماید. برای مثال، آنها ممکن است از شما بپرسند:
- امروز چه روزی است؟
- نام رئیس جمهور چیست؟
- به یاد و به خاطر آوردن یک لیست کوتاه از کلمات
سپس، آنها احتمالاً یک آزمون فیزیکی انجام خواهند داد. برای مثال، آنها ممکن است فشار خون شما را بررسی کرده، ضربان قلبتان را ارزیابی نموده و درجهحرارت شما را بگیرند. در برخی از موارد، آنها ممکن است نمونههای ادرار یا خون گرفته و به آزمایشگاه بفرستند. پزشک شما همچنین ممکن است یک آزمایش عصبی برای رد نمودن دیگر تشخیصهای ممکن، مانند یک مسالهی پزشکی حاد از قبیل عفونت یا سکته، انجام دهد. در طی این آزمون، آنها واکنشهای شما، هماهنگی ماهیچه و تکلم شما را بررسی خواهند کرد. پزشک شما همچنین ممکن است تصویربرداری مغزی را تجویز نماید. این آزمایش که تصاویری از مغز شما را ایجاد میکنند، میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). میتوانند به انتخاب نشانگرهای کلیدی مانند التهاب، خونریزی و مشکلات ساختاری کمک کنند.
- سی تی اسکن یا برش نگاری کامپیوتری. اسکنها تصاویری با اشعه ایکس میگیرند که میتواند به پزشک شما کمک کند تا به دنبال ویژگیهای غیرعادی مغز شما بگردند.
- اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET). تصاویر اسکن PET میتواند به پزشک شما کمک کند تا محل تجمع پلاک را شناسایی کند. پلاک یک ماده پروتئینی است که به علائم آلزایمررمربوط است.
آزمایشهای دیگری که ممکن است پزشک شما انجام دهد، شامل آزمایش خون برای کنترل ژنهایی میباشد که ممکن است نشان دهد شما خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری آلزایمر دارید.
داروهای آلزایمر
هیچ درمان قطعی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال، پزشک شما میتواند داروها و درمانهای دیگری را توصیه نماید تا به تسکین علائم شما کمک کرده و پیشرفت بیماری را تا جای ممکن به تعویق بیندازد.
برای آلزایمر زودرس تا متوسط، پزشک شما ممکن است داروهایی مانند دونپزیل (Aricept) یا ریواستیگمین (Exelon) تجویز کند. این داروها میتوانند به حفظ میزان بالای استیل کولین در مغز شما کمک کنند. استیل کولین، نوعی انتقالدهندهی عصبی است که میتواند در پشتیبانی از حافظهی شما کمک نماید.
برای آلزایمررمتوسط تا شدید، پزشک شما ممکن است دونپزیل (Aricept) یا ممانتین (Namenda) را تجویز کند. ممانتین میتواند به مسدود کردن اثرات گلوتامات مازاد کمک نماید. گلوتامات یک مادهی شیمیایی مغزی است که در مقادیر بالاتر در بیماری آلزایمررمنتشر شده و به سلولهای مغزی آسیب میرساند.
پزشک شما همچنین ممکن است داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب یا داروهای ضدروانپریشی را برای درمان علائم مربوط به آلزایمر تجویز کند. این علائم عبارتند از:
- افسردگی
- بیقراری
- پرخاشگری
- سراسیمگی
- توهمات
سایر درمانهای آلزایمر
علاوه بر دارو، تغییرات سبک زندگی نیز میتواند به شما کمک نماید تا بیماری خود را مدیریت کنید. برای مثال، پزشک شما ممکن است استراتژیهایی را برای کمک به شما یا عزیزانتان ایجاد نماید:
- تمرکز بر روی وظایف
- محدودسازی سردرگمی
- اجتناب از مشاجره
- استراحت کافی هر روزه
- در آرامش ماندن
برخی از افراد معتقدند که ویتامین E میتواند به جلوگیری از کاهش تواناییهای ذهنی کمک کند، اما مطالعات حاکی از آن است که اثبات آن به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. قبل از مصرف ویتامین E یا مکملهای دیگر، با پزشک خود مشورت نمایید. چون این مواد میتوانند با برخی از داروهایی که برای درمان بیماری آلزایمرراستفاده میشوند، تداخل داشته باشند.
پیشگیری از آلزایمر
درست به همان نسبتی که هیچ درمان شناختهشدهای برای آلزایمر وجود ندارد، هیچگونه اقدامات پیشگیرانهی بدون خطایی نیز برای آن وجود ندارد. با این حال، محققان بر روی عادات سبک زندگی سالم به عنوان روشهای پیشگیری از زوال شناختی تمرکز کردهاند.
اقدامات زیر ممکن است مفید باشند:
- ترک سیگار.
- ورزش منظم.
- امتحان تمرینات آموزشی شناختی.
- استفاده از رژیم غذایی گیاهی.
- مصرف آنتی اکسیدان بیشتر.
- حفظ یک زندگی اجتماعی فعال.
دقت کنید که پیش از ایجاد تغییراتی بزرگ در سبک زندگی خود، با پزشک خود مشورت نمایید.
مراقبت از فرد مبتلا به آلزایمر
اگر شما عزیزی دارید که مبتلا به آلزایمر است، ممکن است بخواهید تبدیل به یک مراقب برای او بشوید. این یک کار تماموقت است که معمولاً آسان نیست، اما میتواند بسیار ارزشمند باشد.
یک مراقبت کننده بودن، مهارتهای زیادی را میطلبد. این مهارتها بیشتر از همه صبر و حوصله و همچنین خلاقیت، استقامت و توانایی درک لذت در نقش کمک کردن به کسی است که از او مراقبت میکنید، تا آنها بتوانند در راحتترین شکلی که میتوانند زندگی نمایند.
به عنوان یک مراقب، مهم است که از خودتان و همچنین فردی که دوستش دارید مراقبت کنید. پذیرفتن مسئولیتهای این نقش میتواند خطر افزایش استرس، تغذیه نامناسب و کمبود ورزش را به همراه داشته باشد.
اگر میخواهید نقش مراقبت کننده را به عهده بگیرید، ممکن است لازم باشد تا کمک مراقبین حرفهای و همچنین اعضای خانواده را نیز به دست آورید.
آمارهای مربوط به آلزایمر
آمارهای مربوط به بیماری آلزایمر ترسناک هستند.
- به گفته مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها (CDC)، آلزایمر ششمین علت شایع مرگ در میان بزرگسالان ایالاتمتحده است. این بیماری در بین علل مرگ افراد ۶۵ سال و بالاتر، رتبهی پنجم را دارد.
- مطالعهای نشان داده است که ۴.۷ میلیون آمریکایی بالای ۶۵ سال، در سال ۲۰۱۰ مبتلا به آلزایمرربودند. محققان پیشبینی کردهاند که تا سال ۲۰۵۰ ، ۱۳.۸ میلیون آمریکایی مبتلا به آلزایمر وجود داشته باشد.
- CDC تخمین میزند که بیش از ۹۰ درصد افراد مبتلا به آلزایمر، علایم بیماری را تا زمانی که به سن بیش از ۶۰ سال برسند، نمیبینند.
- آلزایمرریک بیماری پرهزینه است. طبق گزارش CDC، در سال ۲۰۱۷، حدود ۲۵۹ میلیارد دلار برای درمان آلزایمررو زوال عقل در ایالاتمتحده هزینه شده است.
نتیجه
آلزایمر یک بیماری پیچیده است که در آن بسیاری از ناشناختهها وجود دارد. چیزی که مشخص است این است که شرایط باگذشت زمان بدتر میشود، اما درمان میتواند به تاخیر در بروز علایم و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کند.
اگر فکر میکنید که شما و یا یکی از عزیزانتان ممکن است آلزایمررداشته باشد، اولین قدم برای شما این است که با پزشک خود صحبت کنید. متخصصین میتوانند به تشخیص بیماری کمک کنند، در مورد آنچه انتظارش را دارید با شما گفتگو نمایند و به شما در برقراری ارتباط با بخشهای مربوط به خدمات و پشتیبانی کمک کنند. همچنین اگر علاقهمند باشید، میتوانند اطلاعاتی در مورد نحوه شرکت در آزمایشهای بالینی به شما بدهند.
منبع:
https://www.healthline.com/